Kurum kültürünün önemi!
Bir eğitim kurumu için, fiziki koşullar, müfredat, bütçe, ders planlaması gibi parametrelerden çok daha önemli olan şey, kurum kültürüdür. Bir kurumda kurum kültürü oluşmuşsa çalışma barışı, iş ahlakı, ortak dil ve ortak akıl gibi önemli alt bileşenler oluşur. Kurum kültürünün olmadığı kurumlarda çatışma, kaos, iletişim sorunları, kişisel ihtiraslar, şahsi çıkarlar, gürültüler gibi sorunlar ortaya çıkar.
Peki, bir eğitim kurumunda kurum kültürü nasıl oluşur? Kurum kültürünün oluşmasına kim öncülük eder?
Bir kurumun lideri, yöneticisi, öncüsü okul müdürüdür demek veya günümüz jargonuyla kullanacak olursak eğitim yöneticisidir demek eksik kalır. Elbette ki okul müdürünün görevi, sorumluluğu fazladır; elini daha fazla taşın altına sokması gerekiyor. Kültür dediğimiz şey bir alandır. Bu alanın inşası ve/veya ihyası bu alanı ortak kullanan tüm bireyler tarafından gerçekleşir. Yani, kurum kültürünün oluşması o kurumda çalışan hizmetlisinden kantincisine, yöneticisinden öğretmen ve öğrencisine, velisinden servis şoförüne kadar herkesi içine alan geniş kapsamlı bir etkileşim sonucu oluşur. Yalnız bu etkileşimi yönetecek, kontrol edip denetleyecek kişi elbette ki okul müdürüdür. İyi bir denetimin olmadığı yerde başıboşluk ve gevşeme oluşur, çalışanlara bir rahatlık gelir, işler aksar. Bu nedenledir ki büyüklerimiz “Zafer ordunun, hezimet kumandanındır” demişler. Yani, bir kurumda güzel bir çalışma, tebrik edilecek bir başarı, ortaya konulmuş örnek bir ürün veya proje var ise bu o kurumda çalışan herkesin katkısı sonucu meydana gelmiştir; yani elde edilen bir başarı (zafer) var ise bu zafer ordunundur (herkesindir). Ama kazanılmış başarının aksine, kaybedilmiş bir durum söz konusu ise, yani kaos, çatışma, kaybetme, yenilgi, iletişimsizlik veya başka türlü sıkıntılar söz konusu ise bu hezimetlerin, yenilgilerin oluşmasının sebebi, süreci iyi yönetemeyen ve/ya iyi denetleyemeyen liderindir (kurum müdürünündür).
Çalışma barışı ve/ya çalışma huzuru kurum kültürünün belki de en önemli alt bileşenidir. Bir kurumda çalışanlar arasında barış veya huzur yok ise, koordinasyonun sağlanması ve kurum bazında gerek geniş ölçekli gerek ise küçük ölçekli çalışmalar yürütülmesi zorlaşır. Kurum kültürünün olmadığı yerde kurumsal hedeflere ulaşmak da imkansızdır. Bireyleri yönetmek de, bireyler arasında koordinasyonu sağlamak da, işlerin vaktinde ve eksiksiz yapılmasını sağlamak da ortak bir akıl ve ortak bir dil oluşmadığı nedeni ile yapılamaz. Kurum kültürü oluşmayan kurumlarda ipin ucu kaçmıştır.
Yerleşmiş bir kurum kültürü oluşan eğitim kurumlarına baktığınızda birçok alanda istekli, gönüllü görev adamı vardır. İş kovalar. Hızlı ve kolay kararlar alır. Risk almak ve hata yapmak konusunda esneklik vardır. Değişime ve gelişime açıktır. Alışkanlıklardan vazgeçmek kolaydır. Stres ve gerginlik yok denecek kadar azdır. Açık yoktur, bir bireyin meydana getirdiği açık bir başka birey tarafından hemen kapatılır. Çalışanların davranışları, rol model olma özelliğini barındırır. Ayrı yapmak değil birlikte iş birliği yapmak ön plandadır. İş bölümü vardır. Bireyler, eylemlerden daha değerlidir. Acemi olan veya yetersizliği olan birey, havuz içinde eritilir; eksikliği fark edilmez.
Kurum kültürünün olmadığı kurumlarda ise, sürekli tartışmalar meydana gelir. Bireyler arası iletişim eksik ve yetersiz düzeydedir. İşler ağır aksak yürür. Bir işin tamamlanması normalinden daha fazla zaman alır. Birçok iş yarımdır, tamamlanmamıştır. Herkes aynı değil, farklı düşünür ve birden fazla fikir ortaya çıkar; fikirler çatışır, koasu doğurur. Gürültü, huzursuzluk, memnuniyetsizlik ve yetersizlikler vardır.
Bir insan için havanın, suyun, nefes almanın önemi ne ise, bir eğitim kurumu için de kurum kültürünün oluşması ve bu oluşumun devamlılığı en az hava, su ve oksijen kadar önemlidir. İnsan havasız, nefes almadan yapamaz, yaşayamaz ise, bir eğitim kurumunda da ortak akıl, iş ahlakı, çalışma barışı, iletişim dili gibi bileşenlerin oluşmaması yani kurum kültürünün oluşmaması halinde o eğitim kurumunun nefes alması, yaşaması düşünülemez.
Ez cümle; Kurum kültürü, kurumların kimliğidir. Bir kurumu okumak için bu kimliğe, kurumun sahip olduğu kültüre bakılır.
Ne mutlu ortak akılla inşa edilen kültüre sahip olan eğitim kurumlarına ve çalışanlarına...
