Kurban organizasyon sistemi
Kurban keserek inancının gereğini yerine getirmeye çalışan Müslümanlar, aynı zamanda dönemsel olarak büyük bir hayvancılık ekonomisini de tetiklemektedir. Kurban keserek ibadetlerini yerine getirenlerin oluşturduğu ekonomi ise geçmişten günümüze her zaman çok ilgi çeken bir ekonomik faaliyet olagelmiştir.
Geçmiş yıllarda ülkemizde bazı yapılanmaların kurban kesmek isteyenlerden aldıkları vekâlet ve kurban hissesi paraları karşılığında, gerçekten alınan vekâlet ve hisse kadar kurban kesmedikleri ortaya çıkmıştı.
Türkiye’den toplanan paralarla kesilen kurban hisselerinin ve kurban edilecek hayvanların kesimlerini ülkemizde denetim altında yaptırmaları sonrasında elde edilen et ürünlerinin (Kavurma, sucuk, vb.) yardım olarak gönderilmesi sağlanmalıdır. Böylece hem ülkemiz hayvancılık ekonomisine katkı sağlanacak, hem de halkımızın halisane duygularla yaptığı yardımların gerçekten yerine ulaşıp ulaşmadığı ile ilgili denetim mekanizmasını oluşturulmuş olacaktır.
Marketlerden alınan kurbanlar
Özellikle büyükşehirde yaşayıp kendi kurbanını kendi kesemeyen vatandaşlarımızın kurban kesme ihtiyacının ulusal ve uluslararası şirketlerce yerine getirilmeye çalışıldığı görülmektedir. Bu kapsamda A101 ve Migros gibi büyük perakende zincirleri kurban organizasyonu yapmaya başlamışlardır. Vatandaşlarca bu tip organizasyonlara kredi kartı taksit seçeneği, kesim kolaylığı vb. sebeplerle yoğun teveccüh gösterdiği gözlemlenmektedir. Dinen 2 yaşını doldurmuş büyükbaş hayvanlar en fazla 7 hisse olacak şekilde kurban olarak kesilebilmektedir. Bu firmalarca yapılan kesimlerde 20 kg kemiksiz et ya da 30 kg kemikli et olarak kurban hisselerinin paketle Kurban Bayramın 3. günü evlere kapıya ulaştırılacağı taahhüt edilmektedir.
Ülkemizde ortalama büyükbaş hayvanlardan elde edilen karkas ağırlığı 300 kg civarındadır. Besicilerce mezbahada kesime giden 2 yaş üstü kasaplık hayvanların ise 400 kg karkas verdiği bilinmektedir. Ülkemizde 200 kg ağırlığında karkas verecek hayvanlar ancak küçük aile işletmelerinin elinde besiye alınmamış hayvanlardan temin edilebilecek olup, sahadan toplanması ayrı bir zorluk gerektirmektedir. Kısa sürede ve çok sayıda bu karkas ağırlığında hayvan toplanması saha şartlarına göre mümkün gözükmemektedir. Karkas ağırlığından gittiğimiz tabloya göre 300/30=10 hisse, 400/30= 13 hisse olarak kurbanlıkların bölünerek pay edilmesi gerekir.
Kontrolsüz organizasyonlar
Kontrolsüz bir şekilde kurban organizasyonu yapan firmalar kaç hisse kurban kesecekleri, bunu hangi mezbahalarda hangi şartlarda yapıp, hangi lojistik ağıyla hisselerin dağıtımını yapacakları konusu belirsiz olup firmaların inisiyatifine kalmıştır. Bir kurban organizasyonuna çok talep gelmesi durumunda kurban kesimlerinin taahhüt edilen günde yetiştirilmesi için kurbanın bayramdan önce kesilerek paketlenmeye başlaması ihtimali belirmektedir. Bu ihtimal ise kurbanın ibadet bölümünü sakatlamaktadır.
Kurban organizasyonu yapan kurum ve kişilerin, kaç hisse kurban kesmek üzere vatandaştan para topladıkları, buna mukabil kurban amaçlı aldıkları hayvan stokunun küpeleriyle birlikte sahada denetlenmesi, kesimhanelerin sadece hijyen yönünden değil kapasite açısından da incelenmesi ve bu işte ortaya çıkabilecek aldatma-yanıltma ihtimallerinin azaltılması, önümüzdeki yıllar için ise belirlenecek teknik talimata ve denetim ağına göre kurban organizasyonu yapacak kurum ve kuruluşların Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan izin almaları ve faaliyetlerinin sıkı bir denetimden geçmesi, halkımızın kurban ibadetini güvenle ve huzurla yerine getirebilmesi için gerekli alt yapı oluşturulmalıdır.
