KUR ARTIŞI ENFLASYONU KÖRÜKLÜYOR
Eylül ayında enflasyon beklentilerin üzerinde gerçekleşerek yüzde 8'e dayandı.
Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK) verilerine göre; tüketici fiyat endeksi (TÜFE), Eylül'de yüzde 0,89 arttı, yıllık bazda yüzde 7,14'ten yüzde 7,95'e yükseldi.
Ana harcama grupları itibariyle aylık en yüksek artış yüzde 1,93 ile ulaştırma ve çeşitli mal ve hizmetlerde oldu.
Enflasyon sepetinde yüzde 24,25 ağırlığa sahip gıda ve alkolsüz içeceklerde ise yüzde 1,24 artış görüldü.
Yılbaşından bu yana hızla tırmanan döviz fiyatlarının enflasyonu tetikleyen en önemli etken olduğu anlaşılıyor.
Özellikle yıl başında 2,30 lira olan doların yüzde 28 civarındadeğer kazanarak 2,90-3,00 bandına yerleşmesi enflasyonu olumsuz etkiliyor.
Merkez Bankası'nın hesaplamalarına göre dolar kurundaki yüzde 10'luk artış enflasyonu 1,5 puan yükselmesine sebep oluyor.
Bu durumda sadece kurdaki artış, enflasyonu yaklaşık 4 puan yukarı çekiyor.
Ayrıca 2014 Haziran ayında 115 dolara çıkan Brent petrolün varil fiyatının 50 doların altına gerilemesi, kurlardaki artış yüzünden enflasyona olumlu yansımıyor.
Öte yandan Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi'nin(Yİ-ÜFE) Eylül'de yüzde 1,53, yıllık bazda yüzde 6,92 ve çekirdek enflasyonun yüzde 8,26'ya kadar yükselmesi önümüzdeki aylarda da artışın devam edeceği yönünde işaretler veriyor.
En iyimser tahminle yüzde 8'e demir atması bekleniyor.
Oysa sene başında enflasyon hedefi yüzde 5,5 olarak öngörülmüştü.
Daha sonra yıl içinde iki kez revize edilerek yüzde 6,8 ve yüzde 6,9'a yükseltildi.
Merkez Bankası'nın bu ay sonunda açıklayacağı dördüncü enflasyon raporunda hedefi yine yukarı yönlü değiştirmesi ihtimal dahilinde.
Enflasyon yükseldikçe siyasi otoritenin isteği hilafına "faiz indirimi" de gündemin alt sıralarına kayıyor.
Bir haftalık repo faizini yüzde 7,50, gecelik borç verme faizini yüzde 10,75, gecelik borçlanma faizini yüzde 7,25 seviyesinde tutma kararı alan Merkez Bankası Para Politikası Kurulu(PPK), geçtiğimiz ay yaptığı açıklamada, "Önümüzdeki dönemde para politikası kararları enflasyon görünümünde iyileşmenin hızına bağlı olacaktır" diyerek faiz indirimini enflasyonla ilişkilendirmişti.
Merkez Bankası bu ifade ile enflasyon düşme eğilimine girmeden faiz indirimine yeşil ışık yakmayacağının mesajını verdi.
Bir kısır döngü içindeyiz.
Kur artışı enflasyonu körüklüyor, hızlanan enflasyon faiz indirimini engelliyor.
Peki kurlar neden artıyor?
Dünyada likidite bolluğunun sona ermesi, ekonomik, psikolojik ve spekülatif gibi pek çok neden sayılabilir ama esas itibariyle enflasyon dakurların artmasında önemli rol oynamaktadır.
ABD ve AB ülkelerinde enflasyon yüzde 1'lerde, Türkiye'de 8'lerde iken TL'nin dolar ve Euro karşısında değer kaybetmesi kaçınılmazdır.
Gittikçe kabaran dış borç ile cari açık da TL'nin değerini aşındıran diğer faktörler.
Bu şartlarda Merkez Bankası, TL'nin değerini korumak ve enflasyonu kontrol altında tutmak için faiz indirimine gidemiyor.
Neticede bütün kötülüklerin anası olan enflasyonu yüzde 3'lere düşürmeden makro ekonomik dengelerin kurulması mümkün değildir.
