Küçük Yatırımcı Gerçekten Kral Olabilir mi?
Geçtiğimiz hafta içerisinde finans piyasalarında aslında çok da alışık olmadığımız bir hadise meydana geldi. Reddit isimli bir sosyal medya ortamında örgütlenen küçük yatırımcılar, büyük fonlara kafa tutarak aslında batmış bir firmanın hisse senetlerinin değerini birkaç gün içinde 17 dolardan 469 dolara çıkardılar ki, bu finans tarihinde batmış ve artık gelecek beklentisi olmayan bir firmanın değerinde hiç görülmemiş bir yükseliştir.
Önce Gamestop’un finansal verilerine kısaca bir göz atalım. Gamestop, 1984 yılında Texas Dallas’ta kurulmuştur. Ana faaliyet konusu video oyunları, tüketici elektroniği ve bilgisayar oyunlarıdır. Pandemi Amerika da etkili olmadan önce 1 Şubat 2020 tarihi itibariyle şirketin çoğunluğu Amerika ve Kanada’da olmak üzere 5 bin 509 tane şubesi vardı ve 2019 yılı itibariyle 471 milyon dolar net kârı vardı. Koronavirüs salgını ile birlikte şirketin yalnızca 2020 yılının ilk çeyreğindeki net zararı 165 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dijital oyun sektöründeki gelişmelere bir de koronavirüs etkisi eklenince son 2 yıl içinde şirket 700’den fazla şubesini kapatmak zorunda kalmıştı. Finansal verilere bakıldığında şirket hiç de iç açıcı bir görüntü arz etmiyordu.
Peki, ne oldu da batık bir şirketin hisse senetleri bir ay içinde 17 dolardan 483 dolara yükseldi?
Esasında olan şuydu: Açgözlü büyük fonlar ava giderken avlanmışlardı. 2020 yılı başında 4 dolar civarında olan hisse senetleri, şirketin zarar etmesine rağmen 17 dolara çıkartılmış sonra da ellerinde olmayan hisse senetlerini değerinin düşeceği beklentisi ile açığa satmışlardı. Açığa satış, esasında başkasının kesesindeki mal ile vurgun yapma uyanıklığı olarak tabir edilebilir. Burada hesap edilmeyen şey ise sosyal medyanın gücü idi.
Normalde olması gereken büyük fonlar bir hisse senedini değerinin düşeceği beklentisi ile açığa satıyorlarsa küçük yatırımcıya düşen, onları takip ederek ellerindeki hisseleri bir an önce elden çıkarmalarıdır. Böylece büyük fonlar sahip olmadıkları elin parası ile para kazanmış olacaklardı. Örneğin 17 dolara açığa sattıkları hisselerini 4-5 dolardan geri alacak ve her zamanki gibi kolay para kazanacaklardı. Ama bu sefer beklenen olmadı. Bir sosyal medya mecrası olan Reddit üzerinden örgütlenen küçük yatırımcılar Gamestop hisselerini almaya başladılar. Buna Elon Musk gibi birkaç büyük yatırımcı da destek verince Ocak ayı başlarında 17 dolar olan hisse fiyatları 21 Ocak’ta 43 dolara, 26 Ocak’ta 147 dolara ve 27 Ocak itibariyle de 469 dolara yükseldi.
Adı üstünde “küçük yatırımcılar” bunu nasıl başardılar?
Aslında küçük yatırımcılara bu gücü veren yine büyük fonların açgözlülüğü idi. Belirli bir süreliğine ödünç aldıkları ve aslında sahip olmadıkları Gamestop hisselerini açığa satan fonlar, Reddit üzerinden organize olan küçük yatırımcının yaptığı satın almalar nedeniyle zarar etmeye başladılar. Melvin ve Citron Research gibi büyük fonlar Gamestop hisselerinin fiyatı yükselmeye başlayınca açığa satış yaptıkları fiyattan daha yüksek fiyatlarda hisse senedi almak zorunda kaldılar ki zararları daha da artmasın. Örneğin 17 dolardan açığa satış yapan fon, 43 dolardan almaya başladı. Büyük fonlar 43 dolardan alım yapınca da hisse 147 dolara çıktı, hissenin yükseldiğini gören diğer büyük yatırımcılar ve küçük yatırımcılar da oyuna dâhil olunca hisse fiyatları 469 dolara yükseldi. Böylece Melvin, Robinhood ve Citron Research gibi büyük fonlar birkaç gün içinde milyarlarca dolar zarar yazmak zorunda kaldılar.
Peki, bu “Finans Baharı” küçük yatırımcıya yâr olur mu? Aslında sorunun cevabı “Arap Baharı Araplara yâr oldu mu?” sorusunun cevabı ile benzer. Kısa vadede belki, uzun vadede ise biraz zor. Gelelim başta sorduğumuz soruya: “Küçük yatırımcı gerçekten kral olabilir mi?” Sosyal medya üzerinden “Finans Baharı”, küçük yatırımcının yüzünün gülmesine yardımcı olabilir mi? Bu soruya gönül rahatlığı ile evet denilebilmesi bazı şartlara bağlı:
1) Küçük yatırımcıları organize edenler her zaman dürüst olacaklar ve manipülasyon yapmayacaklar.
2) Büyük yatırımcılar, başlarına gelen bu felaketten ders almayacaklar ve yine aynı hatayı hem de hiç önlem almadan yapacaklar
3) Kural koyucular, bu tür isyanları engelleyici önlemler almayacaklar
Bu şartlar çoğaltılabilir. Bu şartlara hiç düşünmeden evet demek mümkün mü? Bu pek mümkün görünmüyor. Küçük yatırımcıları yönlendiren ve organize edenlerin hiçbir gizli ajandaları olmadan tüm bildiklerini hem de hiç karşılık beklemeden ve hiçbir etki altında kalmadan sürekli paylaşmalarını beklemek pek akılcı olmayacaktır. Ayrıca büyük yatırımcıların Gamestop üzerinden örneği görülen “Finans Baharı” operasyonlarına karşı önlem alacakları ve bu önlemler alınırken de yasa koyuculardan destek alacaklarını öngörmekte zor sayılmaz. Hisse senedi alım-satımı yapılan Robinhood ve Interactive Brokers gibi platformlar, Gamestop gibi spekülatif hisselerin alım satımına kısıtlama getirmesi bunun bir örneği olarak görülmektedir.
Gamestop örneği, sosyal medyanın gücünü ve küçük yatırımcıların, kendilerinden beklene sürü psikolojisi davranışlarının dışına çıkabildiği zaman neler olabileceğini görmek açısından çok önemli ve ders kitaplarına konu olabilecek bir vakadır. Ancak bu tek vaka üzerinden “küçük yatırımcının artık kral” olduğunu söylemek ise oldukça güçtür.
