Konut satışlarında sınırlı düşüş

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre; geçen yıl Türkiye genelinde toplam 1 milyon 491 bin 856 konut satılmış. 2020 yılı ile kıyasladığımızda yüzde 0,5’lik bir düşüş olduğu görülüyor. Hatırlayacağınız üzere 2020 yılının yaz aylarında konut kredi faiz oranları 0,64’lere kadar gerilemiş ve konut satışları rekor kırmıştı. 2021 yılına ait konut satışlarındaki sınırlı gerileme de bu nedenden kaynaklanıyor.

Eylül ayında yüzde 19 olan politika faizi yüzde 14’e kadar inmişti. Ancak bu indirim konut kredi faiz oranlarına istenilen seviyede yansımadı. Bu durumu yarı yarıya düşen ipotekli konut satışlarında daha net görebiliyoruz.

Ocak-Aralık döneminde gerçekleşen ipotekli konut satışları bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 48,6 azalışla 294 bin 530 oldu. 2021 yılında toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 19,7 olarak gerçekleşti. 2020 yılında ise ipotekli satışların toplam satışlar içindeki payı yüzde 38,2 olmuştu.

Ocak-Aralık döneminde gerçekleşen diğer konut satışları bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 29,3 artışla 1 milyon 197 bin 326 oldu. 2021 yılında toplam konut satışları içinde diğer satışların payı yüzde 80,3 olarak gerçekleşti. Bu oran oldukça yüksek ve üzücü. Çünkü ülkemizde kredi çekmeden konut sahibi olabilenler çoğunlukla yüksek ve üst-orta gelir grubunda yer alıyor. Bunun yanı sıra özellikle Ocak ayı verisinde diğer konut satışlarındaki artışı daha belirgin bir şekilde görebiliriz. Çünkü 20 Aralık tarihinde düşen döviz kurları bir süredir 13-14 TL bandında yatay seyrediyor. Döviz kurlarındaki bu istikrarın devam edeceğini öngörenler konuta yönelebilir.

İlk el konut satışları Ocak-Aralık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,7 azalışla 461 bin 523 olarak gerçekleşti. 2021 yılında toplam konut satışları içinde ilk el satışların payı yüzde 30,9 olarak gerçekleşti. İlk el satışlarının toplamdan aldığı pay 2018’den önce yüzde 50’ye yakındı. Son zamanlarda sıklıkla dile getirilen konut fiyatlarındaki artışın bir nedeni de bu olduğu görülüyor. Hem inşaat maliyetlerindeki artış, hem de döviz kurlarındaki dalgalanmalar öngörülebilirliği olumsuz etkiliyor. Sonuç olarak yeni üretilen konutlar mevcut talebi karşılayamıyor.

İkinci el konut satışları ise Ocak-Aralık döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0,1 artışla 1 milyon 30 bin 333 olarak gerçekleşti.

Yabancılara yapılan konut satışları 2021 yılında bir önceki yıla göre yüzde 43,5 artarak 58 bin 576 oldu. Uyruklara göre ilk üç sırada yine İran, Irak ve Rusya yer aldı. 2021 yılında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı yüzde 3,9 oldu. Geçen yıl bu oran yüzde 2,7 olarak gerçekleşmişti. Özellikle 2021 yılının ikinci yarısından itibaren artan döviz kurları yabancılara yapılan konut satışlarını artırdı. Ancak yüzdesel olarak düşük kaldığı için konut fiyatlarındaki artışı sanıldığı kadar etkilemiyor.