Konut Satışları Gerilemeye Devam Ediyor
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre; Türkiye genelinde konut satışları Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 22,9 azalarak 113 bin 402 oldu. Temmuz ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 12,9, Ağustos ayında ise yüzde 12,7 oranında azalan konut satışlarının son üç aydır düştüğünü görüyoruz.
2020 yılı Haziran ayında indirilen konut kredi faiz oranlarının da katkısıyla son iki senedir satış sayılarında gözle görülür artışlar gerçekleşmişti. Rekor seviyede artan fiyatlara rağmen konuta olan talepte bir daralma olmamıştı. Bu duruma neden olan unsurları önceki yazılarımızda detaylıca incelemiştik. Bugün ise konut piyasasındaki yavaşlamanın nedenlerine değinelim.
Eylül ayında açıklanan Sosyal Konut Projesi toplumda ciddi bir karşılık buldu ve başvuru sayısı 7,5 milyonu geçti. İstihdam edilenlerin sayısı 31 milyon olan ülkemizde, başvuru şartları da göz önüne alındığında(kayıtlı tapunun bulunmaması, aylık gelirin 14 binin altında olması vs.) koşulları sağlayan neredeyse herkesin bu projeden konut sahibi olmak istediğini anlıyoruz.
İlk etapta 2 yıl içinde yapılacak olan 250 bin konut, ülkemizde yaklaşık iki aylık konut satış sayısına denk geliyor. Yalnızca manşet veriye bakıldığında sanki her ay 120 bin kişi daha ev sahibi oluyor. Bu, elbette yanlış bir değerlendirme. Örneğin, Eylül ayında satılan 113 bin 402 konuttan 77 bin 448 adedi ikinci el konuttan oluşuyor. Diğer bir ifadeyle 77 bin kişi artık konut sahibi değil. Sadece konutun el değiştirdiği bu durumun ekonomiye de önemli bir katkısı olmuyor. O nedenle 250 bin sosyal konutu, gittikçe düşen ilk el konut satış sayısı olan 35 bin 954 ile kıyaslamak daha doğru olacaktır.
Bu proje sadece dar gelirli vatandaşların ev sahibi olmalarına değil aynı zamanda son iki çeyrektir daralan inşaat sektörünün ve ilgili 200’den fazla alt sektörün de canlanmasına vesile olacaktır.
Salgın ve enflasyon nedeniyle son iki yıldır işgücü ödemelerinin büyümeden aldığı paydaki gerileme, gelir dağılımında bir bozulma olduğuna işaret ediyordu. İşgücü, sadece dar gelirli grubu kapsamıyor. Orta ve orta-üst gelir grubuna dâhil olanlar için de bu dönem konut satın almak oldukça zorlaştı. Bu gelir grupları için ise Kasım ayının başında yeni bir kampanya açıklanacak.
Konut alma niyetinde olanların kampanyaları beklemeleri nedeniyle konut satışları son aylarda yavaşladı. Bunun yanı sıra kredi kullanımının sınırlandırılması da satışları düşüren diğer bir etken oldu. İpotekli konut satışları Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 43,0 azalış göstererek 16 bin 970, toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı ise yüzde 15,0 olarak gerçekleşti.
Konut satışlarındaki düşüş henüz fiyatlara yansımadı. Umuyoruz ki konut kampanyaları sayesinde fiyatlar yakın zamanda makul bir seviyeye gelir.
