Konut fiyatlarındaki artış devam ediyor

Türkiye konut piyasasındaki fiyat değişimlerini ölçen konut fiyat endeksi geçen hafta açıklanmıştı. TCMB'nin verilerine göre; 2022 yılı Şubat ayında bir önceki aya göre yüzde 13,5 artan KFE, bir önceki yılın aynı ayına göre nominal olarak yüzde 96,4, reel olarak ise yüzde 26,9 oranında arttı.

TÜİK’in yayımladığı finansal yatırım araçlarının (mevduat faizi (brüt), borsa endeksi (BIST 100), altın (külçe), Amerikan Doları, Euro ve Devlet İç Borçlanma Senetleri) aylık ve 3 aylık reel getiri oranları ise Şubat ayında enflasyonun altında kalarak yatırımcısına kaybettirmişti.

2020 yılının başından beri konut fiyatlarındaki artış enflasyonun üzerinde kaldığı için konut yatırımına olan ilgi her geçen gün artıyor. Bu nedenle fiyatlardaki yükselişe rağmen talepte bir düşüş görmüyoruz.

Barınma zorunlu bir ihtiyaç olduğu için konut fiyatlarındaki gözle görülür artış sadece ekonomik değil, aynı zamanda sosyal bir sorun. Türkiye’deki ortalama ücret seviyesi göz önüne alındığında mütevazı bir konuta ulaşmak bile oldukça zorlaştı.

Bu durum pek çok nedenden kaynaklansa da özellikle iki unsur bir süredir sıklıkla dile getiriliyor. Bunlardan biri inşaat maliyetlerindeki artış. İnşaat maliyet endeksi Şubat ayında yıllık yüzde 90,27, aylık bazda ise yüzde 5,73 oranında artmıştı.

Bu etken yeni konutlarda geçerli olabilir ancak yeni olmayan konutlardaki fiyat artışı maliyetlerdeki yükselişle ilişkilendirilemez. Yeni konutlardaki fiyat artışı Şubat ayında yüzde 102,2 iken yeni olmayan konutlarda ise bu oran yüzde 95,3. Ki bu Türkiye ortalaması. İstanbul'da yeni olmayan konutlardaki artış yüzde 107,6, Ankara'da yüzde 95,6, İzmir'de ise yüzde 87,3.

Diğer bir sebebin ise yabancılara yapılan konut satışlarından kaynaklandığı düşünülüyor. Bu da çok sağlıklı bir değerlendirme değil. Çünkü bu satışların toplam satışlar içindeki payı son derece düşük. Verilere göre; Türkiye genelinde konut satışları Mart ayında 134 bin 170 adet iken yabancılara yapılan konut satışları 5 bin 567 adet, toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı ise yüzde 4,1.

Öte yandan Şubat ayının sonunda başlayan Rusya-Ukrayna krizi nedeniyle bu iki ülke vatandaşlarının önemli bir bölümünün Türkiye’nin konut piyasasını etkileyecek düzeyde konut alacağına dair bir düşünce hakimdi.

Ukrayna vatandaşlarının satın aldıkları konut sayıları; 2022 Mart ayında 168, 2022 Şubat ayında 111, vakalardaki artış nedeniyle kapanmaların arttığı 2021 Nisan ayında ise 92 adet olarak gerçekleşmişti. Rus vatandaşları ise ülkemizden 2022 Mart ayında 547, 2022 Şubat ayında 509 ve 2021 Nisan ayında 402 adet konut satın almış.

Satış sayılarının oransal olarak arttığı bir gerçek, ancak adet olarak bakıldığında her ay 100 binin üzerinde konut satılan ülkemizde bu durumun konut fiyatlarını etkilediğini söylemek biraz zor.

Rakamlardan da anlaşılacağı üzere fiyatlardaki artışın temel nedeni bu iki faktör olmadığı için getirilen çözüm önerileri de sonuçsuz kalıyor.