Kim Bu Yezidiler? Işid Neden Saldırıyor?
Biz, Yezidileri belki de İşid'in Telafer'i işgali sonrasında tanıdık. Şengal (Sincar) kasabasına sığınan Türkmenler vardı. Ve bunlara kucağını açan Yezidiler. Kızılay, buraya bir kamp kurmak için bölgeye gitmişti. Peki sonrasında ne oldu?
Film buradan kopmadan senaryoyu anlatmak istiyorum. Irak'ta önce Şii Araplar katledildi. Kimse sesini çıkarmadı. Sonra Şii Türkmenler katledildi. Sonra Müslüman olmayan Kürtler yani Yezidiler katledildi. Bununla da kimse sesini çıkarmaz diye algı oluşturuldu. Ama senaryonun burasını başkaları yazdı ve Suriyeli Kürtler Şengal Dağına sığınan Yezidi Kürtleri ve Şii Türkmenlere bir yaşam koridoru açarak onları İşid'den korudular. Hatta burayı savunan Peşmergeler, kaçıp YPG kuvvetlerine sığınmışlardı.
Senaryo biraz düzeldi. Sonra Sunni Kürtler'e de saldırılar başladı. Erbil düşecekken ABD yardıma koştu. Bu güzelim coğrafyayı kan ve gözyaşına boğan ABD, yine kahraman kesildi. Bütün Ortadoğu Halklarına "ya benim değerlerime sahip çıkacaksınız ya da İşid terörüne kurban gidersiniz!" demişti.
İşid'in arka görüntüsü, Haçlı seferlerine katılan şımarık zengin çocukları gibi. Şövalyeler de var için de meyhane kaçkınları da. Bunlar Avrupa'dan geliyorlaru2026 Afrika'dan, Afganistan'dan geliyorlar. Guatemala'ya götürülüp oralarda devşirilirken biz de özgürlüklerini bekledik yıllarca. Çeçenistan, Dağıstan'dan geliyorlar. Bağdat hapishanesinden geliyorlaru2026 Sonra gelip baş kesiyorlar, kol kesiyorlar. Ne adına? İslam adına. Haşa! Allah'ın dini İslam, size bunu emretmiyor.
İslam adına bir devrimin olabilmesi için evvela evrim olması lazım kardeşim, Rahma çağdaş değerlerle Karl Marx'ın değerleriyle yaklaşma kardeşim. İslam'ın içini oyma kardeşim. Mehmet Akif söylemişti sözünü yıllar önce "Kimi Hindu00fb, kimi yamyam, kimi bilmem ne belau2026" belki Akif'in işaret ettiği o insanlar, saldırdıkları insanların mazlum ve Müslüman olmadıklarını düşünüyorlardı. Hatta bu guruplardan bazıları saldırdığı Osmanlı topraklarında sabah ezanını duyunca saf değiştirip Osmanlı askerleri tarafına geçmişlerdi. Meşhur Garipoğlu ailesi bu guruplardan biridir. Ya siz ne yapıyorsunuz kardeşim kafa kesiyorsunuz. Kestiğiniz baş elinizdeyken kasının üzerinde bir bandaj vardı. "La İlahe İllallah" yazısı yazılıydı bu bandajda. Siz bu kadar mı Allah'ın dinine saygılıydınız.? Allah'a saygılıydınız?
Bunun yanında İşid, Şengal'e saldırırken ne oldu. Dünya Irak'ta yaşan küçük bazı toplulukları da tanıdı. Süryaniler, Yezidiler ve Hristiyan topluluklar. Bu küçük topluluklardan biri olan Yezidiler, kucağını Türkmenlere açmıştı. Fakat bunlara kucaklarını açan olmamıştı. Dağda susuz ve aç bir şekilde ölen çocukları, yaşlıları gördük. Kilometrelerce yol giden insanlara bir iki helikopterden atılan gıda yardımları dışında pek bir faaliyet yoktu. Onlara yardımı kim götürecek, onlara kim yardım edecek belli değildi.
Osmanlı idaresine 16. Asırda giren Yezidiler, o dönem ki uygulamalarda Sünni alimlerce Osmanlılar ile Yezidiler'in tanışması da bu tarihte olmuştur. Yezidiler'in sahip oldukları dini inançları ve kuşkulu İslami kimlikleri Osmanlılar'ın bu topluluğa şüpheyle yaklaşmasına neden olmuştu.
Ama biz biliyoruz ki Yezidiler de Aleviler gibi İslam'ın bir koludur. İsim olarak her ne kadar Meşhur Yezid'in ismi zikredilse de Kürtlerde Kürtçe'de Allah'ın bir ismi de Yezdan'dır. Yezidilik , yani Allah'a inanlar demektir. Yezidilik yoğun bir tasavvuf öğretisi içinde mübalağa ile yoğrulmuş (Glüvv) bir din. İslam'ın Şeyh Adi tarafından yorumlanmış şeklidir. Bunu Pro-Emevi hareketi olarak görenler de vardır. (bkz. Yezidilik ve Osmanlı Döneminde Yezidiler, Yurdaer Abca, Yüksek Lisans Tezi) Bu hareket, kısa zaman sonra, Türkiye'nin doğusundan Irak'a kadar (Musul) yayılmıştır.
Yezidiler ile ilgili görüş bildiren batılı yazar ve düşünürlerden Spiro'nun şu görüşü de önemli" Yezidilik'in Asurlu, İranlı, Hıristiyan ve Müslüman unsurlar ile karışmış bir Maniheizm'den doğan bir dindir."
Bize göre yanlış, onlara göre doğru olan inanç sistemlerini Merhum Yazar Mehmed Uzun'un Türkçeye çevrilen "Dicle'nin Yakarışı" kitabında da okumuştum. Sabahları Şeyh Adu00ee'nin türbesinde ziyarete giderler, burada bekleyen pirlerin elini öperler. Onlardan dua talep ederler. Gün batımında Biz Müslümanlar için Kutasl addedilen Zemzem suyuna benzer bir pınarları var. Kahniya spi ( Beyaz pınar)den kutsal suyu içerler. Akşamleyin Laleş meydanında kaval, def ve tambur eşliğinde şeyhlerin ve dengbejlerin ilahilerini dinlerler. Güneş batımında yüzlerini güneşe dönerek ellerini havaya kaldırır ve dua ederler. Yezidu00ee inancında Yirmi bir sarı ışınlı güneş, önemli bir yer tutar. Topluluk Akşam sonrası ise ayın şavkı altında ayin törenleri düzenlerler. Bu törenler aslında onlarda Hacc merasimidir.
Çok ilginçtir ki Mehmed Uzun'un kitabında anlattığı Yezidiler de bizim Ramazan ayına benzer bir ayda oruç tutarlar. Ama onların orucu üç gündür. Neden üç gün diye sorduğumuzda bazı Yezidi dostlarımızın verdiği ilginç cevaplar vardır.
Şimdi böyle güzide bir topluluk, bir hafta önce İşid'in katliamına uğradı.Bir misal vereyim. Bu gün Avusturya hükümeti, sayıları 100 civarında olan bir marjinal topluluk için ayinlerini, kültürlerini, dillerini devam ettirsinler diye proje fonlarından kendi marjinal topluluklarına büyük yatırımlar yapıyor. Biz ise bu değerlerimizi heba etmek adına bir birimize düşüp duruyoruz.
