​Kentsel Dönüşüm II

Necip Fazıl Kısakürek’in güzel bir sözü vardır. “Öleceğini bilerek yaşayan tek canlı insandır. O da hiç ölmeyecekmiş gibi yaşar.”

Elbette hayat bir dengedir. Her an ölüm korkusuyla yaşamak da sağlıklı değil, bana bir şey olmaz deyip tedbirsiz davranmak da.

Bu sözün ne yazık ki oturduğumuz binalar için de geçerli olduğunu acı bir şekilde tecrübe ettik. Bazıları bu felaketten ders alırken, bazıları ise hâlâ bildiğini okumaya devam ediyor.

18 gün önce meydana gelen büyük deprem ise bizlere, kentsel dönüşümün ne kadar hayati olduğunu bir kez daha gösterdi.

Hiç kuşkusuz riskli binalarda oturanlar evlerinin yenilenmesini ister. Ancak bu, göründüğü kadar kolay bir iş değil. Bu nedenle kentsel dönüşüme niyetlenenlerin kafasında haklı olarak pek çok soru işareti oluyor. Bu soru işaretlerinin başında da projenin ne kadar sürede tamamlanacağı ve toplamda ne kadara mâl olacağı geliyor.

Bir önceki yazımızda tamamlanmış bir kentsel dönüşüm projesi üzerinden sizlere bilgi vermeye çalışmıştık. Apartman sakinlerinin karar vermesinden binanın yenilenip oturmaya hazır hale gelmesine kadar geçen süre yaklaşık 2,5 yılı buluyor. Bu sürecin 15 ayı bilfiil inşaat yapımı ile geçerken, maalesef uzun bir süre de ilgili mercilerden izin çıkmasını beklemekle geçiyor. Bugünkü yazımızda ise bu süre zarfında konut sahiplerinin ne kadar para ödediğine değinelim.

5 katında toplam 24 daire bulunan ve iki yapışık bloktan oluşan binanın yenilenmesine 2020 Mart ayında karar verildi ve Temmuz 2021’de başlayan inşaat Ekim 2022’de tamamlandı.

Maliyetlere geçmeden önce ilgili ekonomik verileri hatırlatalım. İnşaat maliyet endeksi Mart 2020’de 202 iken en son açıklanan Aralık 2022 verisi ise 719 oldu. Pandemi sürecinin denk geldiği bu 2,5 yıllık dönemde hem küresel çapta emtia fiyatları hem enerji maliyetleri hem de dolar kuru yükseldi.

Konut sahipleri ödemelere Ocak 2021’de başladı. 15 ay boyunca 18 bin TL yatıran her bir daire sakini son taksitini Mart 2022’de ödedi. Ancak inşaat bu tarihten itibaren 6 ay daha devam etti. Yukarıda da belirttiğimiz üzere inşaat maliyetlerindeki artış öngörülemediği için müteahhit ek para talep etti. Böylelikle Temmuz-Kasım 2022 arasında geçen 5 aylık dönem için, daire başına aylık bin 560 dolardan toplamda 7 bin 800 dolar (yaklaşık 150 bin TL) düştü.

Buna ilaveten inşaat yapımı boyunca denetim elemanları için her ay 217 TL ödeme yapıldı. Bina yıkılmış olsa da arsa sahibi olduğunuz için tüm bu süreçte bağlı bulunan belediyeye emlak vergisi ödenmeye devam edildi.

Net 106 metrekarelik bir daire için maliyetler aşağı yukarı bu seviyede gerçekleşirken konut sahipleri her ay bin 150 TL kira yardımı aldılar. Bu rakam son aylarda bin 500 TL’ye çıktı.

Kentsel dönüşümü düşünenler için umuyoruz faydalı bir yazı olmuştur.