Kalkınma Planında Ekonominin Planlanan Unsurları
Önümüzdeki 5 yılı proglamlayan 11. Kalkınma Planı, geçen hafta Cumhurbaşkanlığı tarafından Meclise sunuldu.
Kalkınma Planı 2023 yılına kadar her alanda uygulanacak plan ve projeler hakkında temel esasları belirliyor.
Yazımda, Planın ekonomik yönlerini değerlendirmek istiyorum…
Ekonomik hedefler…
Plana göre 2023 hedefleri;
- GSMH için 1,08 trilyon dolar (10. Kalkınma Planında 2 trilyon dolar)
- Kişi başına gelir 12.484 dolar (10. Kalkınma Planında 25.000 dolar)
- İhracat 226,6 milyar dolar (10.kalkınma Planında 500 milyar dolar)
- Sanayinin milli gelir içindeki payı yüzde 24,2
- İşsizlik oranı yüzde 9,9 (10.kalkınma Planında yüzde 5)
olarak hedeflenmiş.
Ne kadar gerçekçi…
Gayri safi milli gelir ile kişi başına milli geliri ve ihracattaki hedefleri gerçekçi buluyorum.
11. Planın kavradığı 5 yıllık sürece, 10. Kalkınma Planındaki hedeflerle girişmek pek gerçekçi olmayacaktı.
Ancak sanayinin milli gelir içindeki payının yüzde 24,2 olarak benimsenmesi düşük bir nispet…
Zira halihazırda bu oran 2018 yılında zaten yüzde 23,6 oranında.
Yüzde 0,6 oranında artış öngörülmüş olması yatırım planlaması hakkında da aslında fikir veriyor…
Bu durum; mevcut yatırım teşvik programının uygulanmasına esas itibariyle devam edileceği anlamına geliyor.
Ancak kanaatimce sanayinin ekonomideki payını artırma hususunda daha yüksek bir nispet benimsenmeliydi.
Çünkü ihracatımız ile istihdamdaki artış, büyük oranda bu nispetin yüksekliğine bağlı.
Özellikle ithal ikame sağlayıcı, katma değeri yüksek sanayinin gelişimi için farklı bir enerji temerküzü hedef belirlemesi olarak yapılmalıydı.
Sanayinin payını artırmak hem zordur hem uzun zaman alır. Ama ekonomi ile ilgili belirlenen diğer hedefler sanayiye yönelmemizin gereğini kaçınılmaz kılıyor.
Zirveleri hedefliyorsak sanayinin ekonomideki payı Planda daha farklı değerlendirilmeliydi.
Sanayi payı örneğin Almanya’da yüzde 26,7; İspanya’da yüzde 21,6; Güney Kore’de yüzde 35,9; Çin’de yüzde 40,5 seviyelerinde.
Kanaatimce ithal ikameci ve katma değeri yüksek yatırımları ön plana çıkaran sektörel teşvikleri merkezli bir “yatırım teşvik programı” üzerinde odaklanmamız lazım.
Bu suretle; hem ihracatımızı artırabilecek, hem istihdam hedeflememizi gerçekleştirebilecek, hem sanayinin payını yükseltebilecek, hem de üçüncül sektör olan hizmet sektörünün gelişiminin optimum sağlanması üzerine tartışır duruma gelebileceğiz…
Ar-Ge’ye bakış…
Planda Ar-Ge Harcamalarının GSYH’ya oranının 2023 yılında yüzde 1,8’e ulaştırılması hedefleniyor.
Mevcut oranımızın ortalama % 1 seviyesinde olduğunu düşünürsek Plandaki hedefin makul olduğu ifade edilebilir.
