İydinizsaîd olsun efendim
Yarın bayram. Sevinç, neşe ve eğlence
manasına gelen “bayram” kelimesinin Arapçası;“iyd” olup, âdet
halini alan sevinç ve toplanma günü,demektir.Eskiler, “bayramınız kutlu olsun”
yerine; “iydinizsaîdolsun,” derlerdi.
Bayramlar; dinî duyguların canlandığı,
Müslümanlar arasındaki kardeşlik bağlarının güçlendiği ve herkesin beraberce
sevinip mutlu olduğu çok kıymetli zaman dilimleridir. Bayramlar; İslam toplumunun
birlik ve beraberliğini pekiştirir ve Müslümanlardaortak bir anlayışın
doğmasınahizmet eder. İnsanlar; bayramlarda sıla-i rahim yapar, birbirleriyle kaynaşır,
yeni dostlukve ahbaplıklar kurma imkânını bulurlar.
Ramazan ayı da, Ramazan bayramı da, Efendimiz
aleyhisselamınmiladî 622’de Mekke-i mükerremeden Medine-i münevvereye hicretini
esas alan hicrîtakvime göre başlar. Bu takvim, kamerîdir ve yeni ayın gökyüzünde
görülmesine dayalıdır. Bu takvim, sâbit ve mevsimseldeğildir. Bunun için her
sene Ramazan-ı şerif ayı,-bir önceki seneye göre- 10 gün erken başlar ve böylece
33 yıldasene içindeki devrini tamamlar.Ramazan-ı şerif,hicrî takviminin
dokuzuncu ayı, Ramazan bayramı da onuncu ay olan Şevval’in birinci günüdür. Hicrî
aylar sırayla şöyledir:1-Muharrem, 2-Safer, 3-Rebîü’l-evvel,
4-Rebiü’l-âhir, 5-Cemaziye’l-evvel, 6-Cemaziye’l-âhir, 7-Receb,8-Şaban,
9-Ramazan, 10-Şevval, 11-Zilkade, 12-Zilhicce.Hicrî
takvime göre sene 354 gün olup, bazı aylar 29 gündür.
Resulullahsallallahü aleyhi ve sellem;Medinelilerin,seneniniki
gününde eğlendiklerini görünce: “Bu günler nedir,”diye sordu. Onlar da;
biz câhiliye döneminden beri bu günlerde eğleniriz, dediler. Bunun üzerine Efendimiz
aleyhisselam: “Allah size, o iki gün
yerine daha hayırlı iki günverdi. Bunlar; adha(kurban)bayramıgünü ile fıtır(ramazan)bayramı
günüdür.”(Ebu Davud 1134)
Bayram günlerinde, meşru ölçüler dâhilinde, eğlenmek serbesttir. Hazret-i
Ebu Bekir, kızı Hazret-i Âişe validemizin evinde, iki cariyenin tef çalıp eğlendiğini
görünce; onları susturmaya çalıştı. Bunun üzerine Efendimiz aleyhissalatü vesselam
şöyle buyurdu: “Ey Ebubekir, her kavmin bir bayramı vardır, bu da bizim
bayramımızdır!”(Buhari952)
Bayram günleri gibi, geceleri de çok
kıymetlidir ve ihya eden kişi, büyük sevap alır.Hadis-i şerifte buyuruldu ki:“Şu
beş gecede yapılan dua geri çevrilmez. Regaib gecesi, Berat gecesi, Cuma
gecesi, Ramazan ve Kurban bayramı geceleri.” (Beyhaki, Sünenü’l-kübra 6293)
Dinimizde herşey gibi bayramların da
bir adabı vardır, şöyle ki:
Bayram sabahı, -daha önce verilmedi
ise- önce; “sadaka-i fıtır”verilir. Sonra bayram namazına gidilir. Hadis-i
şeriflerde buyuruldu ki:
“Bu günümüzde yapacağımız ilk şey namaz
kılmaktır.” (Buhari951)
“Bayram sabahı Müslümanlar, namaz için camilerde toplanınca,AllahüTeâlâ meleklere; “işini
yapıp ikmal edenin karşılığı nedir,” diye sorar. Melekler de, “ücretini
almaktır,” derler. AllahüTeâlâ da; “siz şâhit olun ki, Ramazandaki oruçların ve
namazların karşılığı olarak, kullarıma kendi rızamı ve mağfiretimi verdim. Ey
kullarım! Bugün Benden isteyin, izzet ve celâlim hakkı için, istediklerinizi
veririm,” buyurur.”(Beyheki, Fedailü’l-evkat 104)
Ramazan bayramı gününde şunları yapmak
sünnettir:Sabah erken kalkmak. Gusletmek. Misvak kullanmak.Güzel koku sürünmek.Yeni
ve temiz elbise giyinmek.Sevindiğini belli etmek.Yüzük takmak.Namaza -mümkünse-
yürüyerek gitmek. Namazdan dönerken farklı bir yolkullanmak.Karşılaşılan
müminlere güler yüzle selam vermek.Muhtaçlara sadaka vermek. Akrabayı ve din
kardeşlerini ziyaret etmek. Hediyeleşmek. Bayram namazından önce tatlı yemek. Müslümanlarla
tebrikleşmek. Eshab-ı kiram hazeratı: “Allah bizden de sizden de kabul etsin,”manasında;
“tekabbelellâhüminnâ ve minküm”şeklinde, tebrikleşirlerdi. (Beyhaki,
Sünenü’l-kübra6294)
Unutmayalım ki, bayramdan sonra başlayan altı günlük Şevval ayı orucu
da çok kıymetlidir.Hadis-i şerifte buyuruldu ki:“Her kim Ramazan ayını
oruçlu geçirirse ve buna Şevval’den de6 gün ilave ederse, o bütün seneyi oruçlu
geçirmiş gibi olur.”(Müslim 1164)
İslam âleminin kurtuluşuna, bütün insanlığın da hidayetine vesile
olması duasıylaşimdiden “İydü’l-fıtr”ınız (Ramazan bayramınız) mübarek
olsun efendim…
