İşsizlik nasıl hesaplanıyor, ne derece sıhhatli?
İşsiz sayısı 2015 Şubat döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 401 bin kişi artarak 3 milyon 226 bin kişiye yükseldi.
İşsizlik oranı da 1 puanlık artışla yüzde 11,2 oldu.
Bu yazımızda işsizlikle ilgili verileri detaylandırarak sizleri rakamlara boğmak istemiyoruz.
Niyetimiz bu verilerin nasıl hesaplandığına ve ne derece güvenilir olduğuna değinmek ve bazı kavramları açıklığa kavuşturmak.
Kimler işsiz sayılıyor?
Halk arasında amiyane tabirle "İşi gücü olmayana" işsiz denir.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun(TÜİK) işsizlik tanımı ise farklı.
Her işsizi işsiz saymıyor.
TÜİK'e göre;
Bir kişi son dört hafta içinde iş aramamış ise işsiz kabul edilmiyor.
Aylarca iş arayıp bulamamış, sonunda iş aramaktan vazgeçmiş biri, kendisi ile yapılan ankete "Son 4 haftadır iş aramadım" cevabı verdi ise işsiz sayılmıyor.
Ayrıca; mevsimlik çalışanlar, ev kadınları, öğrenciler, bedensel engelliler iş aramıyorlarsa işsiz sayısının dışında tutuluyor.
Şunu da belirtelim:
4 haftalık süre 2014'e kadar 3 aydı.
Sürenin kısaltılmasıyla işsiz sayısı kağıt üzerinde düşürülmüş oldu.
İşsiz sayısı nasıl hesaplanıyor?
Elbette işsiz sayısını tespit etmek için kişiler teker teker sayılmıyor.
Belli kriterler esas alınarak seçilmiş hanelere anketörler gönderiliyor.
Bu hanelerde "Yüz yüze anket" usulü uygulanıyor.
Kişilerin cevabına göre istatistiku00ee bilgiler derleniyor, tasnifleniyor sonuçları bütün Türkiye'ye teşmil edilerek işsiz sayısı tahmin ediliyor.
İşsiz sayısı gerçeği ne ölçüde yansıtıyor?
Neticede ankete dayalı bir tahmin olduğu için her zaman hata payı içermesi kaçınılmazdır.
O yüzden rakamlara ihtiyatla yaklaşılmalıdır.
Diğer yandan, iş arar durumda olmayıp da imkan olsa çalışmaya hazır olanlar ile iş bulma ümidini kaybetmiş olanların işsiz kabul edilmemeleri, gerçek işsiz sayısında sapmaya sebep olabiliyor.
Bu bakımdan Türkiye İş Kurumu'nun(İŞKUR) yayınladığı aylık istatistik bülteninden de yararlanarak işsizlik rakamlarını kontrol etmek gerekmektedir.
Söz konusu bültende, 2015 Nisan ayında İŞKUR'a kayıtlı işsiz sayısının geçen yılın aynı ayına göre 743 bin 615 kişi artarak 2 milyon 926 bin kişiye ulaştığı bilgisine yer verildi.
Bu veri, TÜİK'in açıkladığı işsizlik rakamının altında.
Ancak şu gerçeği gözden kaçırmayalım.
Kişiler çoğunlukla İŞKUR vasıtasıyla değil, eş dost aracılığıyla iş arıyorlar.
En iyimser ihtimalle bunların sayısının İŞKUR'a başvuranlardan az olmadığını düşünüyoruz.
Bu durumda işsiz sayısının 6 milyon olduğunu söylersek abartmış olmayız.
Zaten rakamlar ne derse desin kahvehanelerin, caddelerin, meydanların, parkların mesai saatlerinde boş gezen insanlarla dolup taşması, kamu kuruluşlarının iş ilanlarına binlerce yurttaşın başvurması, işsizliğin açıklanan rakamların çok üzerinde olduğu gerçeğini gözler önüne sermeye yetiyor.
