İpotekli Konut Satışlarında Rekor Artış
Geçen sene dövizin aşırı değerlenmesi sonucunda pek çok ekonomik verinin dengesi bozulmuştu. Kuru dizginlemek için faiz oranları arttırıldı. Son bir yıldır döviz kurunun belirli bir bant içinde yatay seyretmesinden de anlaşılacağı üzere alınan bu tedbirlerin başarıya ulaştığını söyleyebiliriz.
Ancak yüksek faiz oranları başta inşaat ve otomotiv olmak üzere bazı sektörleri olumsuz yönde etkilemişti. Ülkemizde tasarruf etme oranı çok düşük olduğu için, ev ve araba gibi yüklü ödeme gerektiren alımlarda krediye ihtiyaç duyuluyor. Yüksek faiz ortamında da konut veya taşıt kredisi kullanmak cazip gelmiyor.
Diğer yandan da yüksek mevduat faizlerinin daha çok getiri sağlaması nedeniyle konuta olan yatırım hevesi de azalmıştı.
Bu nedenle faiz indirimlerinin başladığı 2019 Temmuz ayına kadar olan dönemde ilgili veriler çok olumsuz gelmişti. İstatistiki veriler bir önceki yılın aynı ayına göre değerlendirildiği için güncel verilerin artış oranları haliyle çok yüksek çıkıyor.
Örneğin 2018 Ekim ayında Türkiye'de ipotekli konut satışı 8 bin 065'te kalmıştı.
TÜİK'in son yayımladığı konut satış istatistiklerine göre ise Türkiye genelinde ipotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 525,1 oranında artış göstererek 50 bin 411 olmuş. Faiz oranlarının ipotekli konut satışları üzerindeki etkisi net bir şekilde hissediliyor.
Konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 35,3 olarak gerçekleşmiş. Geçen senenin aynı ayında ise ipotekli satışların payı yüzde 5,5 idi.
Kredi kullanmadan konut alanlar genellikle yüksek gelir grubuna ait kişilerden oluşuyor. Alt ve orta gelir grubunda yer alan bireylerin bu şekilde ev sahibi olması çok zor. Bu nedenle ipotekli satışların payının artması çok önemli.
İpotekli konut satışlarının alt başlıklarına baktığımızda ise 16 bin 031 adet ilk satış, 34 bin 380 adet ikinci el satış olduğunu görüyoruz.
İpotekli satışlarda İstanbul 8 bin 408 konut satışı ve yüzde 16,7 pay ile ilk sırayı almış. Toplam konut satışları içerisinde ipotekli satış payının en yüksek olduğu il yüzde 54,3 ile Artvin olmuş.
Diğer konut satışları Türkiye genelinde bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 33,3 oranında azalarak 92 bin 399 olmuş.
Diğer konut satışlarında İstanbul 16 bin 043 konut satışı ve yüzde 17,4 pay ile ilk sıraya yerleşmiş. İstanbul'daki toplam konut satışları içinde diğer satışların payı yüzde 65,6 olmuş. Ankara 7 bin 875 diğer konut satışı ile ikinci sırada yer almış. Ankara'yı 5 bin 344 konut satışı ile İzmir izledi. Diğer konut satışının en az olduğu il 10 konut ile Hakkari olmuş.
Sonuç olarak geçen seneye ait veriler olumsuz geldiği için diğer bir ifade ile baz etkisi nedeniyle cari döneme ait veriler göreceli olarak çok olumlu bir tablo çiziyor. Önemli olan, toparlanma sürecine giren ekonominin istikrarlı bir şekilde iyileşmeye devam etmesidir.