İntihar eden askerler
TBMM İnsan Hakları Komisyonu Başkanı Ayhan Sefer Üstün, son 10 yılda teröre 818 şehit verildiğini, aynı süre içinde kışlalarda 934 askerin intihar ettiğini açıkladı.
Gazete haberlerine göre komisyon, Üstün başkanlığında asker hakları ihlallerini görüşmek için toplanmış. Komisyona bir sunum yapan Asker Hakları Platformu kurucusu Doç. Dr. Tolga İslam:
"İntihar konusunda adım atılmadığı her dakika hepimiz sorumluyuz. Dün sadece iki intihar haberi geldi. 2012'de 43 intihar vakası vukubuldu. Bu açıklanan rakamın daha fazla olduğunu düşünüyoruz. Yılda 100 asker intihar ediyor. Bu, herkesin sahip çıkması gereken mesele. Meclis'in daha kuvvetli bir irade göstermesi gerekiyor." şeklinde konuşmuş.
Üstün, askerlikte erlere kötü muamele konusunda kendilerinde 107 dosya olduğunu belirterek, "En çok şikayet Ankara, İstanbul, İzmir ve Kıbrıs'tan. Kıbrıs'ta anlamsız bir katı disiplin var. Sanki savaş devam ediyor" diye ifade etmiş.
Bundan 25 sene önce ben de askerliğimi Psikiyatri Uzmanı olarak Kıbrıs'ta yaptığım için orayı biliyorum. O zaman askeri hastanenin başhekimi ve Kıbrıs'ın Kolordu Komutanı tarafından bu yüksek intihar sayısını araştırmak üzere görevlendirilmiştim. Baştan sona birliklerin çoğunu dolaştım, erlerle ve komutanlarla ayrıntılı konuşmalar yaptım. Sonra komutana bir rapor sundum. Tabi raporun aslı şu an arşivimde yok. Ancak bildirdiğim bazı hususları hatırlıyorum:
u00b7 Ayhan Sefer Üstün beyefendinin dediği gibi oradaki askerlere fazladan disiplinin olduğu bir gerçekti. Özellikle şehirlerden uzak, kırsal kesimde kimseyle görüşmeden askerliğini tamamlayanlar vardı.
u00b7 Askerlerin Türkiye'ye gelmesi, ailelerini ziyaret etmesi, hatta onlarla telefonla görüşmeleri çok zordu. Bir çoğu anne-babasından, karısından, yavuklusundan haber alamamanın sıkıntısı içerisindeydi.
u00b7 Yine yakınlarından hastalanan veya ölenler bulunan askerler için Türkiye'ye ulaşmada zorluklar vardı. Bu da onları bunalıma sokuyordu.
u00b7 Komutanların askerlere aşağılayıcı, kaba kuvvet şeklindeki davranışları mevcuttu.
u00b7 Yine askerlere o zamanlar düzenlenen moral geceleri tam bir rezaletti. İçi geçmiş yaşlı bir kadın çağrılıyor, sahnede askerlere "aç aç" diye bağırtılarak soyunuyordu. İnşallah şimdilerde bu moral bozucu gösteri yoktur. Çünkü askerin psikolojisini bozan ve maalesef katılmanın mecbur olduğu bir törendi.
u00b7 Askerlerin esas moral bulacakları, yalnızlıklarını giderecekleri ibadet ve mescit konusunda sıkıntılar vardı.
u00b7 Nöbetler, eğitimler daha ağırdı.
u00b7 Livata olayları yaygındı. Cinsel suistimale maruz kalan erlerin bunalıma girdiğini, intiharın eşiğine geldiğini müşahede ettim.
Bu ve benzeri hususları raporumda belirttim. Çözüm bulunması için komutana sundum. Uygulanıp uygulanmadığını bilmiyorum.
Komisyon başkanı Sefer Üstün, "Son 10 yılda intihar olayları şehit sayısını geçmiş durumda. Bu rakamlar kabul edilemez. Bunun üzerine hep birlikte gidilmesi lazım" demiş. Gerçekten kendisine hak veriyorum. Bir ekip oluşturulmalı, bu yüksek sayıdaki intiharların sebebi araştırılmalı. Ona göre de tedbir alınmalı.
Aslında askerliğin erkekler için çok faydalı ve gerekli bir süreç olduğu kanısındayım. Askerlikle birlikte kişilerin daha olgunlaştığını, sorunlara ve zorluklara karşı daha tahammüllü ve dayanıklı olduklarını, askerden daha dinç ve enerjik olarak ayrıldıklarını, adeta bir hayat dersi aldıklarını görüyorum. Hatta antisosyal ve nemelazımcı gençlerin bile gelişerek, yetişerek olgunlaştıklarını müşahede ediyorum. Ancak disiplin aşırıya kaçmadan, dayak ve aşağılama olmadan askerlik yapılmak kaydıylau2026