İnsanlığın üç çağı
İnsan önce neyi okumalı?
Kuşkusuz önce kendini sonra yaşadığı çağı…
Bunları okumaktan gafil olanların akıbeti acziyet ve zillettir…
Biz bu dersimizde öncelikle bir çağ okuması yapmaya çalışacağız…
İnsanlık tarihinin çağlara ayrılması kime ve nasıl yapılmaktadır…
Rivayet o dur ki, çağ tanımını ve tasnifini ilk yapan Katolik din adamı Agustinus’tur… Önce Kitab-ı Mukaddesten hareketle evrenin yaratılışındaki altı günü esas alarak altı çağ tasnifinde bulunmuştur… Daha sonra Hıristiyan teoloji bunu üç çağa indirmiştir. Hz. İsa’nın yaşadığı çağ, Hz. İsa öncesi ve sonrası çağ… Süreç içerisinde farklı kültür ve medeniyetlere göre sürekli değişik çağ tanımları ile karşılaşıyoruz… Taş, Bakır, Demir çağı… Eski, Orta, Yeni Çağ… Göçebe topluluklar, Toplum, Evrensel toplum çağı… Şimdilerde sürekli yeni bir çağ isimlendirmesi ile karşı karşıyayız… Dijital çağ… Antibiyotik çağ… Robot çağı… Uzay çağı… Altın çağ… İnsan çağı…vesaire…
İnsanın eskimişliği isimlerle yenilenmeye ve örtülmeye çalışılıyor… Çağdaşlaşma ve çağdışılık herkeste farklı şeylere çağrışım yapıyor…
Konuyu dağıtmadan insanlığın üç çağından bahis açmak istiyorum… Ancak bu çağ tasnifi tarihin farklı zaman kesitlerini esas alarak yapılan bir tanımlama olmayacak, çünkü bu üç çağı aynı anda yaşamaktayız… Nedir bunlar?..
Modern çağ…
Modern öncesi çağ…
İslam’ın çağı…
Her bir çağın kendine özgü karakteristik özellikleri vardır… Esas amacım çağ tanımından hareketle bu özelliklere dikkat çekmektir… Her çağın insan profilini görelim…
Modern çağın en bariz özelliği, şahısları şımartma çağıdır… Modern zamanlarda kişi sahip olduğu her şeyle şımarma yolundadır…
Aklı ile şımarır, Rasyonalizme kayar… Bilgi ile şımarır, Pozitivizm de karar kılar… Sermaye ile şımarır, kapitalizme yönelir… Güç ile şımarır, Despotizme meyleder… Asaleti ile şımarır, Faşizme koşar… Hülasa şımardıkça şımarır…
Modern öncesi çağın özelliği, şahısları şartlandırma çağıdır… Kabul edilen ya da dayatılan her ne ise insanın şartlandırıldığını görürüz… Tabular, totemler, ikonlar, oligarklar, ideolojiler, dogmalar vesaire… feodal bir algıyla dayatılır ve nesiller şartlandırılır…
İslam’ın çağı ise, şahısları önce tevhidi bir bilinçle şuurlandırma ve şahsiyet kazandırma çağıdır… Tüm peygamberlerin mesaj ve misyonu bunu içermektedir…
Evet, şahısları ne şımartma ne de şartlandırma; şuurlandırma ve şahsiyet inşası çağı…
İşte İslam’ın çağı ve çağrısı…
Bu gerçeği farklı örneklemelerle açabiliriz…
Modern çağ; şahısları kurtlaştırma çağıdır…’’İnsan insanın kurdudur’’ der modernizm… Türk kurtlaşması, Kürt kurtlaşması, Arap kurtlaşması, Acem kurtlaşması modern çağda yükselişte…
Modern öncesi çağ; şahısları mankurtlaştırma çağıdır…
Düzene uygun kafalar yetiştirme, toplumu tek tipleştirme, toplum mühendislerinin aktif olduğu çağdır…
İslam’ın çağı; şahısları ne kurtlaştırma ne de mankurtlaştırmadır… Kardeşleştirme çağıdır… Evrensel İslam kardeşliği en güzel idealdir… İnsan insanın kurdu değil yurdudur…
Bir diğer örnekleme:
Modern çağ, şahısları radikalleştirme çağıdır…
Modern öncesi çağ, şahısları ruhbanlaştırma çağıdır…
Mistik, silik ve sinik bir toplum öngörür…
İslam’ın çağı, ne radikalleştirme ne de ruhbanlaştırma, şahısları Rabbanileştirme çağıdır…
Nedir Rabbanilik?
Her şey Rabbin yolunda, âlemlerin Rabbi için yani O’nun rızasını yaşamın merkezine alarak yaşamak…
Son bir örnekleme:
Modern çağ şunu ister; ‘kendini özgürleştir!..’ Tanımı, amacı, kriteri, ilkeleri olmayan bir özgürlük…
Modern öncesi çağ şunu telkin eder; ‘nefsini öldür!..’ Edilgen, pasif, nesne, nötr bir insan…
İslam’ın çağı şunu söyler: Ne ölçüsüz özgürleş ne de nefsini öldür… ‘Ol’ der… ‘Olgunlaş’ der… Âdem ol… İnsan ol… Halife ol… Abdullah ol…
Modern çağ; ‘’Mağdub/gazaba uğramışların’’ çağıdır…
Modern öncesi çağ; ‘’Dallin/azıp sapmışların’’ çağıdır…
İslam’ın çağı; ‘’Kendilerine nimet verilmişlerin’’ çağıdır…
Hülasa;
Modern çağ; ifrattır… Aşırılıklar çağıdır…
Modern öncesi çağ; tefrittir…
İslam’ın çağı; itidaldir, vasattır, dengedir… Hikmet, merhamet, adalet, ahlak, irfan içerir…
Çamurlaşmamak için çözüm; İslam’ın çağını yeniden inşa etmektir…
