İnci Enginün Hoca

Türkoloji dünyasının çınarı, hocam Prof. Dr. İnci Enginün hakkında, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Daire Başkanlığı ile ESKADER bu akşam Ali Emiri Efendi Kültür Merkezi'nde bir saygı gecesi düzenliyor.

Merhum Mehmet Kaplan'ın asistanı olarak girdiği Edebiyat Fakültesi'nin unutulmayan simalarından olan İnci Hoca, 1984 yılında Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi'ne geçti. 1997'de emekliye ayrılana kadar üniversitedeki öğretim üyeliğinin yanı sıra, bölüm başkanlığı, yönetim kurulu üyeliği, dekan yardımcılığı, dekanlık, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü müdürlüğü gibi idaru00ee görevlerde bulundu. Ayrıca, Columbia, Mimar Sinan, Erciyes, Uludağ, Boğaziçi ve Marmara üniversitelerinde dersler verdi.

Bir çok ilmu00ee derneğin üyesi olan Hoca, pek çok dergide de makaleler yayımladı, önemli kuruluşlardan ödüller aldı. Yayımlanmış eserleri arasında, Mukayeseli Edebiyat (1992), Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları (1983), Araştırmalar ve Belgeler (2000), Bir Sığınak Olarak Kitap ve Edebiyat (2001), Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı (2001), Yeni Türk Edebiyatı Tanzimat'tan Cumhuriyet'e (2006), Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları (1983), Abdülhak Hamid Tarhan (1986), Cenap Şahabettin (1989), Halide Edib Adıvar (1975), Tanzimat Devrinde Shakespeare Tercümeleri ve Tesiri (1976), Halide Edib Adıvar'ın Eserlerinde Doğu - Batı Meselesi (1978), Tanzimat Devrinde Shakespeare (1979) de bulunuyor.

Zeynep Kerman Hoca ile birlikte eserlerini neşre hazırladıkları edebiyatçılar arasında, Abdülhak Hamid Tarhan, Ahmet Midhat Efendi, Cenab Şahabeddin, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Mehmet Kaplan da var. Ayrıca kolektif çalışmalar olarak hazırlanan pek çok antolojide katkıları oldu. Pek çok eser, bu sayede günışığına çıktı. Son yıllarda Zeynep Kerman Hocamız ile birlikte hazırladıkları ve beş ciltten meydana gelen Yeni Türk Edebiyatı Metinleri, alanında en seçkin bir kaynak eser olarak kütüphanelerdeki mutena yerini aldı.

Hoca zarafet ve nezaket abidesidir. Davetler aldığında şayet katılamıyorsa bunu mutlaka bildirir. Bizim bir çok faaliyetimiz yazın olmuştur. Ancak Hoca Burhaniye'de kardeşi Mine Hanım ile birlikte yazlıktadır. Elektronik posta ile döner, mazeretini söyler ve teşekkür eder.

Dergah Yayınları, yıllar önce çok hayırlı bir neşriyata başlamış, 1984 senesinde ilk armağan kitabını çıkarmıştı. Rahmetli hocamız Mehmet Kaplan hakkındaydı. Sonra Nurettin Topçu, Orhan Okay ve diğer ilim adamları için de hazırlattı. Dergah'ın, yani Ezel Erverdi Beyefendinin en güzel hizmetlerinden birisi de İnci Enginün Armağanı oldu.

İnci Hoca, 'Kaplan Mektebi'nde yetişen, bu okulun dışında da kendisini yetiştiren, geliştiren, bu geleneği en iyi temsil eden bir akademisyen olarak tanındı. Muhabbet ve hürmet gördü. Rahmetli Orhan Okay, "İnci Enginün, Kaplan'ın metodunu, çalışma sistemini en çok benimseyen, disiplinine uyan arkadaşlarımızdan biri oldu. Buna sebatkarlığını da ilave etmek isterim." demişti.

Aralık 1963'te İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde başladığı akademik hayatı, 1997'de Marmara Üniversitesi'nde son buldu. Kendi isteğiyle emekli olmuştu ama hiç bir zaman boş durmadı, daha çok çalışmaya başladı. En önemli eserlerini de emeklilikten sonra yayımladı.

Hocası Mehmet Kaplan kendisini asistan olarak kürsüye alırken, "Bu mesleği bir hayat tarzı olarak kabul edip yaşamalısın." demişti. İnci Hoca mesleğini hayat tarzı olarak kabul etti ve yaşadı. Araştırdı, öğrendi, öğretti. Belgelerin peşine düştü, sağlam eserler vücuda getirdi. Mühim külliyatlara imza attı. Meslektaşları ile birlikte kıymeti giderek artan antolojiler hazırladı. Yeni Türk Edebiyatı sahasında köşe başı olan eserlerin ortaya çıkmasını sağladı. Talebe yetiştirdi, doktora yaptırdı. Yetiştiğirdiği akademisyenler, şimdi üniversitelerde öğrenci yetiştiriyor.

İnci Enginün Kitabı, Hocamızın hayatını ve eserlerini de içine alan, eserleri üzerine incelemeler yapıp, hatıralar nakleden öğrenci ve dostlarının yazıları ile vücut bulmuştur. Bu hayırlı hizmeti gerçekleştiren Dergah Yayınları her zaman takdir görmüştür, görecektir.

İlim aleminde kolektif çalışma yapmak zordur. Hocaların mizaçları, çalışma tarzları, plan ve programları umumiyetle birbirine uymaz. Ve münferit çalışmalar öne geçer. Halbuki atalar sözüdür: "Birlikten kuvvet doğar." İlim dünyası, hele edebiyat çalışmaları birlikte yapılınca çok daha bereketli oluyor. Yararlı ve kalıcı eserler gün ışığına çıkıyor. Bu ekol isimlerden, mektep ilim adamlarından hocam rahmetli Mehmet Kaplan, böyle bir insandı. Onun yakın takipçisi İnci Hanım da Kaplan hocamızın tam bir "hayrü'l halefi" ve "takipçisi" olmuştur. Titizliğiyle, üretkenliğiyle hepimize mükemmel bir örnektir.

İnci Hoca'yı edebiyatla ilgilenen herkes az çok tanır, bilir, sever ve sayar. İlk elde eserlerine müracaat eder. Özellikle İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde okuyanlar Hocayı unutamaz. Zira o, Türkoloji koridorunun aydınlık yüzü ve mütebessim çehresiydi.

Tiyatrodan çocuk edebiyatına, mukayeseli edebiyattan tercümelere, kadın yazarlardan Türkiyat çalışmalarına kadar çok geniş bir ilgi alanı bulunan ve eserleriyle fikir, sanat ve edebiyat dünyamızda izler bırakan hocamız Prof. Dr. İnci Enginün Hanımefendi'ye şükran hissimiz, kapanmaz borcumuz vardır. Kendisine daha nice sağlıklı, bereketli, huzurlu ve hayırlı bir ömür diliyorum.