İhracat İklimi Endeksinde Sert Düşüş
İstanbul Sanayi Odası ve IHS Markit işbirliği ile hazırlanan Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi imalat sektörünün ana ihracat pazarlarındaki faaliyet koşullarını ölçüyor. Mevsimsel etkilerden arındırılmış olarak yayımlanan endeksin 50,0’in üzerinde olması, ihracat ikliminde iyileşme olduğunu gösterirken 50,0’nin altındaki değerler bozulmaya işaret ediyor.
Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi, Ocak ayında 51,1, Şubat ayında ise 50,4 olarak ölçülmüştü. Şubat ayında düşüşün sınırlı kalması ve endeksin kritik eşik değer olan 50,0’nin üzerinde seyretmesi ılımlı bir iyileşme olduğunu gösteriyordu.
Hatırlanacağı üzere; COVID-19 vakası ilk kez Çin’in Wuhan şehrinde Aralık sonunda görülmüştü.
Koronavirüs nedeniyle ekonomilerinde sert daralmalar yaşayan Çin ve Hong Kong’un, Türk imalat sektörü ihracat pazarındaki toplam payının yüzde 1 civarında olması nedeniyle salgının satışlar üzerindeki doğrudan etkisi Şubat ayında görece düşük kalmıştı.
Türk imalat sektörü ihracat pazarının beşte birinden fazlasını oluşturan üç ülke ise Almanya, İtalya ve Birleşik Krallık. Koronavirüs vakaları bu üç ülkede Mart ayında ortaya çıktığı için Şubat ayına ait endeks verisi bu durumdan olumsuz yönde etkilenmemişti.
Mart ayında ise hemen hemen tüm pazarlarda aktivite düşüş gösterdi. En sert daralmanın gerçekleştiği ülke İtalya olurken, Almanya, Birleşik Krallık, Fransa ve İspanya’daki ekonomik faaliyetlerde de sert düşüşler gerçekleşti. Çin ekonomisi Şubat ayındaki sert daralmanın ardından istikrar işaretleri gösterirken, ABD’deki talep koşullarında Şubat 2009’dan beri en sert bozulma görüldü.
Endeks, Mart ayında 35,7’ye geriledi ve Türk imalatçılarının ihracat ikliminde belirgin bir bozulmaya işaret etti. Endeksteki düşüş, küresel finans kriz döneminden bile daha yüksek oranda gerçekleşti ve seri başlangıcı olan Ocak 2002’den bu yana en belirgin düzeyde kaydedildi.
COVID-19 salgını nedeniyle uygulanan sokağa çıkma yasağının ekonomi üzerindeki sert etkisinin yansıması olarak, üretimi en yüksek oranda gerileyen ülke olan İtalya, Türk imalat sektörü ihracatının yüzde 5’inden fazlasını oluşturuyor.
Salgının merkez üssünün Asya’daki başlangıç noktalarından Avrupa’ya kaymasıyla birlikte diğer Avrupa pazarlarındaki talep de birinci çeyreğin sonunda olumsuz etkilendi. Almanya, Birleşik Krallık, Fransa ve İspanya’daki ekonomik faaliyetlerde sert düşüşler gerçekleşti.
Birçok Asya pazarı da olumsuz etkilenmeye devam etti. Çin ekonomisi Şubat ayındaki sert daralmanın ardından istikrar işaretleri gösterirken, özellikle Singapur ve Hong Kong olmak üzere diğer ekonomiler belirgin bir şekilde daralma bölgesinde kaldı. ABD’deki COVID-19 salgını Mart ayında hızlanmaya başladı ve talep koşullarında Şubat 2009’dan beri en sert bozulmaya yol açtı.
Orta Doğu’da Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır ve Katar’da ekonomik aktivite yavaşlamaya devam ederken Suudi Arabistan anketin başladığı Ağustos 2009’dan beri ilk kez negatif bölgeye geçti. Takip edilen tüm ülkeler arasında üretimde en sert düşüşlerden biri Lübnan’da yaşandı.
Son olarak, salgın vakalarının daha geç başladığı Sahra Altı Afrika ve Güney Amerika’da üretim diğer bölgelere göre genel olarak daha ılımlı yavaşlama kaydetti.
