İhlas

“Arınmak, saflaşmak, kurtulmak” manasına da gelen ihlas “bir şeyi, içine karışmış ve değerini düşürmüş olan başka şeylerden temizleyip arındırmak, saflaştırmak” anlamına gelir.

“Biz bu kitabı sana gerçeğin bilgisi olarak indirdik; öyleyse içten bir inanç ve bağlılık göstererek sadece Allah’a ibadet et.” (Zümer; 2) diye emir olarak bize buyuran Mevla ihlası “içten bir inanç ve bağlılık” olarak tarif etmektedir. O halde tek gayemiz bu doğrultuda yaşamak olmalıdır. Yüce Mevla’mız bunu da şöyle ifade eder. “De ki: Kuşkusuz ben, kendisine içten bir inanç ve bağlılık göstererek Allah’a ibadet etmekle yükümlü kılındım.” (Zümer; 11)

Pekâlâ bunun aksine hareket eden, yaptıklarını Allah rızası için değil de dünyevi çıkar ve menfaatler, başka faydalar için yapanın durumu nasıldır. Bunu da yüce Mevla şöyle ifade eder. “Yazıklar olsun o namaz kılanlara ki onlar namazlarını ciddiye almazlar, İbadetlerini gösteriş için yaparlar.” (Maûn; 5) İbadetlere gösterişin karışması riyadır ve riya da o ibadetin manevi değerini yok eder. Hatta Hz. Peygamber (a.s.) riyanın küçük şirk olduğunu beyan ederek riyayı Deccal’in şerrinden daha tehlikeli sayarak bizi uyarır ve ibadetlerde ölçüyü “Benim namazım, (her türlü) ibadetim, hayatım ve ölümüm, hepsi âlemlerin rabbi olan Allah içindir.” (En'âm; 162) şeklinde ayetle beyan eder.

İnsan işlerinde ve amellerinde hem yaratana hem de yaratılanlara karşı samimi olmalıdır. İhlas ve samimiyetle ifa edilmeyen kulluğun kişiye faydası değil bilakis zararı dokunacaktır. Çünkü “Şüphesiz Allah Teala sadece kendisi için ve kendisinin rızası için yapılan ibadetleri kabul eder.” (Nesai sünen, Cihad, 24)

İhlasla yapılan ibadetlerin karşılığını Hz. Peygamber (sa.s.) “Sizden biriniz Allah’a kulluktaki samimiyetini güzelleştirirse yaptığı her iyilik onun için on katından yedi yüz katına kadar çoğalarak yazılır” (Buhari, İman, 31) diye müjdelemektedir. Gerçek iman sahiplerinin kalbinde zaten Allah rızasını kazanmaktan başka gaye de bulunmaz. “Ey insanlar, biliniz ki mümin kalpler şu üç şeyde hainlik yapmaz, onları tam olarak yerine getirir. İbadetleri sırf Allah rızası için yapmak, idarecilerinin hayrını istemek, Müslümanların cemaatine bağlı kalmak. Zira Müslümanların duası onları arkalarından kuşatır.” ( Darimi, Mukaddime, 24)

Şeytan Allah’tan mühlet isteyip kendisine mühlet verildiğinde “Rabbim! Benim sapmama imkân verdiğin için yemin olsun ki ben de yeryüzünde onlara (günahları) şirin göstereceğim ve -aralarından senin samimi kulların hariç- onların topunu kesinlikle yoldan çıkaracağım” demişti. (Hicr, 40; Sâd, 83). Çünkü Şeytan sadece ihlaslı kişilere zarar veremez ve onları yoldan çıkaramaz.

İhlâs bir şeyi karışımdan temizleyip saf hale getirmektir.

İhlas ibadet ve iyilikleri riyadan ve çıkar kaygılarından arındırmaktır.

İhlas her şeyi sadece Allah için yapmak demektir.

İhlâs şirk ve riyadan, bâtıl inançlardan arınmaktır.

İhlas kötü duygulardan, çıkar hesaplarından beri olmaktır.

İhlas gösteriş arzusundan kalbi temizlemektir.

İhlas yalnızca Allah’ın rızasını gözetmektir.

İhlâs yalnızca Allah’a yönelip O’na kulluk etmektir.

İhlas yalnız Allah’a güvenip O’ndan dilekte bulunmaktır.

İhlas, sadece Allah’ın dinini tanıyıp din konusunda kendini Allah’a adamakdır.

İhlas tevhit inancının saflığını bâtıl itikatlarla zedelemekten sakınmaktır.

İhlas saf dindarlıktır.

İhlâs dinî ve ahlâkî bir fazilettir.

İhlas ibadetin ruhudur.

İhlas kalbin ameli, amellerin özüdür.

İhlâs peygamberlerin başlıca niteliklerindendir.

İhlassız emelin de amelsiz ihlasın da bir faydası yoktur.

İhlaslı kul “Allah’ın yardımına mazhar olup hâlis dindarlığa ve hidayete ulaştırılmış kul” (Taberî, XIV, 33). demektir.

Hz. Peygamber duada ihlaslı olmayı öğütlemiş, ihlaslı bir kalple iman etmiş kişinin ahiret kurtuluşuna ereceğini müjdelemiş, “Ya rabbi! Beni sana karşı ihlaslı bir kul yap” şeklinde dua etmiştir.