Haziran ayı enflasyonu beklentilerin altında kaldı
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre; tüketici fiyat endeksi (TÜFE) 2024 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 1,64, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 24,73, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 71,60 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 65,07 oranında arttı.
Aylık ortalama yüzde 2,2, yıllık ise 72,6 olan piyasa beklentisinin altında kalan TÜFE bir önceki ay yıllık yüzde 75,45, aylık yüzde 3,37 artış göstermişti.
Ana harcama gruplarının yıllık değişim oranlarına bakıldığında;
Giyim ve ayakkabı yüzde 47,84, haberleşme yüzde 52,27, eğlence ve kültür yüzde 61,00, çeşitli mal ve hizmetler yüzde 64,27, ulaştırma yüzde 65,67, ev eşyası yüzde 67,72, alkollü içecekler ve tütün yüzde 67,93, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 68,08, sağlık yüzde 78,51, lokanta ve oteller yüzde 90,67, konut yüzde 94,72 ve eğitim ana harcama grubunda yüzde 107,11 oranında artış gerçekleşti.
Ana harcama gruplarının aylık değişim oranlarına bakıldığında ise;
Giyim ve ayakkabı yüzde -0,58, ulaştırma yüzde -0,13, alkollü içecekler ve tütün yüzde 0,07, eğlence ve kültür yüzde 0,26, çeşitli mal ve hizmetler yüzde 1,56, ev eşyası yüzde 1,62, sağlık yüzde 1,69, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 1,78, haberleşme yüzde 2,54, lokanta ve oteller yüzde 3,09, eğitim yüzde 3,47 ve konut ana harcama grubunda ise yüzde 3,79 oranında artış gerçekleşti.
Üretici maliyetlerindeki değişimi gösteren yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ise yıllık yüzde 50,09, aylık yüzde 1,38 arttı.
Yıllık TÜFE oranının geçen aya göre 3,85 puan gerilediği görülüyor. En son 2023 yılı Ekim ayında sınırlı bir düşüş kaydedilmişti. Aylık enflasyon oranı ise 2023 yılı Mayıs ayından bu yana en düşük seviyeyi gördü. Beklentiler TÜFE’de tepe noktanın Mayıs ayında görülmesinden sonra baz etkisinin de katkısıyla dezenflasyon sürecinin başlayacağı yönündeydi. Hatırlanacağı üzere geçen yılın Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında TÜFE’deki aylık artışlar yüzde 3,92, yüzde 9,49 ve yüzde 9,09 olarak açıklanmıştı. Dolayısıyla önümüzdeki iki ay daha sert düşüşler görebiliriz.
Aylık değişim oranındaki belirgin düşüş göz önüne alındığında ise TÜFE’deki yıllık artış hızının yavaşlamasındaki tek unsurun baz etkisi olduğu söylenemez. Bunun yanı sıra iç talebi yavaşlatmaya yönelik yapılan düzenlemelerin ve döviz kurlarındaki yatay seyrin etkisi de göz ardı edilmemeli.
Öte yandan 01 Temmuz tarihinden itibaren kira artış oranındaki yüzde 25’lik zam sınırı da kaldırıldı. On iki aylık ortalamalara göre hesaplanan kira artış oranı yüzde 65,07 olacak. Haziran verisine göre; kirada yıllık değişim yüzde 123,64 iken on iki aylık ortalamalara göre değişim oranı ise yüzde 111,37 oldu. Görüldüğü üzere bu durumun enflasyon üzerinde risk oluşturmayacağı anlaşılıyor.
