Hayata erken, derse geç kalmak
Yaşamımızdan çıkardığımız dersler son zamanlarımıza rastlar. Derse geç kalmak gibi… O yüzden onları hayat mazbatasını eline yeni almışlara ısmarlayıp dururuz.
Eskitilmiş yaşam. Yaşamın eskitme hali…
Tecrübelerimiz hayatın acı yağıyla kavrulan hususi tatlarımız olduğundan, onları, özellikle ilk yakınlarımız olmak üzere herkesin tatmasını isteriz. Hâlbuki önü yaşanmadan ardı da öylece yaşanmayacak özgün hallerdir. Her birinin tecrübe kimlik no' su var. Onlar bizim sivil sicilimiz. Yaşam defterimiz. Kendi ayetimiz.
Bırakalım yakınımızdaki herkes bizi değil, kendini yaşasın.
Yaşasın kendiyle de, bizimle olduğu kadar.
Derse geç kalmak mı, yoksa dersin sana geç kalması mı? Tecrübelerimizi itina ile aktarırken, en çok ta bunları zamanında biz “söz tutmadığımız için” yaşamış bulunduğumuzu açık ediyoruz. Demek istiyoruz ki; lütfen siz en azından yerine getirin ve bizim düştüğümüz duruma düşmeyin.
Düşmeyi mi kıskanıyoruz. Hâlbuki ne çok güzeldi düşüvermesi. Dizinin yırtılması ve içli içli sümüğümüzü çeke çeke ağlaması...
Düşmek kalkmanın öğretmeniyse ya. Düşe kalka var olan bi şeyse insan...
Belki de tecrübelerimizi sorgulamamız gerekiyor. Şartlar değişmiş olabilir. Genellemekten ve dayatmaktan vazgeçmemiz gerekebilir.
Yararlanılan bir tecrübe eski bir iradenin gücü olduğu için sanırım, yeni iradeyi hem de kendi hayatında daha tesirsiz kılıyor.
Literatürde çok kullanılan kavramsal ifadeye, sözlere verilen ad olan klişe veya arabesk pratikte kullanıldığı manasıyla, hayat ve insan tarafından çokça tekrar ve ısrar edilmiş evrensel tecrübelerin bir çeşididir. Her bir ifadenin tekrarı, o ifadenin yaşanmasından ve tekrar tekrar yaşanmasından olsa gerek! İşte evet; hepimiz doğduk, hepimiz ölüyoruz. İçindeki olaylarla beraber, ortasındaki hayatı; doğum ve ölüm gibi iki ayrı ucundan tutarak yaşıyor ve kaldırıyoruz. Kaldırılıyoruz veya. Doğmak ta klişe, ölmek te… Yaşamak ta, her gün uyanıp sanki ilk kez yapıyormuşuz gibi kahvaltı yapmak ve diğer her şeyi yapıp etmek…
Klişeyi savunmuyorum. Mümkün ötesi özgün cümleler meraklısı olarak savunmam da. Sadece tecrübelerin ister istemez bir klişe olmasını anlayışla karşılamayı öneriyorum. Daha doğrusu ilk duyduğumuzda bir klişe olduğu için yargıladığımız ve kaçtığımız bir tecrübeye bizzat yakalandığımızda bizim için ne kadar sıradışı olacak olmasından endişe ediyorum.
Tecrübeler hayat ayetleridir. Sayısı bilinmez. Çok genel veya nev i şahsına münhasır olabilir. Hepimize ayrı ayrı ve yetecek kadar var.
Çoğunlukla yanılma payı sıfır. Çünkü bir kaç, hayatı götüren bir kaç yanılmadan sonra varılan kesin sonuçları ifade eder de o yüzden. Bir anlamda dünya içinde yaşanan ön ahiretcikler… Anlı şanlı başlayan ve kolay kolay başladığı gibi bitmeyen denemelerden elde edilen sonuçlar daniskası.
