HAKEMLİK KURUMU TARTIŞILIYOR

Trabzonspor-Galatasaray maçını izledik. Maç Galatasaray Arena'da yapıldı. Maçta üç (3) gol atıldı, Trabzonsporlu dört (4) futbolcu kırmızı kart gördü. Yorumcuları dinledik. Maç sırasındaki olayları değerlendirdiler. Hakemlerin yanlış kararlarını yorumladılar. Hami Mandıralı'nın "böyle kara sayfa görmedim" demesini içimiz kan ağlayarak dinledik. Keşke bunlar yaşanmasaydı.

Hakemlerle ilgili psikososyal değerlendirme yapmak gerekiyor. Herkes hakemlerle ilgili olarak fikrini söylüyor. Kimisi gündemde kalma amacı ile konuşuyor, kimisi de iyi niyetle eleştiri yapıyor. Hakemlerle ilgili eleştirilerin ölçülü olması, hakaret düzeyinde olmaması lazımdır. Daha çok hakemlerin kararları ve onların yol açtığı sonuçlar değerlendirilmelidir. Dileriz ve umarız ki, hakemler ve onların yöneticileri bunlardan ders alırlar.

Maçları göğsünde hakem kokart taşıyan yetenekler yönetir. Eğer hakem sahadaki maçı yönetmeyi beceremezse kafasında bir problem var demektir. Eğer hakem problemli ise kafasında maç ile ilgili kurgu var. O zaman maçları kafasındaki kurguya göre yönetir. Böyle bir psikolojideki hakem kolayca tesir altına girer ve maçın denetimini yitirir. Hakemlerin yönetim ve iletişim becerileri yönünden gelişmiş olmaları beklenir.

Bizim bir başka değerlendirmemiz şöyledir; spor camiasının yöneticileri hakemleri seçerken bir ölçü ortaya koymalıdır. UEFA ve FİFA gibi örgütlerin zaten ölçüleri var. Önemli olan bu kriterlerin devreye sokulmasıdır. Hakemlerin önünü açarken bölgecilik, ahbap çavuş ilişkisi sonucundaki torpil uygulaması, maç atamalarındaki adalet anlayışı yeniden gözden geçirilmelidir.

Maçtan sonra Trabzonspor kulübü başkanı Dr. Muharrem Usta'nın konuşmasını dinledik. Dr. Usta şunları söyledi: "Acaba üzüntü mü, yoksa Türk futbolunda bir şeyler değişecek diye sevinçli mi olmalıyız? Alnımız dik, Türkiye'de futbolun değişime ihtiyaç duyduğu süreçten geçiyoruz. Değişim gecesini yaşıyoruz. Okulda öğretilir onur, gurur. Şerefle bitirilmesi gereken en ağır görev hayat. İnsanın yalnız ekmeğe değil şerefe de ihtiyacı var."

Kendi yorumumuzu yapalım: Hakemlerin hataları sebebiyle takımlar küme düşüyor, şampiyonluklar kaçırıyorlar. Kesin tespit yapmakta yarar var. Hatalar ya iyi niyetten kaynaklanıyor ya da kasıtlıdır. Arzu edilen ve önemli olan, kasıtlı davranışları önlemek olmalıdır. Basit, sıradan hakem hataları abartılmamalıdır, iyi niyetle karşılanmalıdır. Ancak tekrarlanmasına izin verilmemelidir.

Hakem, maçların yarışmaların en önemli kişisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Maçlarda hakemlerin en üst düzeyleri erişmektedir. Sporcu, antrenör ve hakem yarışmanın, sporun önemli üç ayaklarıdır. Bunlardaki bir aksama sporun gelişmesini önler. Hakemler bu arada büyük baskı altına girmektedir, stres yükü altında adeta ezilmektedir. Bu da daha çok hata yapmasına yol açmaktadır.

Bu arada Trabzonsporlu taraftarlara tavsiyemiz var: Takımları haksızlığa uğramıştır. Bunu gidermek ve haklı olduklarını göstermek için tepkilerini ortaya koyabilirler. Ancak ölçüyü kaçırmamaları gerekir.

Sonuç: "Hakemler ve hakemlik spor camiasının önemli ögelerinden biridir. Ama bu kurumun ıslaha ihtiyacı vardır ve bu, doğrudur."