GENÇ NEDEN ÖFKELİDİR?
Gençler sık öfkelenirler ve bu durum anne u2013 babayı ürkütür. Pek çok anne baba delikanlının kendilerine saldırısının ve öfkeli davranışlarının şiddeti karşısında hayrete düşer, şok geçirir. Daha sonra içlerini bir endişe kaplar. Çocukların hayırsız olduğunu, kendilerini sevip saymadıklarını düşünürler ve "nerede yanlış yaptım da böyle oldu?" diye sorular sorarlar.
Aslında umutsuzluğa kapılmaya gerek yoktur. Gençlerin bu duyguları, böyle davranışları doğaldır. Her genç bu tür duyguları anne u2013 babasına karşı hissetmiştir. Ancak bu tavırları önemsenmemelidir demek değildir. Onları incelemeli, nasıl yardım edebileceğimizi ve gerekirse kendi davranışlarımızda ne gibi değişiklik yapmamız gerektiğini araştırmalıyız.
Gençler niçin öfkeli?
Aslında ergenlik çağındaki çocuğun öfkeli oluşunun sebeplerinden biri açıktır: Bağımsızlık mücadelesi. Artık anne babasının emirlerine uymaya gönüllü olmadığını dünya alemin bilmesini istemekte, bunu öfkeyle açığa vurmaktadır.
Ergen, anne- babasından farklı bir birey olduğunu, kararları kendisinin alması gerektiğini görmeye başlamıştır. Fakat bunu gerçekleştirmesi için gereken araçlardan yoksundur. Hala hayatla ilgili tüm ihtiyaçları, üstelik de hoş ve konforlu yönleri bakımından ebeveynine bağımlıdır. Bu durum yetişkin oluncaya kadar da böyle sürecektir. İşte bu ikilem içindeki gencin kendisinin farklı olduğunu, bağımsızlık için yanıp tutuştuğunu göstermesinin yollarından biri öfkeli oluşudur.
Genç enerji doludur
Gencin öfkeli oluşunun diğer bir sebebi de içinden taşan enerjidir. Ebeveynlerin sık olarak gençlerden şöyle şikayetçi olduklarını gözlerim: "Hiç yerinde durmuyor. Eli dursa ayağı oynuyor, ille bir şey yapacak." Akıllı ebeveynler, bu hareketliliği kabullenir ve geçici öfke fırtınalarını aşmak için farklı yollar bulurlar. Yoksa genç enerjisini kontrol edemez ve öfkelenir.
Gencin öfkesi çabuk alevlenir, çabuk söner. Ana u2013 babaların tüm iyi niyetlerine rağmen kavga çıkarabilir, sonra da konuyu hemen unuturlar.
Özellikle ergenlik çağındaki kız çocukların çok üzücü, çok çirkin davrana bildikleri ve kısa sürede de tüm olanları unutuverdikleri görülür. Tartışmanın en alevli anlarında söyledikleri ters lafların hiçbir anlamı yoktur, akıllarına geleni ifade etmişlerdir.
Ne yapmalı?
* Ebeveyn öncelikle paniğe kapılmamalı, ergenlik döneminde çabuk parlayan öfke patlamalarının olabileceğini bilmelidir. Gence karşı sabırlı, hoşgörülü müspet bir tutum takınmalıdır. Bu hızlı değişim döneminde genç ailesine, ailesi ise gence yabancılaşır ve aile bireylerinin yeniden birbirlerini tanımaları gerekir. Bu durumda korkma yerine sevgiyle yaklaşmak fayda verir.
* Gencin kendisini ifade etmesine müsaade edilmelidir. Genç, yaşadıklarını ve inandıklarını söyleyebilmelidir. Korkularını açıklayabilmeli ve eleştirilmeden, alay edilmeden dinlenmelidir.
* Gencin saygısızlık olarak görülebilecek davranışlarına anne u2013 babanın sinirlenmesi anlaşılabilecek şeydir, ancak çocuğa karşılık vermemelidir. Tehditler savurmak, ceza vermek doğru değildir. Bu, kısmen çocuğun kontrol altında geçen yıllarına verdiği doğal bir tepkidir. Bir değişiklik olarak öfkesini ebeveynine boşaltması, belki de ergenin kendisini iyi hissetmesine ve özgüvenin artmasına yol açacaktır.
* Çocuğu dikkatle dinlemeli, haklı isteklerini yerine getirmeye çalışmalıdır. Gerekirse disiplin kurallarını gözden geçirmelidir. Ona sınırsız ve kayıtsız şartsız sevgi sunmalıdır.
* Genç deki enerjinin olumlu yollarla boşalmasına gayret etmelidir. Spor ve egzersiz yapmak, zihinsel ve fiziksel işler ortaya koymak, düzenli programlar ve amaca yönelik çalışmalarda bulunmak bu açıdan çok faydalıdır. Gençler idealisttirler ve hedefleri doğrultusunda çok sıkı çalışabilirler. Bunu yapabilecekleri bir ortam bulmalarına yardımcı olunmalıdır.
Mesela yaz kapları oldukça yararlıdır. Tabiat içinde düzenlendiğinden ve faaliyetler içerisinde yüzme, yürüyüş ve çeşitli yarışmalar gibi hareketler olduğundan gençlerin korkuyla yüzleşmesini, cesaretlerini geliştirmelerini ve takım çalışmasını öğrenmelerini sağlar.
Hedefimiz gencin yüksek öz değer duygusuna sahip olması, yakın ilişkiler kurabilmesi, doğru iletişime girebilmesi, sorumluluk ve risk alabilmesi olmalıdır.
