GAP, Şanlıurfa ve TRT

Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) dünyadaki örnekleriyle karşılaştırıldığında gerek coğrafi alan gerek fiziksel büyüklüğü ve hedefleri itibariyle büyük bir proje.

GAP, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki 9 ilimizi (Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak) ilgilendiriyor.

Bu proje sadece baraj setlerinden oluşmuyor; çok sektörlü entegre bir bölgesel kalkınma uygulamasını kapsıyor.

Entegre niteliğiyle barajlar, hidro-elektrik santralleri, sulama yapıları gibi fiziksel yatırımlarla beraber tarımsal gelişme, sanayi, kentsel ve kırsal altyapı, haberleşme, eğitim, sağlık, kültür, turizm ve diğer sosyal hizmetler gibi sosyo-ekonomik sektörlerin geliştirilmesine yönelik yatırımları da bünyesinde barındırıyor.

GAP kapsamında 22 baraj ve 19 hidroelektrik santralinin yapımı öngörülmüştür. GAP'ın tamamlanmasıyla 1,8 milyon hektar (ha) alan sulamaya açılacak, yılda 27 milyar kilovatsaat hidroelektrik enerji üretimi gerçekleştirilmesi hedefleniyor.

2014 yılı sonu itibariyle Fırat-Dicle Havzası'nda toplam 424.710 ha alan sulamaya açılmış, 171.088 ha alanda halen sulama şebeke inşaatı devam ediyor. 1.204.202 ha'lık alan ise proje ve planlama aşamasında.

GAP Eylem Planı (2012-2018) kapsamında ilk etapta su depolama yapıları olan barajlar inşa edilmiş.

İkinci adımda bu suyu sulama alanlarına taşıyacak ana kanalların, daha sonra da tarlalara dağıtacak sulama şebekelerinin yapımı geliyor. GAP Eylem Planı ile bu ikinci adım gerçekleştirilmiş; 701,3 km'si 2008-2013 döneminde olmak üzere toplam 934,7 km ana kanal hizmete hazır hale getirilmiş.

Projenin tamamlanmasıyla ortaya çıkacak yüksek tarım ve sanayi potansiyeli ile bölgede ekonomik hasılanın 4,5 kat artması, toplamda 3,8 milyon kişiye istihdam olanağı sağlanması öngörülüyor.

Bölge'de sulama planlarının tamamlanan kısmıyla özellikle yaş sebze, meyve ve endüstri bitkilerinin (pamuk, mısır, soya) üretiminde ciddi anlamda artış kaydedilmiş.

Ancak Hilvan Ovasında halen sulama kanallarının tamamlanamadığını, humuslu toprakların yer aldığı bu verimli ovada gecikme olan her yılın ekonomimiz ve bölge insanı için bir kayıp olduğunu ifade etmeliyim.

Harran Ovası'nda 2013 yılı itibariyle, buğday (%24,68), pamuk (%74,56), ikinci ürün mısır (%18,76), sebze, meyve ve bostan ürünleri üretilmekte olup birim alandan elde edilen katma değer 3.519 TL/ha (1.911 $/ha), toplam katma değer ise 527.892.572 TL (286.586.727 $) olmuştur.

Projeden önce birim alandan elde edilen katma değer 690 $/ha iken gerçekleştirilen sulama uygulamalarından sonra 2013 verilerine göre 1.911 $/ha birim katma değere yükselmiş.

GAP Bölgesi'nde 2014 yılı sonu itibariyle 17 adet OSB tamamlanmış; tamamlanan OSB'lerde 1.613 firma üretime geçmiş ve 140.156 kişiye istihdam sağlanmış.

GAP Bölgesi'nde 2014 yılı sonu itibari ile 9591 adet işyerinin mevcut olduğu 36 adet küçük sanayi sitesi tamamlanmış; tamamlanan Küçük Sanayi Sitelerindeki işyerlerinin 7.825'i aktif olarak faaliyet gösteriyor.

GAP ve büyük şehir olarak Şanlıurfau2026

GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığının Şanlıurfa'da kurulması, Şanlıurfa'nın bu proje için çok önemli olduğunu gösteriyor.

GAP'ı Şanlıurfa için önemli kılan asıl husus; şüphesiz Atatürk Barajı ile beraber özellikle bu proje için önemli uygulamaları içeren Harran, Hilvan, Ceylanpınar, Bozova, Suruç gibi verimli topraklara sahip ovaların Urfa yaylasının sınırları içinde bulunmasıdır.

Bu sebeple; GAP, Şanlıurfa ile beraber anılır olmuştur.

Özellikle bu proje ile Şanlıurfa hem ticari faaliyette hem de sanayide çok yol almıştır.

Şanlıurfa 2004 yılına göre ihracatını % 1476 artırarak 53.sıradan 30.sıraya yükselmiştir. Tüm bu sıçramaları gerçekleştirirken sanayide de ciddi atılımlar gerçekleştirmiş, il merkezinde 3.organize sanayi bölgesini hayata geçirmiştir.

TRT neden yoku2026

Bu kutlu şehir son 12 yıl içinde hem sanayide hem ticarette hem kişi başına gelirde hem de ihracatta çok önemli aşamalar kat etti.

Diğer taraftan; GAP'ın merkezi olmakla beraber aynı zamanda büyükşehir belediye statüsünü de kazanan bir maneviyat şehri.

TRT yapmış olduğu GAP yayını ile hem bölge insanına hem de bu büyük projeye önemli katkılar sağladıu2026

Ancak Şanlıurfa gibi böyle önemli bir şehirde; önemli bir basın yayın kuruluşu olan TRT'nin olmayışını, eksiklik olarak görüyorum.

Şahsen TRT ile bu sanayi ve maneviyat şehrinin beraber olmayı hak ettiklerini düşünüyorumu2026