Faiz, Enflasyon ve Büyüme
Son günlerde doların tüm zamanların rekorunu kırması ve Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı'nın yaptığı açıklamalar ekonomideki gündemi belirlemeye devam ediyor. Şu bir gerçek ki, ekonomideki tüm göstergeler birbirini etkilemektedir. Bu yüzden sadece ülkemizdeki verileri değil aynı zamanda dünyada yaşanan gelişmeleri de yakından takip etmek zorundayız.
2014 yılı Türkiye ve dünya gündemi açısından bir hayli stresli geçerken 2015 yılı da aynı şekilde hareketli ve hararetli başladı. Geçtiğimiz yıl bir yandan Türkiye'deki siyasi hareketlilik ve atlatılan iki seçim, diğer yandan ABD ve AB'nin Rusya ile karşılıklı yaptırım mücadeleleri, petrol fiyatlarındaki düşme, Ortadoğu'da yaşanan kargaşa ve geçen hafta da yazımda bahsetmiş olduğum Avrupa Merkez Bankası'nın kararı ile piyasaya sürülecek olan 1,14 trilyon Eurou2026 Tüm bu gelişmeler, büyüyen Türkiye ekonomisini doğrudan etkileyen konular olup uygulanacak olan ekonomi politikalarını da etkilemektedir.
Merkez Bankası geçtiğimiz yıl 28 Ocakta yapmış olduğu toplantıda faiz oranlarını bir anda 4,5'ten 10'a yükseltme kararı almış, daha sonraki süreçte düşük oranlarda indirime gitmişti. Yaklaşık 6 aydır faiz indirimi yapmayan Merkez Bankası geçen hafta 0,5 puan indirime giderek 7,75'e indirdi.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) yarın açıklayacağı enflasyon oranları uygulanacak ekonomi politikalarına yön verecek. Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, geçtiğimiz haftalarda yaptığı açıklamalarda, Para Politikası Kurulu'nun kararlarının enflasyondaki iyileşmenin hızına bağlı olacağını belirtmişti. En son yaptığı toplantıda ise enflasyondaki düşüşün 1 puandan fazla olması durumunda 4 Şubatta erken toplantı yapabileceklerini söyledi. Piyasalarda faiz indirimi sinyali olarak algılanan bu ifade sonrasında dolar tüm zamanların rekor seviyesine ulaşarak bu toplantıda alınacak kararları doğrudan etkileyecek gibi görünüyor.
Yazımızın başında ekonomideki göstergelerin birbirlerini etkilediğini söylemiştik. Peki uygulanan ve uygulanması muhtemel politikalar ekonomide nasıl bir etki yapmaktadır?
Faiz oranlarının yükselmesiyle ülkeye girecek olan dövizle birlikte TL dolar karşısında değer kazanır böylece ithal malların fiyatı düşer. Bu durum enflasyon oranında bir düşmeye vesile olur. Bir diğer taraftan yüksek faiz oranı ile kredilerin maliyetleri arttığından dolayı yatırımlar azalır bu da büyümeyi yavaşlatıp işsizlik oranında bir artışa neden olur. Aynı zamanda ithalatı artırıcı etki gösterirken ihracatın da yavaşlamasına yol açar.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının temel amacı fiyat istikrarını sağlamak ve sürdürmektir. Bu amaç doğrultusunda faiz oranlarını yüksek seviyede tutan Merkez Bankası, uyguladığı politikalarla görev tanımında yer almayan büyümeyi de olumsuz etkiliyor.
Yukarıda bahsettiğimiz gelişmeler doğrultusunda diyebiliriz ki geçtiğimiz haftalarda basında yer alan haberlere istinaden Merkez Bankasının görev tanımında yapılacak değişikliğin ekonomideki büyümeye ve istihdama da yardımcı olacaktır.
