Eylül Ayı Ekonomi Gündemi
Medya Takip Merkezi her ayın sonunda ekonomi gündeminde yer alan konu başlıklarını yayımlıyor. Buna göre kritik ekonomik gelişmelerin yaşandığı Eylül ayında dolar, ihracat ve vergi en çok konuşulan konu olmuş. Diğer öne çıkan konu başlıkları ise şöyle;
Yeni Ekonomi Programı'nda büyüme tahminleri düşürülürken 2019 enflasyon tahmini %15,9'a yükseltildi.
TÜFE’de 2018 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 6,30, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 19,37, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 24,52 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 13,75 artış gerçekleşti. Tüketici fiyatları bazında Eylül ayında bir önceki aya göre en yüksek fiyat artışı yüzde 35,30 ile domateste oldu.
Enflasyon verisi öncesi 5,99 TL seviyesinde hareket eden dolar kuru, beklentilerin üzerinde gelen verinin açıklanmasıyla 6,09 TL'nin üzerini gördü. Eylül ayı kapsamında değerlendirildiğinde TL'deki değer kazancında etkili olan 6 gelişme:
1-Dolar kurunun küresel gelişmelerin yanında ABD ve AB ile ikili ilişkilere yönelik artan iyimserlik,
2-Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) faiz artışı ve likidite adımlarıyla sonrası TL'de kısa pozisyonun maliyetinin yükselmesi,
3-Yatırımcı endişelerinin önemli bölümünün geride kalması,
4-Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ABD ve Almanya ziyaretleriyle birlikte ikili ilişkilerdeki olumlu beklentiler,
5-Döviz borçlanmalarının çevrilmesinde yoğun bir süreç olan Eylül ve Ekim aylarının yarısının geride kalması,
6-Katar, Çin ve AB başta olmak üzere önümüzdeki dönemde doğrudan yatırımların artabileceği beklentisi olarak sayıldı.
İhracat Eylül ayında yüzde 22,6 artışla 14,5 milyar dolar oldu. Yıllık ihracat ise 165,1 milyar dolar ile yeni tarihi zirvesini gördü. İhracattaki artışta otomotiv sektörü belirleyici oldu.
Eylül ayında en fazla ihracat motorlu kara taşıtları kaleminde gerçekleşti. Eylül ayında 2,2 milyar dolarlık ihracat yapılırken bir önceki yıla göre artış oranı ise yüzde 24 oldu. Motorlu kara taşıtları ihracatı Ocak-Eylül’de ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 12,7 artışla 19,63 milyar 633 dolara ulaştı.
Yeni Ekonomi Programı'na göre vergi gelirleri gelecek yıl yüzde 20, sondaki yıl yüzde 17 ve 2021'de ise yüzde 13 artacak. Vergi artışı lüks ve ithal ürünlerin yer aldığı ÖTV sepetinin genişletilmesi ve gayrimenkullerin hem gerçek değerinde alım satımı hem de satışı sırasında 5 yıl elinde tutanlara getirilen istisna gibi etkinliği olmayan istisna ve indirimlere dikkat çekildi.
Vergi ve cezaların yeniden yapılandırılması kapsamında 1 Ekim’de sona eren ilk taksit ödeme süresi, 15 Ekim’e kadar uzatıldı.
Merkez Bankası politika faizi olan bir haftalık repo faizini 625 baz puan artırdı. Böylece faiz yüzde 17,75'ten yüzde 24'e çıktı.
Yeni Ekonomi Programı’na göre işsizlik; 2018’de yüzde 11,3, 2019’da yüzde 12,1, 2020’de yüzde 11,9 ve 2021’de yüzde 10,8 olarak gerçekleşecek. Ve bu programa göre de 2021 yılında 2 milyon yeni istihdam oluşturulacak. Yine 2021’de istihdam düzeyi 30,9 milyon kişi olacak ki 2021’de nüfusun 84,4 milyon kişi olması bekleniyor. Bu da nüfusun yüzde 37’ye yakınına istihdam sağlanacağı anlamına geliyor.
