Entelektüel sermaye ve eğitim
Entelektüel sermaye son elli yıldır literatürde olan önemli bir kavramdır. Küreselleşmeyle birlikte dünya genelinde ekonominin üretime dayalı geleneksel sanayiden teknoloji tabanlı sanayiye geçiş yapması entelektüel sermaye kavramını ön plana çıkarmıştır. Teknoloji alanında ki gelişmelere ayak uydurmak ve gelişime devam etmek için entelektüel sermaye birikimi tüm ülkeler için gerekli bir hale gelmiştir. Entelektüel sermaye, ekonomik alanda değer oluşturma ve rekabet ortamında ön plana çıkmak için gerekli olan bilgi olarak değerlendirilebilir. Herhangi bir alan sınırı olmaksızın entelektüel sermaye için gerekli olan bilginin içerisinde yaratıcı fikirler, yenilikler, akıl yürütme, teknoloji, tecrübe gibi maddi olarak hesaplanamayan birçok kavram vardır. Entelektüel sermaye birikimi günümüzde tüm alanlara yaptığı olumlu katkıyla yükselen bir değer olarak karşımıza çıkmaktadır.
Entelektüel sermaye insan, yapısal ve ilişkisel sermaye olmak üzere üç alt alana ayrılmaktadır. İnsan sermayesi, çalışanların zekâları, enerjileri, güvenilirlikleri, bağlılıkları, hayal güçleri, yaratıcılıkları, bilgi paylaşma istekleri, uyumları ve bunlara benzer kişisel özellikleri içermektedir. Yapısal sermaye, maddi olmayan varlıkları temsil etmektedir. Yapısal sermaye ticari marka, telif hakları, yönetim felsefesi, patentler, kurum kültürü, bilgi sistemleri gibi unsurlardan oluşmaktadır. İlişkisel sermaye, entelektüel sermayenin alt alanları içerisinde en fazla öne çıkan alt alanıdır. Bu sermaye türü çalışanlar, yatırımcılar, müşteriler, müşteri bağlılığı, dağıtım kanalları, sözleşmeler gibi tüm paydaşlarla olan ilişkileri kapsamaktadır.
Ülke refah seviyesinin yükselmesini amaçlayan politikaların uygulama sahası eğitimdir. Eğitime yapılan yatırımlar kısa ve uzun vadede ülke kalkınma verilerine de önemli katkı vermektedir. Bu nedenle refah sağlayacak olan gelişmişlik seviyesine yönelik yapılan politikalar eğitimle önemli bir ilişki içerisinde olmak zorundadır. Eğitim, kendine yapılan yatırımları belli bir aşamadan sonra ilişki içerisinde bulunduğu diğer alanlar arasında paylaştırmaktadır. Eğitim bu alanlara entelektüel sermaye birikiminin oluşmasını sağlamasıyla da önemli katkı vermektedir. Eğitime yapılan yatırımlar günümüzde küresel ölçekte ki şirketlerin başarılarında önemli pay sahibi olan entelektüel sermaye birikimlerine de büyük katkı sağlamaktadır. Entelektüel sermaye birikimi fazla olan şirketler diğer şirketlere nazaran küresel ölçekte daha başarılı olmaktadırlar.
Eğitim gibi sürekli değişen ve gelişen dinamik bir yapının daha etkin bir hale getirilmesi için özellikle eğitim kurumlarında entelektüel sermaye birikiminin oluşturulması gerekmektedir. Stratejik olarak eğitim alanına yapılacak yatırımlar eğitim niteliğiyle birlikte eğitim kurumlarının entelektüel sermaye birikiminin de artmasını sağlayacaktır.
Eğitim kurumlarında entelektüel sermaye, insan ve yapısal sermaye olarak ikiye ayrılmaktadır. Öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin eğitim kurumuna yetenek ve becerileriyle sağladıkları katkı insan sermayesi olarak tanımlanmaktadır. Eğitim kurumlarında insan sermayesi de yeterlik, tutum ve entelektüel çeviklik olarak üç alt alana ayrılmaktadır. Eğitim kurumunda zaman içerisinde bilgi birikimleriyle oluşan değerlere yeterlik sermayesi denmektedir. Tutum sermayesi, eğitim kurumunda görevli öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin yetenek ve becerilerini eğitim kurumunun yararına yönelik olumlu tutum içerisinde kullanmalarıdır. Eğitim kurumlarının ön plana çıkması ya da başarısı için yenilikçi, yaratıcı fikirler üretme becerisi de entelektüel çeviklik sermayesi olarak değerlendirilmektedir. İnsan sermayesinin tüm alt alanları eğitim kurumlarında başarı için oldukça etkili olan sermaye türleridir. Entelektüel sermaye, ikinci alanı olan yapısal sermaye ise eğitim kurumlarında öğrenci başarısı, okul adı, okul kültürü, okul değerleri, okul fiziksel yapısı, kitaplar ve kütüphane gibi varlıklardan oluşmaktadır.
Eğitim kurumlarının sahip oldukları entelektüel sermaye birikimi, toplum nezdinde kurumların değerini de belirlemektedir. Entelektüel sermaye birikimi yüksek eğitim kurumları, diğer eğitim kurumlarına nazaran tüm alanlarda sağladıkları başarı ile daha fazla ön plana çıkmaktadırlar. Eğitim kurumlarının niteliksel anlamda ön plana çıkması için entelektüel sermaye birikimlerini artırmaya yönelik çalışmalara daha fazla önem vermeleri gerekmektedir. Bunun yanında eğitim kurumlarında mevcut entelektüel sermaye birikiminin de etkin yönetilmesi başarı sağlanması için şarttır. Eğitim kurumlarında entelektüel sermayenin etkin yönetimi, öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin desteklenmesi, bilgi üretme, depolama ve doğru kullanımı için yönlendirme bunların yanında dış paydaşların eğitim kurumunun bir parçası haline getirilmesinden geçmektedir.
Tüm okuyuculara selam eder saygılar sunarım.
