Enflasyonda Yatay Seyir Devam Ediyor

Eylül ayı enflasyon rakamları açıklandı. Enflasyon beklentisi Eylül ayında ortalama aylık yüzde 1,3, yıllık ise yüzde 12’nin biraz üzerindeydi. Açıklanan verilere göre enflasyon bu ay da beklentilerin altında gerçekleşti. Bu durum eğitim, giyim ve ayakkabı grubundan kaynaklandı. Diğer yandan döviz kurundaki artışın tüketici fiyatlarına henüz yansımamış olması da TÜFE’nin beklenenden daha düşük çıkmasına neden oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre; tüketici fiyat endeksi (TÜFE) 2020 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 0,97, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 8,33, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11,75 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 11,47 arttı.

Yıllık en düşük artış yüzde 0,68 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla, yüzde 6,74 ile haberleşme, yüzde 6,91 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 7,55 ile eğitim oldu.

Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 25,17 ile çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 15,09 ile sağlık ve yüzde 14,95 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu. Çeşitli mal ve hizmetler yıllık bazda en çok artan ana grup olmaya devam ediyor. Altın fiyatlarındaki artış, bu grupta yer alan mücevher (altın) fiyatlarına yansıyor.

Aylık en yüksek azalış yüzde 0,07 ile eğitim grubunda oldu. Eylül ayı okulların açıldığı ay olduğu için bu gruba ait TÜFE geçmiş yıllarda genelde yüksek çıkardı. Örneğin Eylül 2019’da eğitim grubundaki artış yıllık yüzde 14 iken Eylül 2020’de ise yıllık artış yüzde 7,55 olarak gerçekleşti. Online eğitimin devam etmesi fiyatların gerilemesine neden oldu.

Ana harcama grupları itibarıyla 2020 yılı Eylül ayında azalış gösteren diğer ana grup ise yüzde 0,03 ile giyim ve ayakkabı oldu. Buna karşılık, ana harcama grupları itibarıyla 2020 yılı Eylül ayında artışın yüksek olduğu gruplar ise sırasıyla, yüzde 3,02 ile ev eşyası, yüzde 1,84 ile ulaştırma ve yüzde 0,93 ile konut oldu.

Konut kredi faiz oranlarının düşmesiyle birlikte son 3 aydır konut satışlarında rekor bir artış gerçekleşmişti. Konut satışları ev eşyasına olan talebi tetikledi. Buna ilaveten döviz kurundaki artış dayanıklı tüketim mallarının fiyatlarını yukarı çekti. Aynı şekilde otomobil satışlarındaki artış, ulaştırma kalemindeki artışın yüksek olmasına neden oluyor.

Son 3 aya ait verilere baktığımızda yıllık bazda TÜFE’nin yatay seyrettiğini görüyoruz. 2020 enflasyon hedefi ise yüzde 10,5. Faizlerin yükselmesiyle birlikte kredilerde bir yavaşlama görülüyor. Talebin azalması fiyatlardaki artışı sınırlandırabilir. Ancak döviz kuru nedeniyle artan üretici fiyatları arz yönlü baskı oluşturabilir. Yİ-ÜFE’deki bu artış önümüzdeki aylarda TÜFE’ye yansıyabilir.