Enflasyonda aylık artış yüzde 11,10 oldu
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre; tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık yüzde 48,69, aylık ise yüzde 11,10 oranında arttı. Beklentiler de aylık artışın yüzde 10'u aşacağı, yıllık TÜFE'nin ise yüzde 50'ye yaklaşacağı yönündeydi.
Önceki artış ise yıllık yüzde 36,08, aylık yüzde 13,58 olarak gerçekleşmişti. Enflasyonda yükseliş eğiliminin devam ettiği ancak aylık artış hızında bir yavaşlama olduğu görülüyor.
Verilerin detayına geçmeden önce Ocak ayı enflasyonunu yukarı iten gelişmeleri hatırlayalım.
Bilindiği üzere döviz kurları 2021 yılının son çeyreğinde sert bir şekilde artmıştı. 20 Aralık akşamı ise kur korumalı TL mevduat sisteminin açıklanmasının ardından 18,41 TL’den 10 TL’ye kadar gerileyen dolar kuru son bir aydır 13,5 seviyelerinde yatay bir seyir izliyor.
Döviz kurlarındaki bu gerilemenin bir sonucu olarak tüketici fiyatlarında da bir düşüş bekleniyordu. Ancak kurlardaki değişim önce üretici fiyatlarına daha sonra tüketici fiyatlarına yansıdığı için bu süreç en az 2-3 ay sürüyor. Dolayısıyla Ocak ayında görülen fiyat artışı aslında Ekim-Kasım aylarında gerçekleşen kur artışından kaynaklanıyor. Döviz kurlarındaki istikrarlı görünüm şayet bozulmazsa bu durumun enflasyona olan etkisini ancak Nisan-Mayıs gibi görmeye başlayacağız. Geçen hafta açıklanan enflasyon raporunda da enflasyonun Mayıs ayında yüzde 50-55 bandında en yüksek seviyeye çıkacağı belirtilmişti.
Diğer bir nedenin de asgari ücrete ve diğer maaşlara yapılan zamlar olduğunu söyleyebiliriz. Buna ilaveten enerji fiyatlarındaki artış konut harcamalarına (doğal gaz ve elektrik) yansırken, yoğun kar yağışı da gıda fiyatlarını artıran bir diğer unsur oldu.
Yıllık en düşük artış yüzde 10,76 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla yüzde 18,67 ile eğitim, yüzde 25,32 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 28,63 ile sağlık oldu. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 68,89 ile ulaştırma, yüzde 55,61 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 54,53 ile ev eşyası oldu.
Ana harcama grupları itibarıyla 2022 yılı Ocak ayında aylık düşüş gösteren ana grup yüzde 0,24 ile giyim ve ayakkabı oldu. En az artış gösteren ana gruplar ise yüzde 1,19 ile eğitim, yüzde 2,16 ile haberleşme ve yüzde 8,09 ile çeşitli mal ve hizmetler oldu. Artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 21,90 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 18,91 ile konut, yüzde 12,82 ile ev eşyası oldu.
Sonuç olarak Ocak ayı enflasyonu beklentilerin 1-2 puan üzerinde geldi. Enflasyonu yukarı çeken nedenlerin etkisi 2022 yılının ikinci çeyreğine kadar devam edebilir. Yılın geri kalanında ise turizm gelirleri, geçen yılın son aylarında yüksek gelen enflasyon verilerinden kaynaklanan baz etkisi gibi nedenlerle enflasyonda bir düşüş görebiliriz.
