Enflasyon yükseliyor
Tüketici enflasyonu Nisan ayında beklentilerin üzerinde çıktı.
Beklenti yüzde 1,4 idi.
Artış yüzde 1,63'ü buldu.
Yıllık enflasyon da yüzde 7,61'den yüzde 7,91'e yükseldi.
Yeni sezonun başlamasıyla birlikte aylık en yüksek artış yüzde 12,30 ile giyim ve ayakkabı grubunda olurken, gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yüzde 1,63 artış yaşandı.
Nisan enflasyonuna giyim ve ayakkabı 0,85 puan, gıda 0,37 puan katkıda bulunmuş.
Gıdada yıllık artış yüzde 14,36.
Yıllık 7,91'lik enflasyonun 3,51 puanı tek başına gıdadan kaynaklandı.
Enflasyonu tetikleyen bir etken de kur artışları.
Bir yılda TL'nin dolar karşısında yüzde 20 değer kaybetmesi enflasyonu olumsuz etkiliyor.
İlk dört ayda enflasyon yüzde 4,71'e ulaştı.
Merkez Bankası geçen hafta yıllık enflasyon tahminlerini 1,3 puan artışla yüzde 5,5'ten yüzde 6,8'e revize etmişti.
Merkez Bankası'nın yıllık hedefi tutturabilmesi için kalan 8 ayda enflasyonun yüzde 2'de kalması gerekiyor.
Bunun için TL'nin daha fazla değer kaybetmemesi ve gıda fiyatlarının kontrol altında tutulması lazım.
Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı yılın ikinci enflasyon raporunu açıklarken, gıda fiyatlarının enflasyon görünümü üzerinde yukarı yönlü riskler oluşturmaya devam ettiğine dikkat çekerek, Gıda Komitesi'nin alacağı tedbirlerle gıda enflasyonunu yüzde 9'un altına indirebileceklerini belirtmişti.
Başçı'nın bahsettiği Gıda Komitesi 9 Aralık 2014'te Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi adı altında hükümet tarafından kuruldu.
Gıda fiyatlarının yüksek seyretmesinin nedenlerini araştırmak ve önlem almak amacıyla kurulan komitenin çalışmaları hakkında ilk açıklama Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli'den geldi.
Canikli, "Ürün zinciri adım adım takip edilecek, stokun izi sürülecek, üretiminde daralma ya da fiyat artışı yaşanan ürünlere karşı hızla ithalat silahı çekilecek" dedi.
Gıda fiyatlarındaki artışın durdurulması, enflasyonun frenlenmesi kadar dar gelirliler için de önemli.
Çünkü dar gelirliyi manşet enflasyonundan ziyade gelirinin büyük kısmını harcadığı gıda fiyatları ilgilendiriyor.
Şu bilgiyi bir kez daha hatırlatalım.
Dünyada gıda fiyatları geriliyor.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün(FAO) yayımladığı Küresel Gıda Fiyatları Endeksi'ne göre Mart ayında gıda fiyatları yüzde 18,7 oranında düştü.
Bizde ise neden hızla yükseliyor?
Bu sorunun cevabı sadece elverişsiz iklim şartlarına bağlanırsa meselenin özünden uzaklaşılmış olur.
Sorun yetersiz üretim ve çarpık üretim-tüketim zinciridir.
Üretim artırılmadan ve bu zincir kısaltılmadan gıda fiyatları dizginlenemez.
Yalnız şu hususu belirtmeden geçmeyelim:
Enflasyonu yükselten yalnızgıda fiyatları değil.
Nitekim gıda, içki ve altın fiyatlarındaki değişiklik göz ardı edilerek hesaplanan çekirdek enflasyonun yüzde 7,60 gibiyüksek oranda seyretmesi bu görüşümüzü destekliyor.
Psikolojik faktörleri bir kenara bırakırsak sorunun temelinde esas olarak arz/talep dengesizliği yatıyor.
Daha açık bir ifade ile ürettiğimizden çok tükettiğimiz için enflasyonu bir türlü aşağıya çekemiyor, sene başında koyduğumuz hedefleri yıl içinde bir kaç kez revize ettiğimiz halde bu rakamları da yakalayamıyoruz.
