Enflasyon tek haneye düştü
Enflasyon; fiyatlar genel seviyesindeki artış anlamına gelir ve bu artışın da süreklilik arz etmesi gerekir. Enflasyon oranı hesaplanırken iki endeksten yararlanılıyor. Bunlar, üretici fiyatlarındaki değişimi gösteren Yİ-ÜFE (yurt içi üretici fiyat endeksi) ve hane halkının nihai tükettiği mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki değişimi gösteren TÜFE (tüketici fiyat endeksi) verileridir.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), her ay düzenli olarak bu oranları yayımlıyor.
En son yayımladığı Eylül ayı verilerine göre; tüketici fiyat endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 9,26 artmış.
Artışın yüzde 10’un altında olması diğer bir ifade ile tek haneye düşmüş olması psikolojik açıdan önemli. ‘Bir önceki yılın aynı ayına göre değişim tablosu’na baktığımızda, enflasyon oranının en son 2017 yılının Ocak ayında tek hanede (yüzde 9,22) olduğunu görüyoruz. O tarihten itibaren enflasyon oranları 2018 Ekim ayına kadar artmaya devam ederek yüzde 25,24’e kadar çıkmıştı.
TÜFE'de (2003=100) 2019 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 0,99, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 8,42, ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 18,27 artış gerçekleşmiş.
Aylık en yüksek artış yüzde 2,15 ile konut grubunda olmuş.
Ana harcama grupları itibarıyla 2019 yılı Eylül ayında endekste yer alan gruplardan, giyim ve ayakkabıda yüzde 2,13, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 2,09, alkollü içecekler ve tütünde yüzde 1,79 ve ulaştırmada yüzde 1,61 artış gerçekleşmiş.
Aylık en fazla düşüş gösteren grup yüzde 0,60 ile gıda ve alkolsüz içecekler olmuş.
Ana harcama grupları itibarıyla 2019 yılı Eylül ayında endekste yer alan gruplardan eğlence ve kültürde yüzde 0,53 ve haberleşmede yüzde 0,07 düşüş gerçekleşmiş.
Yıllık en fazla artış yüzde 43,86 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşmiş.
TÜFE'de, bir önceki yılın aynı ayına göre sağlık yüzde 15,41, çeşitli mal ve hizmetler yüzde 14,98, lokanta ve oteller yüzde 14,87 ve eğitim yüzde 14,00 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama gruplarıdır.
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç yani özel kapsamlı TÜFE'de 2019 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 0,99, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 7,95, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8,90 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 17,56 artış gerçekleşmiş.
Eylül 2019'da endekste kapsanan 418 maddeden; 42 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 292 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 84 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşmiş.
Özetle; enflasyonla mücadele programı kapsamında alınan tedbirler sonuncunda 2018 Ekim ayından beri kademeli olarak düşen enflasyon oranları umuyoruz düşmeye devam edecek. Hatta bu oranda kalması bile başarıdır diyebiliriz.
