Enflasyon oranı Aralık'ta 20,12 puan geriledi

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre; tüketici fiyat endeksi(TÜFE), 2022 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 1,18, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 64,27, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 64,27 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 72,31 arttı.

Bir önceki ay ise TÜFE’deki aylık artış yüzde 2,88, yıllık artış 84,39 olarak gerçekleşmişti. Yıl sonunda baz etkisinin devreye gireceği biliniyordu ve TÜFE’nin yıllık artış oranında ciddi bir gerileme olacağı tahmin ediliyordu. Görüldüğü üzere TÜFE’deki yıllık artış bir ay öncesine göre 20,12 puan düştü.

Elbette bu durum, fiyatların düşeceği anlamına gelmiyor. Enflasyon oranının düşmesi, fiyatların geçen yıl olduğu kadar artmayacağını gösteriyor. Örneğin geçen yıl enflasyon oranı yüzde 100 olsun. Böylelikle 2 yıl önce 10 liraya aldığınız bir ürün, geçen yıl 20 liraya çıkmış olur. Enflasyon oranı düşmeyip sabit kalsaydı yani yine yüzde 100 olarak gerçekleşseydi söz konusu ürün bugün 40 lira olacaktı. Enflasyon oranı diyelim yüzde 50’ye gerilemiş olsun. O zaman bu ürün (20x1,5) 40 değil 30 lira olacak.

Fiyatların düşmesi için enflasyon oranının eksi çıkması gerekir. Örneğin Aralık ayında ulaştırma, giyim ve ayakkabı ana harcama gruplarında aylık TÜFE eksi olarak gerçekleşti. Diğer bir ifadeyle bu harcama gruplarında fiyatlar düştü.

Aralık ayı verisinin alt detaylarına bakıldığında;

Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yüzde 25,87 ile giyim ve ayakkabı oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 79,83 ile konut oldu.

Ana harcama grupları itibarıyla 2022 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre en az artış gösteren ana grup yüzde -4,14 ile ulaştırma oldu. Buna karşılık, bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 5,91 ile sağlık oldu.

Endekste kapsanan 144 temel başlıktan, 24 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 9 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 111 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.

İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'deki değişim, 2022 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 1,94, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 57,68, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 57,68 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 62,93 olarak gerçekleşti.

Genel olarak bakıldığında; ham petrol fiyatlarındaki gerilemenin başta ulaştırma olmak üzere enflasyon oranını aşağı çeken temel unsur olduğunu görüyoruz. Yıl sonu indirimlerinin de katkısıyla giyim ve ayakkabı ana harcama gruplarında da bir düşüş gerçekleşti.

Önümüzdeki aylarda devam edecek olan baz etkisiyle birlikte enflasyon oranının yıl ortasında yüzde 40-45 seviyelerine kadar inebileceği tahmin ediliyor.