ENFLASYON HEDEFİ TUTACAK MI?
Pazartesi günü Ocak ayı enflasyon verileri açıklandı.
Tüketici Fiyatları Endeksi(TÜFE) aylık bazda yüzde 1,98, Üretici Fiyatları Endeksi(ÜFE) yerine yayımlanmaya başlayan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi(Yİ-ÜFE) aylık bazda yüzde 3,2 oranında artış gösterdi.
Yıllık TÜFE yüzde 7,75, yıllık Yİ-ÜFE yüzde 10,72 oldu.
Yİ-ÜFE; AB normlarına uyum sağlanması amacıyla tarım sektörü hariç, sadece sanayi kapsamındaki üreticilerin yurt içi piyasa için ürettikleri ürünlerin fiyatları dikkate alınarak oluşturulan endekse verilen ad.
Artık ÜFE yerine kullanılacak.
Yİ-ÜFE'nin TÜFE'den yüksek çıkması ve çift haneye ulaşması üretim maliyetlerinin arttığını gösteriyor.
Eğer toplam talep kısıtlanamazsa, bu artışın TÜFE'ye yansıması kaçınılmaz olacağından yıl sonu enflasyon hedefi yine tutmayacaktır.
Hatırlanacağı üzere Orta Vadeli Program'da yüzde 5,3 olarak öngörülen enflasyon hedefi geçen ay 1,3 puan artırılarak yüzde 6,6'ya çıkarılmıştı.
Revize edilen bu hedeften de sapılacağı anlaşılıyor.
Zaten Merkez Bankası son dönemlerde enflasyon hedefini sürekli ıskalıyor, bu da güvenirliliğini sorgulatıyor. Tabii bütün faturayı bankaya yüklemek de haksızlık olacaktır.
Ne var ki sabit ve dar gelirlileri ezen, gelir dağılımını derinleştiren ve makro dengeleri bozan "enflasyon canavarını'' bir türlü alt edemediğimiz de bir gerçek.
Halbuki dünyada uzun zamandır enflasyon gündemden düştü, çok az ülkede sorun olmaya devam ediyor.
Global ekonomideki durgunluğunda etkisiyle ABD ve AB ülkelerinde enflasyon yüzde 1-2'ler seviyesinde geziniyor.
Öyle ki ABD, enflasyonu yüzde 2'ye yükseltmek için para basma dahil tüm imkanlarını seferber ediyor, yine de yüzde 1,5'lardan yukarı çıkartamıyor!
Enflasyonun geleceği konusunda karamsarlığa iten bir neden de, kur artışından kaynaklanan elektrik ve doğalgaz zamlarının henüz devreye girmemesi, kapıda beklemesi.
Seçimden sonra yapılacağı muhakkak.
Aksi halde bütçe bu yükü daha fazla kaldıramaz.
Muhtemelen nisan ayında yürürlüğe girecek zamlar, dalga dalga diğer ürünlerin fiyatlarını da etkileyecek, enflasyonu 1-2 puan daha artıracaktır.
En iyimser tahminle yıl sonunda enflasyon, Merkez Bankası'nın üst sınır olarak belirlediği yüzde 8'i rahatlıkla bulacaktır.
Ama halkın bütçesinde açacağı delik çok daha büyük olacaktır.
Çünkü halkın toplam harcamaları içinde en fazla yeku00fbn teşkil eden gıda ve alkolsüz içecekler ile ulaştırmada fiyatlar çok daha fazla artıyor, açıklanan son verilere göre gıdada yüzde 10,89, ulaştırmada yüzde 11,95'i buluyor.
968 çeşit malın fiyatları izlenerek hesaplanan genel enflasyondan ziyade halkın bütçesini bu oranlar ilgilendiriyor.
O yüzden gıda ve enerji fiyatlarında artışların sınırlı olması önemli.
Aksi halde henüz etkisi görülmeyen yüksek döviz kurları ve faizin, önümüzdeki aylardayol açacağı maliyet artışının tüketici fiyatlarına yansımasıyla, halkın enflasyonu 2014 yılında çift haneye demir atacaktır.
