​Enflasyon beklentileri

Ülkenin ekonomik perspektifine derinlemesine bir bakış açısıyla yaklaştığımızda, TÜFE'nin çarpıcı artışı, Yurtiçi ÜFE'nin daha ılımlı artışı ve dış ticaret dengesindeki dalgalanmalar, ekonominin karmaşıklığını yansıtıyor. Verilere bir bütün halinde ve birbirlerini nasıl etkiledikleri yönünde bakıldığında enflasyonist sürecin geleceğiyle ilgili karmaşık bir tablo ortaya çıkıyor.

TÜFE'nin yıllık %64,77 artış gösterdiği dönemde, Yurtiçi ÜFE'nin yıllık %44,22 artması, önümüzdeki dönemde tüketici fiyatlarında belirli bir düşüş veya artış hızının yavaşlaması beklenebileceğine işaret ediyor.

Özel kapsamlı TÜFE, enerji, alkollü içkiler, tütün ve altın hariç TÜFE'deki değişimi ölçer. Bu gösterge, temel tüketim maddeleri üzerindeki baskıları daha net bir şekilde ortaya koyuyor. Yıllık %68,02 artış gösteren özel kapsamlı TÜFE, genel enflasyonun önemli bir bileşeni olan enerji ve diğer faktörlerin etkilerini yansıtıyor. Özel kapsamlı TÜFE'nin yüksek artış oranı, enerji fiyatlarındaki ve belirli tüketim maddelerindeki fiyat artışlarındaki etkileri yansıtmaktadır. Enerji fiyatlarında yaşanan artış enflasyonu önemli ölçüde etkiliyor. Yüksek enerji fiyatları, üretim maliyetlerini artırırken tüketici fiyatlarını yükseltiyor. Temel tüketim maddelerindeki fiyat artışları, genel olarak tüketicilerin alım gücünü azaltmaya devam ediyor.

Kasım ayında ihracatın %5,2 artması, dış talebe olan güçlü yanıtı gösterirken, ithalatın %5,7 azalması ticaret açığındaki olumlu bir gelişmeyi yansıtıyor. İhracattaki artış, üretim ve istihdamı desteklerken ithalattaki azalma ise iç piyasadaki rekabeti artırabilir. Dış rekabetin azalması, yerel üreticilerin fiyatlarını daha etkili bir şekilde kontrol etmelerine ve tüketici fiyatlarını düşük tutmalarına yardımcı olabilir. Nitekim faiz artışıyla iç talep daraltılmaya çalışılırken ekonomi yönetimi de söylemlerle ihracata yönlendirmeye devam ediyor.

Ekonomi güven endeksi, tüketicilerin, reel sektörün, hizmet sektörünün, perakende ticaret sektörünün ve inşaat sektörünün güven düzeyini yansıtan bir ölçüdür. Bu endeks, ekonomik aktörlerin gelecekteki ekonomik beklentilerini yansıttığından, enflasyon üzerinde etkili olmaktadır. Endeks, Aralık ayında genel olarak artmıştır. Bu durum, tüketicilerin ve iş dünyasının gelecek ekonomik görünüme olan güveninin arttığını gösterir. Ekonomi güven endeksi bileşenlerinden tüketici güven endeksi, tüketicilerin ekonomiye olan güvenini yansıtarak harcamalarını etkiler. Bu durum tüketicilerin geleceğe daha olumlu bakarak harcamaları artırabilir ve talep artışına yol açabilir. Talepteki artış, fiyatların yükselmesine ve enflasyon baskılarına neden olabilir.

Özel kapsamlı TÜFE, enerji, alkollü içkiler, tütün ve altın gibi unsurları dışarıda bırakarak temel tüketim maddeleri üzerindeki baskıları net bir şekilde gösteriyor. Bu durum, özellikle enerji fiyatlarındaki yüksek artışın genel enflasyonu önemli ölçüde etkilediğini gösteriyor. Yüksek enerji fiyatları, üretim maliyetlerini artırabilir ve bu da genel tüketici fiyatlarını yükseltebilir.

Dış ticaret verilerindeki olumlu gelişmeler, ihracattaki artışın üretimi ve istihdamı destekleyerek ekonomik büyümeye katkı sağladığını gösteriyor. Aynı zamanda ithalattaki azalış, iç piyasadaki rekabeti artırarak yerel üreticilerin fiyatlarını kontrol etmelerine yardımcı olabilir.

Ekonomi güven endeksi verilerinin genel olarak artış göstermesi, tüketicilerin ve iş dünyasının gelecek beklentilerine olan güvenin arttığını gösterir. Bu durum, tüketicilerin harcamalarını artırabileceği gibi, iş dünyasının da yatırımlarını genişletebileceği anlamına gelir. Bu talep artışı, enflasyon baskılarına yol açabilir.

Merkez Bankasının faiz politikası iç talebi kısmakta tam anlamıyla etkili olduğu söylenemez. Ancak otomotiv ve konut talebindeki daralmaya bağlı olarak fiyatlarındaki artışın yavaşlaması vatandaşlar tarafından da hissedilmeye başladı.

TÜFE'deki yüksek artış oranları, özellikle enerji fiyatlarındaki dalgalanmaların etkisiyle, tüketici fiyatlarında belirgin bir yükselişe işaret ediyor. Ancak, Yurtiçi ÜFE'nin artış hızındaki daha ılımlı seyir, üretici fiyatlarının tüketici fiyatlarından daha kontrollü bir şekilde arttığını gösteriyor. Bu durum TÜFE’de önümüzdeki dönemde bir yavaşlama olabileceğini işaret ediyor. Ancak benzin, mazot ve LPG’de yapılan son ÖTV zammı bu yavaşlamanın daha sınırlı düzeyde kalmasına neden olacaktır. Çünkü ana maliyet kalemi olan enerjideki fiyat artışı genel fiyatlama davranışını etkilemektedir.