En çok konut ve kira için harcama yaptık

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2017 yılı Hanehalkı Bütçe araştırması sonuçlarına göre; Türkiye genelinde hanehalklarının tüketim amaçlı yaptığı harcamalar içinde en yüksek payı %24,7 ile konut ve kira harcamaları alırken, ikinci sırayı %19,7 ile gıda ve alkolsüz içecek harcamaları aldı. Toplam tüketim harcamalarında en düşük payı alan harcama grupları ise %2,2 ile sağlık ve %2,3 ile eğitim hizmetleri oldu.

Hanehalkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak hesaplanan eşdeğer fert başına aylık ortalama tüketim harcaması 2016 yılında 1 642 TL iken 2017 yılında 1 854 TL olarak tahmin edildi.

Araştırma sonuçlarına göre, ulaştırma harcamalarının payı bir önceki yıla göre 0,5 puanlık artışla %18,2'den %18,7'ye yükseldi. Gıda ve alkolsüz içecek harcamalarının payı %19,5'ten %19,7'ye, çeşitli mal ve hizmet harcamalarının payı %4,2'den %4,4'e, sağlık harcamalarının payı %2'den %2,2'ye, alkollü içecekler, sigara ve tütün grubunun payı ise %4,4'ten %4,5'e yükseldi.

Diğer taraftan, konut ve kira harcamalarının toplam harcamalardaki payı bir önceki yıla göre 0,5 puanlık düşüşle %25,2'den %24,7'ye geriledi. Ayrıca, haberleşme harcamalarının payı %3,7'den %3,4'e, lokanta ve otel harcamalarının payı %6,4'ten %6,2'ye, giyim ve ayakkabı harcamalarının payı %5,2'den %5'e, eğlence ve kültür harcamalarının payı ise %2,8'den %2,7'ye düştü.

Mobilya ve ev eşyaları (%6,3), eğitim hizmetleri (%2,3) harcamalarının payı 2017 yılında da değişmedi.

Gıdaya düşük gelirli haneler, yüksek gelirlilere göre iki kat daha fazla pay ayırdı.

Gelire göre sıralı %20'lik gruplar itibarıyla tüketim harcamalarının 2017 yılındaki dağılımına bakıldığında; en düşük gelir grubu olan birinci %20'lik grupta yer alan hanehalkları, konut ve kira harcamalarına %31,9, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %28,6, ulaştırma harcamalarına %10,2 ve mobilya ve ev eşya harcamalarına %5,7 pay ayırdı.

En yüksek gelir grubu olan beşinci %20'lik grupta yer alan hanehalkları ise, ulaştırma harcamalarına %23,9, konut ve kira harcamalarına %20,9, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %14,6 ve lokanta ve otel harcamalarına %7,1 pay ayırdı.

Temel gelir kaynağı maaş, ücret, yevmiye geliri olan hanehalkları; konut ve kira harcamalarına %23,2, ulaştırma harcamalarına %19,5 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına ise %18,2 pay ayırırken, müteşebbis geliri olan hanehalkları; ulaştırma harcamalarına %23,7, konut ve kira harcamalarına %20,8 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına ise %18,8 pay ayırdı.

Hanehalkının temel gelir kaynağı gayrimenkul ve menkul kıymet geliri olanlar; konut ve kira harcamalarına %29,2, ulaştırma harcamalarına %18,5 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %14,6, emeklilik geliri olanlar ise; konut ve kira harcamalarına %30, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %25,7 ve ulaştırma harcamalarına %12,8 pay ayırdı.

Her yıl olduğu gibi 2017 yılında da en çok harcamayı konut-kira, gıda-alkolsüz içecekler ve ulaştırma için yapmışız. Dikkat çeken veri ise sağlık harcamalarının yüzde 10 artmış olması. Buna rağmen sağlığa zararlı olan alkollü içecekler, sigara ve tütün grubu için yapılan harcamanın %4,4'ten %4,5'e yükselmiş olması da düşündürücü.