Ekonomik Güven Endeksi 93,9 Oldu

Tüketici ve üreticilerin genel ekonomik duruma ilişkin değerlendirme, beklenti ve eğilimlerini gösteren ekonomik güven endeksi, tüketici güven endeksi, reel kesim, hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörleri güven endekslerine ait alt endekslerin birleştirilmesinden oluşuyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan ekonomik güven endeksi Mart ayında 98,9 iken, Nisan ayında yüzde 5,1 oranında azalarak 93,9 değerini aldı.

Güven endekslerini etkileyen unsurların başında döviz kurları, faiz ve enflasyon oranları geliyor. Tabii ki normal şartlar altında geçerli olan bu durum son 13 aydır diğer göstergelerde olduğu gibi güven endeksleri de daha çok salgın koşullarında alınan önlemler ve destekler doğrultusunda değişim gösteriyor.

Örneğin Ocak ayında aşılama süreci başlamış, Mart ayında da kısıtlamalar gevşetilmişti. Bunun yanı sıra döviz kurlarının düşmesi de ekonomiye olan güveni arttırmıştı. Ancak vaka sayılarındaki artış bu durumu tersine çevirdi ve Nisan ayında güven endekslerinin tamamında düşüş görüldü.

Tüketici güven endeksi bir önceki aya göre Nisan ayında yüzde 7,5 oranında azalarak 80,2, reel kesim güven endeksi bir önceki aya göre yüzde 2,5 oranında azalarak 107,4, hizmet sektörü güven endeksi yüzde 2,0 oranında azalarak 103,3, perakende ticaret sektörü güven endeksi yüzde 5,6 oranında azalarak 103,1, inşaat sektörü güven endeksi ise yüzde 3,1 oranında azalarak 77,3 değerini aldı.

Verilere bakıldığında tablonun çok da iç açıcı olmadığı görülüyor. Açıklanan diğer ekonomik göstergelerin (konut, sanayi, işsizlik vs) hem yıllık hem de aylık bazda değişim oranları hesaplanırken, güven endekslerinde ise sadece aylık değişim oranları yayımlanıyor. Aylık değişim oranları da son derece oynak veriler olup, ilgili dönemde gerçekleşen her türlü gelişmeden etkilenebiliyor.

Örneğin, Nisan ayında 93,9’a gerileyen ekonomik güven endeksi geçen yılın aynı ayında 58,4 değerini almış. Bu da endeksin bir yılda yüzde 60,7 arttığını gösteriyor. Elbette 2020 Nisan ayı salgına karşı hazırlıksız olduğumuz pandeminin başlangıç dönemiydi. Tüm ekonomik göstergeler dip seviyeyi görmüştü.

Bir diğer husus da ekonomik güven endeksini oluşturan beş güven endeksinden üçüne ait endeks değerinin genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği gösteren 100 eşik değerinin üzerinde gerçekleşmesidir. Merkez Bankası'nın verilerine göre arındırılmamış reel kesim güven endeksi Mart ayında 110,8 iken Nisan ayında 111 oldu. Bir önceki aya göre 1,2 puan artan imalat sanayi genelinde kapasite kullanım oranı da (KKO) Nisan ayında yüzde 75,9 seviyesine yükseldi.

Genel olarak bakıldığında Türkiye ekonomisi tüketime dayalı büyüme modelini benimseyen bir ülke olduğu için tüketici güven endeksindeki sert düşüş dikkat çekiyor. Çünkü ihracatı hesaba katmazsak, tüketicinin talebi düştüğü takdirde sektörlerin toparlanma sürecinin yavaşlaması kaçınılmaz olacaktır.

Pandemi sürecinde her türlü zor koşula rağmen ihtiyaçlarımızı karşılayan ve ekonomik hayatın sekteye uğramaması için büyük bir özveriyle çalışan herkesin 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü’nü kutluyorum.