Ekonomik Güven Endeksi 51,3’e Geriledi
Ekonomik güven endeksi, mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi (yüzde 20), reel kesim (imalat sanayi) (yüzde 40), hizmet (yüzde 30), perakende ticaret (yüzde 5) ve inşaat (yüzde 5) sektörleri güven endekslerinin alt endekslerinin ağırlıklandırılarak birleştirilmesinden oluşuyor.
Tüketici ve üreticilerin genel ekonomik duruma ilişkin değerlendirmelerini, beklenti ve eğilimlerini özetleyen ekonomik güven endeksini oluşturan verilerin tamamı, küresel salgının etkisiyle Nisan ayında çok sert düştü.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan ekonomik güven endeksi Mart ayında 91,8 iken, Nisan ayında yüzde 44,1 oranında azalarak 51,3 değerini aldı.
Endeksin 100'den büyük olması iyimserliği, 100'den küçük olması kötümserliği, 100’e eşit olması da istikrar olduğunu gösteriyor.
Ekonomik güven endeksinin yüzde 75’ini oluşturan reel kesim (imalat sanayi), hizmet ve perakende ticaret sektörlerinin güven endeksleri zaman zaman düşse de 90-110 arasında bir değer alıyordu. Faiz oranlarının düşmesiyle de son birkaç aydır inşaat sektöründe bir toparlanma görülüyordu. Ancak bu küresel salgın endeks değerlerini neredeyse yarı yarıya indirdi.
Tüketici güven endeksi bir önceki aya göre Nisan ayında yüzde 5,8 oranında azalarak 54,9 değerini, reel kesim güven endeksi bir önceki aya göre yüzde 36,8 oranında azalarak 62,3 değerini, hizmet sektörü güven endeksi yüzde 50,1 oranında azalarak 46,1 değerini, perakende ticaret sektörü güven endeksi yüzde 26,0 oranında azalarak 75,2 değerini, inşaat sektörü güven endeksi yüzde 42,2 oranında azalarak 44,7 değerini aldı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) yayımladığı imalat sanayi kapasite kullanım oranı (KKO), bir önceki aya göre 13,7 puan azalarak yüzde 61,6 seviyesine, mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı ise (KKO-MA), bir önceki aya göre 14,3 puan azalarak yüzde 61,9 seviyesine düştü.
Mal grupları itibarıyla kapasite kullanım oranları; tüketim malları 73,6'dan 58,4'e, dayanıklı tüketim malları 72,2'den 51,2'ye, dayanıksız tüketim malları 73,9'a 59,8'e, ara mallar 75,7'den 65,5'e, yatırım malları ise 76,5'ten 51,4'e geriledi. Ara ve yatırım mallarındaki değişim sadece mevcut durum için değil önümüzdeki dönem için de önemli bir gösterge olarak kabul ediliyor.
İktisadi yönelim anketinde yer alan bazı değerlendirmeler ise şöyle;
Mevcut toplam siparişlerin mevsim normallerinin altında olduğu yönündeki değerlendirmelerin güçlendiği, mevcut mamul mal stoklarının seviyesinin mevsim normallerinin üzerinde olduğu yönündeki değerlendirmelerin ise zayıflayarak devam ettiği gözlenmektedir.
Son üç aya yönelik değerlendirmelerde, üretim hacmi ve ihracat sipariş miktarında bir önceki ayda azalış bildirenler lehine olan seyrin güçlendiği, iç piyasa sipariş miktarında ise bir önceki ayda artış bildirenler lehine olan seyrin azalış bildirenler lehine döndüğü görülmektedir.
Gelecek üç aya yönelik değerlendirmelerde, üretim hacmi, iç piyasa sipariş miktarı ve ihracat sipariş miktarında artış bekleyenler lehine olan seyrin azalış bekleyenler lehine döndüğü görülmektedir.
Gelecek üç aydaki istihdama ilişkin artış yönlü beklentilerin de azalış bekleyenler lehine döndüğü, gelecek on iki aydaki sabit sermaye yatırım harcamasına ilişkin azalış yönlü beklentilerin ise güçlendiği gözlenmektedir.
