​Ekonomideki Durgunluk Öncü Göstergelere Yansıyor

Üçüncü çeyreğin ilk ayı olan Temmuz ayını da geride bırakırken son bir yıldır uygulanan sıkı para politikasının etkilerini açıklanan verilerde daha net görmeye başladık. İşgücü istatistikleri hariç diğer makroekonomik göstergeler, ekonomide belirgin bir soğumaya işaret ediyor.

Bu hafta açıklanan verilere bakıldığında;

Ekonomik güven endeksi Haziran ayında 95,8 iken, Temmuz ayında yüzde 1,5 oranında azalarak 94,4 değerini aldı. Ekonomik güven endeksini oluşturan beş endeks de son iki aydır geriliyor. Her ne kadar iç talebin öncü göstergelerinden biri olan tüketim eğilimlerinde ciddi bir düşüş görülmese de üretim tarafında bariz bir yavaşlama olduğu anlaşılıyor. Özellikle son 3 aylık iş durumu hakkında iyimser bir tablo karşımıza çıkmıyor.

TÜİK verilerine göre; bir önceki aya göre Temmuz ayında tüketici güven endeksi yüzde 3,1 oranında azalarak 75,9 değerini, reel kesim (imalat sanayi) güven endeksi yüzde 1,8 oranında azalarak 98,7 değerini, hizmet sektörü güven endeksi yüzde 1,1 oranında azalarak 114,1 değerini, perakende ticaret sektörü güven endeksi yüzde 1,5 oranında azalarak 107,1 değerini, inşaat sektörü güven endeksi yüzde 0,9 oranında azalarak 87,1 değerini aldı.

Büyümenin öncü göstergesi olarak kabul edilen PMI verisi de daralma bölgesinde kalmaya devam ederken, başta Almanya olmak üzere ihracat partnerimiz olan ülkelerde de PMI verisi Temmuz ayında beklentilerin altında açıklandı.

İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), Haziran ayında 47,9 iken Temmuz’da üst üste beşinci ay azalarak 47,2 seviyesine geriledi ve sektörün faaliyet koşullarında belirgin bir yavaşlamaya işaret etti. Söz konusu yavaşlama, geçen yılın Kasım ayından bu yana en belirgin düzeyde gerçekleşti. Sektörün performansındaki bozulmada, zorlu piyasa koşulları nedeniyle yeni siparişlerde yaşanan keskin düşüş belirleyici oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu ile Ticaret Bakanlığı iş birliğiyle genel ticaret sistemi kapsamında üretilen geçici dış ticaret verilerine göre; Haziran ayında genel ticaret sistemine göre ihracat yüzde 8,3, ithalat yüzde 4,4 azaldı. Ocak-Haziran döneminde ise ihracat yüzde 2,6 arttı, ithalat yüzde 8,4 azaldı.

Haziran ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10,8 arttı. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2023 Haziran ayında yüzde 79,7 iken, 2024 Haziran ayında yüzde 76,4'e geriledi.

Ocak-Haziran döneminde dış ticaret açığı ise yüzde 30,5 azaldı. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2023 Ocak-Haziran döneminde yüzde 66,8 iken, 2024 yılının aynı döneminde yüzde 74,8'e yükseldi.

İlk 6 aylık dış ticaret verileri oldukça iyi bir performans sergiliyor. Bu tablo cari açığa da olumlu yönde yansıyacaktır. Ancak aylık bazda bakıldığında bir bozulma olduğu görülüyor. Bu durum önemli ölçüde döviz kurlarının uzun bir süredir yatay seyretmesine bağlı olarak, ihracatçıların azalan rekabet gücünden kaynaklanıyor.