Ekonomide ağır ilaç tedavisi
Seçimlerin öncesinde -74 milyar dolara gerileyen swaplar hariç net döviz rezervlerinin -12 milyar dolara kadar yükselmesi sevindirici bir gelişme olmakla beraber bir önceki yazımda ifade ettim üzere ciddi bir tehlikeyi de beraberinde getiriyor.
60 milyar dolarlık sıcak para girişi tarihi bir yüklenme. Bu kadar büyük bir sıcak para girişinin en az yarısı kadar doğrudan yabancı yatırım girişiyle beraber olması halinde durumu normal kabul etmek mümkündür. Fakat ne yazık ki doğrudan yabancı yatırımlarda bu girişin onda biri bile yok. Bu gelen sıcak paranın kısa vadeli olduğunun ve vadesi geldiğinde hızla geri çıkacağının en büyük kanıtı. Doların adil değerinden bu kadar uzaktayken böylesine bir girişin kalıcı olmasının mümkün olmadığını geçen hafta zaten ifade etmiştik. Halen sıcak para girişinin devam etmesi, ilgili yazımda ifade ettiğim çekincelerimin kuruntu olmadığını gösteriyor.
Böylesine devasa bir giriş para arzını daha da artıracak. Son üç yıldır katlanarak artan para arzı enflasyonun en büyük nedenlerinden biri. Bu girişler olmadan önce bile ciddi artış sağlandığını düşününce bu girişlerle beraber arzın nerelere ulaşacağını kestirmek çok zor.
Para arzındaki bu yeni girişlerle oluşacak artıştan sonra vadesi geldiğinde giren bu sıcak paraların çıkması enflasyonu çok ciddi şekilde azdırabilir. Para çıkmaz kalırsa bu defa da bu kadar yüksek faiz yüküyle bilançoyu güçlendirmek ve faiz ödemekten ötürü sürekli yeni para arzı genişlemelerini durdurmak mümkün olmayacaktır.
Önümüzdeki 1 yıllık süreç çok ciddi derecede zorlu geçecek. Özellikle vatandaşlar olarak piyasa rahatlasa da harcamalarımızı çok sıkı kontrol etmeli ve ısrarla birikim yapmalıyız.
Ekonomi yönetimine can suyu olacak bu girişler halk tarafından yanlış anlaşılır ve tüketimde ısrar edilirse vadeleri geldiğinde çıkacak olan bu sıcak paralar hem ekonomi yönetiminin planlarını bozar hem de borçlarla açılan vatandaşın canını fena halde yakabilir.
Hasılı bu paralar gökten inmedi. Hazinenin yönettiği bir borç alacak ilişkisinde merkez bankasının aracılığı ile elde edildi. Bu giriş kadar borç alıyor, para üretiyor ve faiz ödüyoruz. Süreci kimse basındaki “uçuyoruz” kampanyalarından yanlış anlamasın.
Ağır bir ilaç kullanıyoruz. Bizi iyi hissettiren yan etkilerine kanmamalı, kendimize çok iyi bakmalı, bir an önce iyileşip bu ağır ilaçtan kurtulmalıyız. Çünkü ilacı veren doktorumuz bizden yeterince para kazandığını düşünüp iyileşip iyileşmediğimizi umursamadan her an tedaviyi yarım bırakıp gidebilir….
Çok ama çok dikkatli olmamız lazım.
