Eğitimde Malpraktis!

Bir meslek sahibi, kendi mesleğini uygularken ortaya çıkan hatalı hareketler Malpraktis olarak adlandırılır. Daha çok tıp bilimine ait bir kavram olup literatürde ‘Tabibin tedavi esnasında güncel standart uygulamaları yapmama durumu, beceri noksanlığı ya da hastanın tedavisini vermemesiyle gelişen zarar’ şeklinde tanımlanır. Teamüllerde ise hekimin kusurlu davranması olarak bilinir. Bu bilinçli yapılan bir durum mu mesleki bilgi noksanlığından mı kaynaklanıyor derseniz her ikisi de söz konusu olabilir. Yani mesleği uygulayan kişinin kendini güncellememesinden mesleğine dair aktüel alanları takip etmemesi ve uygulamamasından da kaynaklanıyor olabilir, bilinçli olarak özensin, ihmalkâr davranmasından da. Malpraktis önemli bir konu ve önemsenmesi, üzerinde çalışılması gerekiyor. Hukukta “Malpraktis davaları” olarak bilinen, açılan davaların olduğunu biliyor muydunuz?

Terminolojik olarak her ne kadar sağlık sistemine ait bir kavram olarak bilinse de eğitim sistemi dahil olmak üzere bir çok meslek grubuna uyarlanabilir. Görünüşte teorik bir kavrammış gibi görünse de esasında mesleğin uygulaması ve pratik zemini ile ilgili bir kavram. İçerisinde uygulama ve eylem olan her meslekte malpraktis vakaları meydana gelebilir.

Eğitim sistemine baktığınızda sağlık sistemi gibi gün be gün yeni uygulamalar ortaya çıkıyor. Aktüel konular oluşuyor. Sağlıkta dünyanın gerisinde kalmak istememe derdi eğitim için de geçerli. Dünyada hızlı bir ilerleme söz konusu iken bizim eğitimde yerimizde saymamız sonucu ortaya çıkan vakalar, yanlış uygulamalar, yanlış öğretme-öğrenme yöntem ve teknikleri sonucu öğrenme hataları, öğrenme kazaları meydana gelebilir ki bunları genelleyerek Eğitimde Malpraktis olarak sınıflandırabiliriz.

Tüm eğitimciler için geçerli bir durum varsa o da sürekli kendini geliştirmek ve yenilemek. Öğrenmek ve araştırmak. Öğretmenlik bir fakülteden mezuniyetle veya bir sınav sonrasında atanarak başlayan veya emeklilik sonrası biten bir durum değil, tam aksine öğretmenlik bir süreçtir; öğrenmeye niyet edilen gün başlar ve son nefese kadar hayatın her alanında kendini sorumlu hissetmesi ile devam eder. Bu süreçte her öğretmen kendi mesleği ile ilgili hatalı uygulamalar yapabilir. Farkında olmadan öğrencilerin zihin dünyasına veya geleceğine zarar verebilir. Telafisi mümkün olmayan durumlar meydana gelebilir. Bunların her biri birer malpraktis olduğunu hatırlatmakta fayda var. Çocuğun gerek psikolojik gerek fizyolojik yönü olsun fark etmeksizin eğitim sistemi içerisinde çocuğa zarar veren her yanlış tutum/davranış malpraktis olarak okunabilir.

İşlenmesi gereken konunun dışına çıkmak, seviyesine uygun ders anlatmamak, seviyesine uygun olmayan sorular çözerek öğrencinin demoralize olmasına neden olmak gibi durumlar da tespit edilip belgelendirilmesi halinde malpraktis olarak değerlendirilebilir.

Ya da öğretmenin ders programı ile oynanması, çalışma koşullarının zorlaştırılması, eğitimcilere yapılan mobbing vakaları da malpraktis olarak görüşebilir. Sadece öğrenciye değil, öğretmene de yapılan her türlü yanlış muamele malpraktisdir.

Genelleyerek sağlıkta doktor hatasından kaynaklı her türlü yanlış uygulama malpraktis olarak değerlendiriliyor ise, eğitim sistemi içerisinde de eğitimcinin hatasından kaynaklı her türlü yanlış uygulama da malpraktis olarak değerlendirilebilir. Hatta biraz daha ileri taşıyalım konuyu; tüm eğitim paydaşlarına yönelik yapılan her türlü yanlış uygulama veya art niyetli yaklaşımlar malpraktis olarak değerlendirilebilir.

“Özensiz tedavinin ve ihmalkar davranmanın sağlıkta bedeli daha ağır; belki bu nedenle iş daha ciddiye alınmalı ve bu nedenle sağlıktaki yanlışlar ile eğitimdeki yanlışlar bir tutulamaz. Eğitimde malpraktis olmamalı” görüşünü ileri sürenler ile “Okullar eğitim hastaneleridir. Öğrencilerin tedavi edilmesi, iyileştirilmesi için eğitim ve öğretim faaliyetleri var. Dolayısıyla oradaki yanlış uygulamalar, yanlış öğrenmeler de kabul edilmemeli, eğitimde malpraktis olmalı” görüşünü ileri sürenler var.

Hangisine katılmak daha doğru olur sizce?

Eğitimde malpraktis olmalı mı olmamalı mı, ne dersiniz?