Eğitimde demokratikleşme ve eğitime yapılan yatırımlar

Ülkemizi muasır medeniyetler seviyesinin üzerine çıkarma hedefini gerçekleştirmede eğitim, en önemli unsurların başında gelmektedir. Türkiye’de yaşayan tüm vatandaşların fırsat eşitliği ve eğitim hakkı temelinde ihtiyaçlarına göre nitelikli bir eğitim alması esastır. Ne yazık ki Türkiye’de eğitim, 2002 yılına kadar belli bir kesim tarafından antidemokratik uygulamalarla kesintiye uğratılmıştır. Vatandaşların eğitim alma hakkı antidemokratik uygulamalarla sert bir şekilde engellenmiştir. Fırsat eşitliği ve eğitim hakkı gibi vatandaşların temel haklarına müdahale edilmiştir. O dönemde eğitim belli bir kesimin ideolojisine hizmet etmesi yönünde kurgulanmaya çalışılmıştır.

Eğitime yapılan sert müdahalelerle birçok vatandaşın eğitim hakkı elinden alınmıştır. Vatandaşların eğitim haklarına müdahale edilmesi eğitimle ilgili kronik sorunların oluşmasına ve günümüze kadar ulaşmasına neden olmuştur. Çağdaşlaşma adı altında insan haklarına aykırı bir biçimde özgür düşüncenin önü kesilmiştir. Ülke bazılarının kendi tabirleriyle tarif ettikleri gibi bin yıl sürecek fikir işkenceleriyle esaret altına alınmaya çalışılmıştır. Ülke eğitiminin evrenselleşmesi de bu dönemdeki uygulamalar yüzünden olumsuz bir şekilde etkilemiştir. O dönemde antidemokratik uygulamaların başında gelen katsayı uygulaması ve başörtüsü yasağı, birçok vatandaşın eğitim hakkından mahrum kalmasına yol açmıştır. Toplum nezdinde büyük tepki gören bu uygulamalarla özellikle meslek liseleri ve imam hatip liselerinin itibarları hiçe sayılmıştır. Başörtüsü yasaklarından dolayı birçok vatandaşın eğitim hakkı elinden alınmıştır.

Türkiye’de eğitim 2002 yılından sonra Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan önderliğinde önemli bir dönüşüm sürecine girmiştir. Vesayetçi ve antidemokratik eğitim uygulamaları bu dönüşüm süreciyle birlikte tamamen kaldırılmıştır. Eğitimde 2002 yılından günümüze kadar önemli demokratikleşme adımları atılırken, devrim niteliğinde ilerlemeler de sağlanmıştır. Demokratikleşme sürecine vatandaşların yüksek oranda verdikleri destekle birlikte eğitime erişim gibi fırsat eşitliğinde ülkenin tüm bölgelerinde büyük oranda eşitlik sağlanmıştır. Antidemokratik uygulamaların başında gelen okullar arası nitelik farklarının oluşmasında temel nedenlerden biri olan katsayı uygulaması kaldırılmıştır. Katsayı uygulamasının kaldırılmasıyla meslek liseleri ve imam hatip liselerinin itibarları geri kazandırılmıştır. Eğitimde başörtüsü serbestliğiyle, anayasal hak olan eğitim hakkı tüm vatandaşlara iade edilmiştir. Bunlarında yanında eğitimde demokratikleşme süreci tüm eğitim kademelerinde olumlu şekilde etkisini göstermiştir. Kız çocuklarının eğitime erişim sorunu çözülmüştür. Kız çocuklarının eğitime erişimi, bugün tüm eğitim kademelerinde erkek çocuklarla eşit seviyelere getirilmiştir. Yapılan yatırımlarla birlikte okullaşma oranları da artırılmış, eğitime erişim ülkenin her yerinde eşit bir duruma gelmiştir.

2002 yılından günümüze kadar demokratikleşme sürecine ek olarak yapılan niteliksel ve niceliksel yatırımlarla eğitim ayağa kaldırılmıştır. Eğitimin sürekli iyileşmesi ve evrenselleşmesi için bu yatırımlar olanca hızıyla devam etmektedir. Eğitime yapılan yatırımların büyüklüğü, önemi ve olumlu etkisi istatiksel verilerden de rahatlıkla anlaşılmaktadır. İstatiksel veriler bazı ana başlıklar altında incelendiğinde olumlu sonuçlar net bir şekilde ortaya çıkmaktadır.

Son yirmi yıldır öğrenci ders kitapları ücretsiz bir şekilde öğrencilere dağıtılmaktadır. Ders kitaplarının ücretsiz bir şekilde öğrenciye dağıtılması, vatandaşları önemli bir mali yükten de kurtarmıştır. Toplumun talebine yönelik seçmeli ders imkânları artırılmış, öğrencilerin ilgi ve yeteneklerine göre seçmeli ders tercihi yapmaları sağlanmıştır. Öğretmen sayısı yapılan atamalarla iki katına çıkarılmış öğretmen başına düşen öğrenci sayısı 36 öğrenci seviyelerinde bulunurken bu sayı 15 öğrenci seviyesine indirilmiştir. 56 binolan okul sayısı 73 bine, 343 bin olan derslik sayısı da 700 bine çıkarılmıştır. Öğretmen sayısının yükselmesiyle, öğretmen başına düşen öğrenci sayısı da azalmıştır. Okul ve derslik sayılarının artırılması ayrıca eğitime niteliksel bir ilerleme de sağlamıştır. Eğitim teknolojisine yönelik en önemli yatırımlardan biri olan Fatih projesiyle birlikte dersliklere büyük oranda etkileşimli tahta kurulmuştur. Okul kütüphanelerinde ki kitap sayısı 110 milyonun üzerine çıkartılmıştır. Öğrencilerin öğrenme ortamlarında sürece etkin katılabilmeleri için iyileştirmelere yönelik eğitim yatırımları yapılmaya devam edilmiştir. Eğitimde niceliksel büyümeyle birlikte niteliğe yönelik birçok çalışma eş zamanlı olarak birlikte yürütülmüştür.

Türkiye’de ideolojik bir söylem olarak bazı kesimlerin sürekli savunduğu “Eğitimde herhangi bir başarı yok!” iddiası da daha burada yazılmayan birçok yatırıma karşın basit istatiksel verilerle dayanaksız bırakılmıştır.

Demokratikleşme sürecinin eğitime yaptığı olumlu etki ve eğitime yapılan yatırımlar son yirmi yılda eğitim sisteminin tüm alanlarında kendini hissettirmiştir. Eğitim yatırımlarının olumlu etkisini görebilmek için herhangi bir ideolojik düşünceye yaslanmadan eğitim verilerini dikkatli bir şekilde incelemek yeterlidir.

Son yirmi yılda eğitime yapılan yatırımların ne kadar önemli olduğunu ilerleyen yıllarda net bir şekilde göreceğiz.