Eğitim reformu ve Sayıştay'ın MEB raporu

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Başakşehir’de İbn Haldun Üniversitesi Külliyesi Açılış Töreni’nde yaptığı konuşmada daha önce pek çok kere dile getirdiği bir hususu yeniden gündeme getirdi.

Konuşmasında “eğitim reformu” vurgusu yapan Erdoğan, 18 yıllık iktidar döneminin de muhasebesini yaptı: “Samimi bir muhasebeyle, geçtiğimiz 18 yılda her alanda, tarihi eserlere ve hizmetlere imza attığımızı ama eğitim ve öğretimde, kültürde arzu ettiğimiz ilerlemeyi sağlayamadığımızı düşünüyorum.”

Hatırlanacağı üzere Cumhurbaşkanı buna benzer tespitlerini geçtiğimiz yıllarda da yapmıştı. Bu tespitlerin her biri önemlidir. Zira en azından mevcudun performansı, tüm paydaşlarının memnuniyetsizliği ortadayken “İşler yolunda gidiyor” gibi bir yanılsamaya teslim olunmadığını yahut olunmayacağını ilan ediyor.

Bunu ayrıca tartışalım; lakin benim bugün konu etmek istediği bu değil. Bu konuşmadan yaklaşık bir ay önce Sayıştay bir MEB Raporu yayınladı.

Eylül ayında yayınlanan Sayıştay’ın 2019 yılı MEB raporunda yer alan bulgular, devasa büyüklükteki yapının ürkütücü boyutta kötü yönetildiğini ortaya koydu. Rapordaki bulguları devletin resmi bir denetleme organının tablolarla, istatistiki verilerle ortaya koyması gerçekleri daha çarpıcı kılıyor. Raporda ele alınan hangi başlığa bakılsa enkazın farklı bir yönü görülüyor, kötü yönetimin daha doğrusu yönetememenin dersi olarak okutulacak örneklerle karşılaşılıyor.

Rapordaki tespit edilen sorun alanları şu şekilde maddelendiriliyor:

1.Öğretmen Kadrolarının İhtiyaç Planlaması Çerçevesinde Eğitim Kurumlarına Dengeli Dağıtılmaması.

2. Zorunlu Çalışma Yükümlülüğünün Etkin Bir Biçimde Uygulanmaması.
3. Sözleşme İle Taahhüt Ettikleri Yerde Asgari Çalışma Sürelerini Tamamlamayan Sözleşmeli Öğretmenlerin Başka Yerlere Atanması ve Kadroya Geçirilmesi.
4.Taşımalı Eğitimde Planlamanın Sağlıklı Yapılmaması.
5. Öğretmenevi ve Akşam Sanat Okullarına Bakım-Onarım, Donatım ve Demirbaş Harcamaları için Bakanlık Bütçesinden Ödenek Gönderilmesi.
6. Şirketler ile Yapılan Protokollerden Elde Edilen Gelirler ile Bu Gelirlerden Yapılan Harcamaların Bakanlık Bütçesine Dâhil Edilmemesi.
7. Destekleme ve Yetiştirme Kurslarının Temel Amacından Uzaklaşması ve Bu Kurslar İçin Ayrılan Kaynağın Sürekli Artması.
8. FATİH Projesi Altyapı Yatırım Harcamaları Arasında Uyumsuzluk Bulunması.
9. Eğitim Yapılarını Projelendirme Sürecinde Sorunlar Yaşanması.
10. Yapılan Yasal Düzenlemelere Rağmen Eğitim Tesis Alanlarının Bedelsiz Tahsisine İlişkin İmar Uygulamalarından Kaynaklı Sorunların Sona Erdirilememesi.
11. İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Kadrolarına Gerekli Koşulları Sağlamayan Kişilerin Atanması
12. Sosyal Güvenlik Kurumu Tarafından Kesilen İdari Para Cezalarının Bakanlık Bütçesinden Ödenmesine Rağmen İlgililere Rücu Edilmemesi
13. Ödenek Üstü Harcama Yapılması

Özgür Eğitim-Sen Yönetim Kurulu Üyesi Bekir Birbiçer, Sayıştay Raporu ile tescillenen MEB’deki enkaz üzerine bir açıklama yaptı. Devletin bir kurumunun başka bir devlet kurumu ile ilgili hazırladığı raporun çarpıcı tespitleri ile değerlendirilmeyi hak ettiğini vurguladı.

Özgür Eğitim-Sen ise Sayıştay’ın 2019 MEB Raporu’nu Yönetim Kurulu Üyesi Bekir Birbiçer’in kaleminden madde madde değerlendirerek kamuoyu ile bir yazı dizisi olarak paylaşacağını duyurdu. İlk yazı “MEB’de Sayıştay Raporuna Yansıyan Devasa Enkaz -1” başlığı ile sendikanın internet sitesinde yayınlandı.

( https://ozguregitimsen.org.tr/mebde-sayistay-raporuna-yansiyan-devasa-enkaz-1/ )

Bu ilk yazıda Bekir Birbiçer’in yaptığı şu tespit önemli:

“5018 sayılı Kanun’un “Hesap verme sorumluluğu” başlıklı 8’inci maddesinde her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanların, kaynakların etkili, ekonomik, verimli olarak elde edilmesinden ve kullanılmasından sorumlu olduğu düzenlenmiştir. Fakat yukarıda belirtilen plansızlığı, kaynak israfını, uğratılan zararı üstlenmeye ve hesap vermeye niyetli kimse gözükmediği gibi kamuoyuna bakanlığın çok başarılı olduğu gibi bir imaj verilmekte, algılarla oynanmaktadır.”

Sayıştay raporu Özgür Eğitim-Sen’in de ilan ettiği gibi madde madde satır satır değerlendirilmeli. Bunun eğitim reformuna değen bir tarafı da var kuşkusuz.

Uhdesindeki işi hak, hukuk, adalet ölçüsünde icra etmeyen hiçbir yönetim hangi fikri savunursa savunsun en başta o fikrin itibarını kaybedecektir. Zira temsil edildiği iddia edilen değerler ile temsilcilerinin uygulamaları arasında bir intibaksızlık varsa; maliyet geniş kalabalık tarafından her zaman savunulan fikre, benimsenen inanca çıkartılacaktır. Dolayısıyla fikri ve düşünsel ufkumuzun gerçeğe dönüşmesini istiyorsak evvela mevcut halimizin muhasebesini yaparak kendimize çeki düzen vermek durumundayız. Ancak o takdirde sözümüzün, önerimizin, ufkumuzun bir kıymeti olacaktır.