Eğitim, Bilim ve Yükselme…(2)
Toplumların kalkınma ve gelişmesinde “insanî sermaye” önemlidir. Gerek üniversite öncesi, gerekse üniversite seviyesinde dünya sıralamasında ve teknolojiye katkı anlamında Türk-İslam Dünyasında eğitim kurumları önemli bir başarı ortaya koyamamaktadır. Bununla birlikte Türk-İslam dünyasında en iyi durumda olan ülke Türkiye’dir…
Türkiye’nin insani sermayesini (eğitim) yetişkin yeterlilikleri, lise eğitimi ve üniversitelerin durumu çerçevesinde incelemek mümkündür. Bu incelememi uluslararası kuruluşların verilerilerini dikkate alarak sürdüreceğim. Bunlar:
• Yetişkin Yeterliklerinin Uluslararası Değerlendirilmesi Programı (PIAAC)
• Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı’nda (PİSA)
• Uluslararası üniversite sıralamaları
Yetişkin Yeterlikleri…
İlk olarak Türkiye’nin insan sermayesinin durumunu anlamada “OECD’nin Yetişkin Yeterliklerinin Uluslararası Değerlendirilmesi Programı (PIAAC)” sonuçları önemli bir bilgi verecektir. Bu rapora göre Türkiye OECD ortalamasının altında puanlara sahiptir. İnsan sermayesinin belli yaş aralıklarındaki durumun anlamak için sayısal becerilerde puanlarına baktığımızda; 55-65 yaşında OECD ortalaması 245.9 Türkiye’ninki ise 187.8’dir. Yani 40 yıl önce piyasaya sürülen insan sermayesi sayısal becerilerde bizimkilerden daha yüksektir. 16-24 yaş aralığında ise OECD’ninki ortalama olarak 266.5, Türkiye’nin ise 233.7’dir. İki yaş grubu arasında 40 yıl önce 58.1 fark var iken gençlerde 32.8’e düşmüştür. Bu Türkiye açısından sevindiricidir. Fakat 40 yıl önceki puana ulaşılmaması ve ortalama değil de daha gelişmiş ülkelerin varlığını dikkate aldığımızda almamız gereken epeyce yolumuz olduğunu göstermektedir…
Bu verilere göre son 40 yılda gelişmiş ülkeler eğitim talebini büyük ölçüde karşılayarak, vatandaşlarının büyük oranda yüksek yeterlilikle mezun olmasını temin etmiştir… Bu Türkiye’nin çok önce başarmış olması gereken bir durumdu…
Kalkınma ve gelişme yolunda insan sermayesinin durumunu anlamak için irdelemeye eğitim kurumlarımızın durumuna biraz daha yakında baktığımızda konu daha iyi anlaşılacaktır.
Eğitim durumu…
PIAAC sonuçlarına göre; ilk/ortaokul mezunlarında Türkiye 210 puana sahipken OECD ortalaması 231’dir. Lise mezunlarında ise Türkiye 245 puana sahipken OECD ortalaması 264’dür. Üniversite mezunlarında ise Türkiye 258 puana sahipken OECD ortalaması 292’dir.
Eğitimin tüm kademelerinde bırakın gelişmiş ülkeleri, OECD ortalamasının altında bir yeterlik söz konusudur…
Türkiye’de ortaokul-lise eğitimini PİSA ve üniversitelerin durumunu ise üniversite sıralaması ile de anlamak mümkündür. Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PİSA) 2015 sonuçlarında Türkiye matematik ve okuma alanında 50. fende ise 54. sıradadır… Bu sıralamaya 65 ülkenin katıldığı ve Türk-İslam Dünyasında en gelişmiş ülke olarak Türkiye’yi kabul ettiğimizde konu daha iyi anlaşılacaktır…
Üniversiteler!
Dünyada 20 bin kadar üniversite var… Üniversite sayısı ABD’de 4 bin 500, Türkiye’de ise 210 kadardır… Türkiye yıllara göre değişmekle birlikte dünyada ilk 500’e 3-5 Türk üniversitesi girebilmekte...
Üniversite mezunlarının sadece % 2.7’si 4. ya da 5. düzeyde yeterliğe sahiptir. Bu oran ile Türkiye OECD ülkeleri arasında sondan ikinci sıradadır…
İnsan sermayesi bu olan topluluklar ekonomik, bilgi/teknolojik, siyaset ve kültür gibi alanlarda değişim ve dönüşümü başarabilir mi? Türk-İslam Dünyası sizce neden başaramıyor?
Cevabınız ne olsa da yine de “Aksak binitle (atla) yüksek dağa çıkılmaz…” atasözünü hatırlatmak isterim…
