Düşünen Adam
Bizim hem edebiyat alanında hem de düşünce hayatında öne çıkmış şahsiyetlerin sayısı çok fazla değildir. Tefekkür sahasında temayüz etmiş şair ve yazarlarımız gerçekte bir elin parmağını geçmez. Çünkü bir aydınımızın dediği gibi bazen 'düşünmek can pahası'dır. Metin Önal Mengüşoğlu hem edebu00ee eserleriyle iyi bir edib, hem de sarsıcı, uyarıcı fikirleriyle sıradışı bir düşünür, bir mütefekkirdir. 1947 Elazığ doğumlu olan Mengüşoğlu hukukçu. Ama ömrü boyunca kalemi elinden bırakmadı.
Şeref Akbaba'nın hazırladığı Ay Vakti'nde Konuşmalar 1 kitabında Metin Önal Mengüşoğlu ile yapılmış güzel bir röportaj var. Orada edibimize yazı macerası soruluyor. Verilen cevaptan kısa bir bölüm: "Benim yazı hayatımın garip bir kaderi var. Yazmaya şiirle başladım. Çok genç yaşlarda ülkenin belli başlı dergilerinde şiirlerim yayımlandı. Ama ilk kitabım Gavur Kayırıcılar hikayelerden oluşuyordu. Asyalı Bir Ozan diye bilinmişken Harput Şehrengizi namlı anı-deneme türündeki eserim TYB ödülünü aldı. Bizim camianın sözü geçer sanat çevreleri beni, tefekkürü önceleyen yönümden ötürü gözlerini kısarak izler. Tefekkür çevrelerinin ise aykırı üslubu sayılırım."
Mülakatın ilerleyen bölümlerinde takdir edip okuduğu kitaplar arasında Ziya Osman Saba'nın Mesut İnsanlar Fotoğrafhanesi'ni de zikreder. Tabii Necip Fazıl, Sait Faik ve Sezai Karakoç da etkilendiği şair ve yazarlar.
Mengüşoğlu, hikaye yazdı, portre, deneme kaleme aldı, inceleme ve araştırma eserleri var, ama öncelikle şair. Mesela "Bıçağa Basar Gibi" isimli şiiri ne güzeldir: "Sular söz dinlemez, isyan akardı / Bahçesi tarumar çiçeğim güldü / Tele konmuş bir kuş ürkek bakardı / Ömür bir yokuştu şehre döküldü / Ağlayan demirin sesi de demir / Kar, beyaz buluttan yağsa gerektir / Sellerin önünde çamurdan nehir / Dünyanın alnında sarı kaküldü / Gözüm dağa doğru, kulak kirişte / Bir yeni hayat var her can verişte / Künyemi sordular kabre girişte / Gönlüm aldırmadı, göynüm üzüldü / Neslime akraba olacaktılar / Kalbimi açanlar ordan baktılar / Kanımı akıtıp sonra yaktılar / Benden son hatıra bir avuç küldü."
Metin Önal Bey'in Okur Kitap'tan çıkan eserleri çok. Hepsinden ayrıntılı bahsetmek zor. İyisi mi, muhtevalarından kısaca bahsedelim.
İstanbul Hikayeleri: İstanbul'un sokakları, yolları, mahalleleri incelikli biçimde anlatılıyor. Koltuğunun altındaki dosyalarla Adliye Sarayı'na giden Necip Fazıl, elindeki ağır filelerle yokuşu tırmanan Nurettin Topçu, bilge terzi M. Sait Çekmegil ve Fikir Yayınları'nın sahibi Nihat Armağan, kitapta portreleri verilen fikir ve sanat adamları. Hikayelerin bütünü, aynı zamanda bir dönemin panoraması.
Müstesna Şair Mehmed u00c2kif: Eser büyük ölçüde u00c2kif'in Safahat başlığı altında topladığı şiirlerin tamamından meydana geliyor. u00c2kif'in sadece şair kimliği değil, idealleri, fikirleri ve hayalleri de bu eserde önümüze çıkıyor. Şöyle diyor yazarımız: "Mehmed u00c2kif hilafsız bir şekilde his adamı, heyecan adamı, coşku adamıdır. Ama bütün bu vasıfları yanında o, akıl adamı, ölçü adamı, denge adamı ve dava adamıdır."
Düşünmek Farzdır: Düşünmeyi ve düşündürmeyi seven yazar, bu eserinde, emanete verilemeyecek yegane olgunun düşünme melekesi olduğunu; insanların bu meleke ile 'tab edilmiş, tabiata dahil kılınmış, kaderi belirlenmiş eşya'dan/varlıklardan' ayrıldığını ifade ediyor. Eser, Türkiye'deki yerleşik Müslümanlık anlayışında süreklilik arz eden çıkmazları sürükleyici, aydınlatıcı ve zaman zaman dokunaklı bir anlatımla ele alıyor.
Havada Bulut Var: Yazarın ağırlıklı olarak alacakaranlık yıllarında; yani seksenlerin sonu ile doksanlı yılların ilk yarısında kaleme aldığı denemelerden yapılmış bir seçmeyi ihtiva ediyor. Açık, samimi düşünceler ve doğrudan bir dille kaleme alınmış yazılar, farklı dönemlerdeki muhtelif temaları buluşturuyor.
Kimliğin Fotoğrafsız Yaprağı: Yazar, çeşitlikonulara temas edilen yazılardan oluşan bu eserinde yetmişli yıllardan doksanlı yıllara uzanan süreçte ilgi duyduğu mevzuları ele alıyor. Kitapta aydınlar, din, düşünce, gelenek, modernizm, sanat, edebiyat ve aydınların eleştirisi öne çıkıyor.
Doktor S: Dr. S, bir edebiyat doktorunun, hayatındaki düzensizlik ve uyumsuzluğu ile toplum hayatı karşısındaki, saflığa varan acemiliği yansıtıyor. Yazar bu hikaye kitabıyla edebiyat dünyamıza bir prototip kazandırıyor.
Mağrur Öfke Necip Fazıl, Yerler Mühürlendi, Gavur Kayırıcılar, Bir Kelime Mesafesi, Harput Şehrengizi, Öptüm Kara Gözlerinden, Söyleşiler Soruşturmalar yazarımızın diğer eserleri. Bursa'da yaşayan sanatkarımız Bilge Terzi Sait Çekmegil isimli eseriyle ESKADER 2009 Biyografi Ödülü'nü almıştı. Edebiyatımızın bu nev-i şahsına münhasır kıymetli edibine ve düşünürüne selam olsun.
