Dünya 1,5 Derece Isınınca Neler Olacak?
350.org geçtiğimiz gün yayımlanan “IPCC 1,5°C Küresel Isınma Özel Raporu”nun bilimsel verileri ışığında, iklim değişikliğinin gerçek hayatlara nasıl yansıdığını gösteren ve yerel toplulukların fosil yakıtlara karşı mücadelelerini anlattığı “Halkın 1,5°C Dosyası”nı yayımladı.
IPCC Raporu’nun sunduğu bilimsel çerçevenin insanlar için ne anlama geldiğini vurgulayan dosya, 13 ayrı hikayeye odaklanıyor: Bu hikayeler arasında Avustralya’daki dev maden projesi Adani’ye karşı Pasifik Adaları’nın verdiği mücadeleden Afrika’daki balıkçı toplulukların yeni termik santral projelerine karşı kampanyalarına; Güney İtalya’da yüz yıllık zeytin ağaçlarını TAP boru hattına karşı savunanlardan, Amerika’da yerli halkların boru hattı Keystone XL boru hattına karşı kurduğu “Solar XL” güneş enerjisi girişimi gibi dünyanın dört bir yanından örnekler bulunuyor.
Dosyada yer alan “Neden 1,5°C Altında Kalmalıyız?” bölümü 1,5°C ve 2°C’lik ısınmanın ne gibi etkileri olacağını inceliyor ve bu etkileri sıcaklık, yangınlar, fırtınalar, deniz buzu ve deniz seviyesi artışı, gıda, sağlık ve ekonomi başlıklarıyla değerlendiriyor.
1,5°C’lik ısınma, Okyanusya’da yağmur ve sıcaklık rejimlerini değiştirerek, daha şiddetli tropik tayfunlara ve yükselen deniz seviyesine sebep olarak geçim kaynaklarını tehdit edecek. 2°C’lik ısınmada, dünya çapında kıyı çizgilerinin %70’inden fazlasında deniz seviyesi artışı 20 santimden fazla olacak ve bu da tuzlanma, artan su baskınları ve erozyona sebep olacak.
Eğer 1,5°C’lik ısınma eşiğini geçip 2°C’ye doğru ilerlersek, birçok yer ilave 0,5°C’den çok daha fazla ısınacak, hatta bazı bölgelerde 2–2,5°C’ye kadar daha fazla ısınma gerçekleşecek.
1,5°C’lik ısınma senaryosunda, dünya çapında şimdikinden iki kat mega-şehir aşırı sıcaklardan etkilenecek. 2050 yılına kadar sıcak hava dalgalarından etkilenen insan sayısı 350 milyon artabilir.
2°C’lik bir artışta, 1,5°C’lik bir ısınmaya nazaran, her yaz büyük Avrupa şehirlerinde sıcaklık nedeniyle gerçekleşen ölümler %15 ila %22 artacak.
Akdeniz’de, 1,5°C’lik ısınma durumunda tatlı su kaynaklarının %9 azalması öngörülürken, 2°C’lik ısınma için bu azalmanın %17 olması bekleniyor.
1,5°C artış sınırında kalınırsa dünya çapında yangın olasılığının 2010-2039 arasında %37,8 artacağı, 2070-2099 arasında (>3,5°C) ise %61,9 artacağı öngörülüyor.
Buzullardaki mevcut hacmin % 28 ila % 44’ü sürdürülemez durumda; mevcut iklimde bu hacim er veya geç eriyecek. 1,5°C ve 2°C’ye kadar ısınma durumunda ise, buzulların erimesi sonucunda “0,15 ila 0,2 metrelik” deniz seviyesi artışı gerçekleşecek. Bu 2030 yılında sahil şeridinde yaşayan 400 milyon insanın risk altında olduğu anlamına geliyor.
1,5°C’lik ısınma durumunda dünya çapında mercan resiflerinin %70’inden fazlası ağarma yüzünden yok olabilir.
2°C’lik ısınma çok sayıda ülke için öngörülen ekonomik büyümenin ciddi ölçüde azalması demek; kişi başına ortalama GSYH 2100 yılına kadar %13 azalabilir.
Küresel ölçekte yenilenebilir enerji kaynaklarına geçilmesi, dünya çapında 24 milyon ilave istihdam sağlayabilir ve yılda 4,6 milyon erken ölümü önleyebilir. Bu geçiş, 2050 yılına kadar, hava kirliliği temelinde 20 trilyon doları aşkın maliyeti ve iklim değişikliği temelinde 30 trilyon doları aşkın maliyeti ortadan kaldıracak.
