DOLAR NE OLUR?
ABD Merkez Bankası'nın(FED) faizi değiştirmeyerek 0,25-0,50 aralığında sabit tutmasının da etkisiyle son birkaç aydır küresel piyasalarda iyimser bir hava hakimdi.
Piyasalarda hüküm süren bu iyimserlik içeriye de yansımış, tüm para birimleri karşısında değer kaybeden dolar, TL karşısında da Ağustos 2015 seviyesine inerek geçen hafta 2,79'u test etmişti.
Hafta başında hava birden bozdu.
Atlanta FED Başkanı Dennis Lockhart'ın FED'in 14-15 Haziran'da geçekleştireceği toplantıda faiz artırımı ihtimalinin piyasanın fiyatladığından daha yüksek olduğunu söylemesi ve Almanya'daki banka bilançolarının sorunlu olması, havanın bozulmasına sebep oldu.
Gelişen ülke para birimleri değer kaybederken dünya borsalarında satış baskısı yarattı.
TL de nasibini aldı, 2,85'i gördü.
Ama asıl darbeyi Çarşamba günü yedi.
AK Parti'nin Mayıs ayında olağanüstü kongreye gitme kararı alması piyasalarda şok etkisi yaptı.
Bunun anlamı hükümet değişikliğine gidileceğinin işareti idi.
Dolar 3 TL'ye dayandı.
Siz bu yazıyı okurken belki 3 TL'yi de geçmiş olacak.
Şimdi şu soru zihinleri meşgul ediyor: "Dolar ne olur?''
Bir tahminde bulunmak zor.
Çünkü doların yönünü belirleyen iç ve dış dinamiklerin bazıları doları yukarı iterken bir kısmı aşağıya çekiyor.
Mesela doların değerinde söz sahibi en temel faktör FED'in faiz kararıdır.
Haziran ayında faizi arttıracak mı?
Belirsiz.
Uzmanlar Haziran ayında faiz artışı için kapının aralandığını söylüyorlarsa da kesin değil.
FED'in faiz kararını belirleyen enflasyon ve işsizlik verileridir.
Bu verilerin iyi gelmesi halinde faiz artışı olabileceği konusunda herkes hemfikir.
Yalnız faiz artış oranı da önemli.
25 baz puanlık bir artış doları etkilemez.
Bunun üzerindeki artış doların ateşini fitiller.
Piyasaların duyarlı olduğu bir faktör de Haziran ayında İngiltere'nin AB'de kalıp kalmayacağına ilişkin Bretix referandumudur.
23 Haziran'da yapılacak referandumdan AB'den ayrılma kararı çıkarsa-ki sanmıyoruz-küresel piyasalar karışabilir.
Avrupa Merkez Bankası'nın 2 Haziran'daki toplantısı da piyasalar tarafından dikkatle izlenecektir.
Ülkeye giren ve çıkan sermaye miktarı da dolar/TL paritesinin oluşmasında önemli rol oynamaktadır.
Bu dış dinamiklerin yanı sıra iç dinamikler de yön tayin edicidir.
Özellikle Merkez Bankası'nın 31 Mayıs'ta yapacağı toplantıdan çıkacak radikal faiz indirim kararı doları yukarıya taşıyabilir.
Faiz kararında ise enflasyon verisi anahtardır.
Nisan ayında enflasyonun beklenenden düşük çıkması, Merkez Bankası'nı siyasi otoritenin istediği doğrultuda daha cesur adımlar atmaya sevk edebilir.
Suriye'den Türkiye'ye yönelik saldırılar, terör eylemleri, siyasi gerginlikler de doların tansiyonunu yükselten faktörler arasında sayılmalıdır.
Yazımızın başlığında yer alan soruyu bütün bu varsayımlar çerçevesinde cevaplarsak, inişli çıkışlı bir grafik çizse de enflasyon ve yabancı kaynak ihtiyacı devam ettiği sürece doların yönünün hep yukarı doğru olacağını söylemek mümkündür.
