Dış Ticaret Açığı Azalıyor
Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliği ile oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre dış ticaret açığında daralma devam ediyor.
Temmuz ayında da dış ticaret açığı yüzde 32,5 azalarak 4 milyar 788 milyon dolara düştü.
İhracatın ithalatı karşılama oranı 2015 Temmuz ayında yüzde 61,1 iken 2016 Temmuz ayında yüzde 67,3'e yükseldi.
Dış ticaret açığı ilk 7 ayda yüzde 18,9 azalarak 32 milyar 800 milyon dolar oldu.
Dış ticaret açığının ciddi oranda kapanması, ihracatın ithalatı karşılama oranının yükselmesi ekonomi için olumlu işaretler.
Dış ticaret açığının daralması, ekonomiyi dış şoklara karşı kırılgan hale getiren cari açığın küçüldüğünün de habercisidir.
Öte yandan bu olumlu gidişatın ihracat artışından değil de ithalatın hızlı düşüşünden kaynaklandığını belirtelim.
İhracatımız artmıyor, aksine düşüyor.
TÜİK verilerine göre ihracat Temmuz ayında yüzde 11,5 azalarak 9 milyar 860 milyon dolar, Ocak-Temmuz'da yüzde 3,5 azalarak 81 milyar 500 milyon dolar seviyesine geriledi.
Buna karşılık ithalatın ise Temmuz ayında yüzde 19,7 azalarak 14 milyar 640 milyon dolar, Ocak-Temmuz döneminde yüzde 8,6 azalarak 114 milyar 290 milyon dolar olması yüzünden dış ticaret açığı iyileşti.
İthalatın azalmasında düşük petrol fiyatları etkili oluyor.
Enerji ithalatı ilk 7 ayda petrol fiyatlarının 50 doların altında seyretmesinin desteğiyle yüzde 36,5 azaldı.
Bu suretle enerji faturamız geçen yılın aynı dönemine göre 23 milyar 700 milyon dolardan yaklaşık 15 milyar dolara indi.
Böylece dış ticaret açığındaki daralmayı sağlayan en önemli faktör oldu.
Diğer bir faktör de altın ihracatı.
İlk 7 ayda 7 milyar 700 milyon dolar altın ihracatı gerçekleşti.
Dış ticaret açığındaki daralmaya katkıda bulundu.
İhracatımız azalıyor derken şu hususu düzeltmek gerekir;
Esasında ihracatımız miktar olarak azalmıyor, artıyor.
Ama ihraç ürünlerimizin kilogram fiyatının, dünyada emtia fiyatlarının ucuzlamasına paralel olarak düşmesinden dolayı gelirimiz azalıyor.
Geçen yıl yapılan ihracatta kilogram başı ihracat gelirimiz 1,44 dolardı.
Bu yıl 1,35 dolara kadar indi.
Haliyle döviz gelirimiz azaldı.
Bu sıkıntı yüksek teknolojili ürünler üretmekle aşılabilir.
Halen yüzde 3,5 olan bu oran yüzde 15-20'lere yükseltilmelidir.
Dış ticaret açığı, dolayısıyla cari açık, ithalatın kısılması yerine ihracat artışı ile kapanırsa sağlıklı bir yapıdan bahsedilebilir.
Çünkü ithalatın küçülmesi bizim gibi üretim modeli dışa bağımlı ülkelerde ekonominin yavaşladığının belirtisidir.
Yıllık ithalatın 2014'te 252 milyar dolardan Temmuz ayında 196 milyar 500 milyon dolara inmesi sadece petrol fiyatlarının ucuzlamasıyla izah edilemez, ekonomideki durgunluğun da emaresidir.
Bu bakımdan dış ticaret açığının, ithalatı azaltarak değil de ihracatı arttırarak kapanması gerektiğini bir kez daha vurgulayalım.
