Dış politikaların ekonomik yansımaları

Dünya siyasi ve iktisadi dengesini ararken Türkiye bir yandan varlığını tehdit eden örgütlerle mücadele ediyor diğer taraftan yeni atılımlarla yeni düzendeki yerini güçlendirmeye çalışıyor.

Türkiye, son dönemde yürüttüğü diplomatik adımlarla dünyada adından en çok söz ettiren ülke... Gerek İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği başvurusu sürecinde uyguladığı politika, yürüttüğü diplomasi ve elde ettiği kazanımlar gerekse Rusya ve Ukrayna’yı Türkiye’de masaya oturtması önemli diplomatik başarı oldu.

Türkiye, bu adımlarına bir yenisini daha ekleyerek tüm dünyayı ilgilendiren önemli bir sorunun çözümüne aracılık etti. Tahıl krizinin çözülmesinde en önemli rolü oynayan Türkiye tüm dünyaya adından söz ettirmeyi başardı.

Türkiye’nin uluslararası alandaki bu hamleleri sadece bunlarla sınırlı değil. Son dönemde BAE, İsrail ve Suudi Arabistan ile ilişkilerin normalleşmesi adımlarının atılması Türkiye’nin yürüttüğü stratejik diplomatik adımlara örnek olarak gösterilebilir. Bu adımlar Türkiye’ye doğrudan yatırım, yeni ihracat pazarı, turist ve enerji arz güvenliği kazanımları olarak geri dönüyor.

Türkiye’nin attığı adımlardan bir diğeri de uluslararası doğrudan yatırımları Türkiye’ye çekme girişimleridir. COVID-19 pandemi süreciyle başlayan küresel tedarik zinciri sorunu Rusya-Ukrayna savaşıyla daha büyük bir krize girdi.

Gerek hammadde, gerek ara mamul gerekse nihai mamul tedarik sorunu yaşayan küresel ekonomi bu ihtiyacını gidermek içinTürkiye’ye yöneldi. Coğrafi konumu ve güçlü alt yapı yatırımlarıyla küresel yatırımcıların yeni gözdesi haline gelen Türkiye, Rusya’dan çıkan yabancı yatırımcıların gözünü çevirdiği bir ülke…

Nitekim Sanayi ve Teknoloji Bakanı Varank da bu konuda “Çin'den İtalya'ya kadar baktığımızda bu coğrafyada Türkiye'deki üretim kabiliyetlerine sahip başka bir ülke bulunmuyor. Türkiye 20 yılda üretim altyapısına yaptığı yatırımlarla şu anda müthiş bir ivme yakaladı. Global firmalar “Nasıl Türkiye'de yatırım yaparız? Tedarikçilerimizi nasıl Türkiye'den seçeriz?” diye araştırma yapıyorlar.” dedi.

Türkiye bir yandan doğrudan yabancı yatırımcıların Türkiye’ye gelmesi konusunda çalışmalar yaparken diğer taraftan da yerli sanayi yatırımlarını artırma konusunda da önemli adımlar atıyor. 2022 yılının ilk 6 ayında 10 bine yakın işletmenin sanayi sicil belgesi alarak üretime başladığı ifade ediliyor. Türkiye’de 2002 yılında sadece 192 OSB varken bugün 332 OSB bulunuyor. OSB’lerde 2002’de 11 bin 395 işletme bulunurken bugün 55 bin 562 işletme bulunuyor.

Türkiye, motordan şanzımana, güneş panellerinden balistik zırha kadar birçok ürünü yerli imkânlarla üretmeye başlamış durumda. Yapılan sanayi yatırımları bir yandan üretimin ve ihracatın artmasını sağlarken en önemli katkısı da kalıcı istihdam sağlamasıdır.

Türkiye’de iş gücüne katılım oranı artarken istihdam oranı da artıyorsa ve buna bağlı olarak da işsizlik oranı azalıyorsa burada sanayi sektörüne yapılan yatırımların etkisi var.

Gerek doğrudan yabancı yatırımların Türkiye’ye gelmesi gerekse sanayileşme politikası Türkiye’de istihdamı artıran ve işsizliği azaltan en önemli etkenler olarak karşımıza çıkıyor. COVID-19 pandemisinin ve Rusya-Ukrayna savaşının bozduğu küresel tedarik zinciri sebebiyle Türkiye’ye yatırım yapmak isteyen ülkeler her geçen gün artıyor. Rusya’ya uygulanan yaptırımlar sebebiyle gerek Rus yatırımcılar gerekse Rusya’da yatırımları bulunan yabancı yatırımlar bugün gözlerini Türkiye’ye çevirmiş durumda. Çin’den Avrupa’ya giden orta koridor olarak adlandırılan güzergâh üzerinde bulunan Türkiye yaptığı alt yapı yatırımları sayesinde bugün tercih sebebi oluyor. Bunun dışında ekonomik büyüme performansı ve nüfusu 1 milyonun üzerinde olan 24 şehir merkezi yabancı yatırımcılar için de önemli bir pazar olarak görülüyor. Ayrıca Türkiye, Orta Doğu ve Kuzey Afrika, Avrupa ve Orta Asya'daki 1,3 milyar nüfuslu ve 4 saatlik uçuş yarıçapı içinde 26 trilyon dolarlık pazara sahip büyük pazarlara kolay erişim sağlıyor.

Yerli ve yabancı iş yatırımcılar için Tokyo'dan New York'a 16 farklı zaman diliminde önemli pazarlara aynı gün ulaşılabilirlik imkânı sunan Türkiye’nin en önemli hava yolu olan Türk Hava Yolları'nın 127 ülke ve 331 varış noktası ile geniş bir alana yayılan küresel bağlantısı bulunuyor.

Türkiye’nin dış politikada attığı adımlar vesilesiyle yabancı yatırımcılar gözü Türkiye’ye çevirdi. Türkiye’nin gerek ihracatının artmasında gerekse doğrudan yabancı yatırımcı çekmesinde yürütülen diplomatik adımların çok büyük katkısı oluyor.