​Dilimizin zenginlikleri projesi

Milli Eğitim Bakanlığı; zihinleri açan, anlama, anlatma, okuma ve yazma yeteneklerini geliştiren, Türkçenin zenginliklerini fark eden nesiller yetiştirmek üzere bir proje başlattı. Projede okul öncesinden liseye faydalı birçok faaliyet planı mevcut.

Proje kelimesini duyar duymaz uzaklaşanlarımız vardır. Bilhassa çoğu kâğıt üzerinde ve oyalanılan işlerdi. İş bilmezlere emanet edilen pozisyonlarda ne yazık ki bugüne kadar keyfiyeti yüksek işler çıkmadı. Çoğu da zaman kaybettiren ve nitelikli insanları canından bezdiren uygulamalardı. “Dilimizin Zenginlikleri” gerçekten her yönüyle takdir edilecek bir proje. Düşünen ve üreten öğrenciler için fırsat, kendilerini keşfetmeleri için açılan bir alan, öz güvenlerini arttırmak için sunulan bir proje.

“Sözlük Özgürlüktür” sözüyle yola çıkılan projenin amacı: “Okullarda yapılacak olan söz varlığını zenginleştirme çalışmaları ile öğrencilerin dilimizin zenginliklerini tanımasını, kültür taşıyıcısı olan sözcüklerimizle buluşmasını, buna bağlı olarak dili iyi kullanmasını ve düşünce dünyasını geliştirmesini amaçlamaktadır.” Proje ile öğrencilerin dilimizin seçkin eserlerini okumaları, eserlerde geçen kelimelerin farklı anlamlarını öğrenmeleri, milletimizin kültürünü, hayat tarzını eserlerden hareketle keşfetmeleri düşünülmektedir. Buna ulaşabilmek için oluşturulan etkinlik takvimine baktığımızda hak veriyor, takdir ediyorsunuz. Projenin tabana yayılmış olması da doğru bir adım.

Projenin bazı etkinliklerine bakalım. Okul öncesi için planlanan etkinlikler: Etkileşimli/ Paylaşımlı Kitap Okuma, Hikâye Tamamlama, Hikâye Kartı Hazırlama, Söyle- Çiz, Kitap Tanıtma Çalışmaları, Kelime Bulma Oyunu. Okul öncesi eğitimin zorunlu olmamasına rağmen ülkemizde yüksek düzeyde tercih edildiği düşünüldüğünde bu seviyedeki çocukların disiplinli ve verimli bir eğitime tâbi tutulması gerekiyor. İlkokula hazırlanan çocuklar burada ciddi bir temel oluşturuyor. Dil gelişimi, konuşma, telaffuz, kelime dağarcığının zenginleştirilmesi bu dönemde yapılan çalışmalarla ilerleme kaydediyor. Bu yönüyle “Dilimizin Zenginlikleri” çok isabetli ve faydalı bir projedir.

İlkokul, ortaokul ve lise etkinlikleri de çok faydalı olacaktır. Etkinlikler şöyle: Anlat Bakalım, Bilen Oturur, Kelime Türetme, Anlamını Bul, Baş Harflerini Değiştir, Beyin Fırtınası, Bu Nedir, Hatırlatmaca, Sözcük Yerleştirme. Proje uygulama aşamalarında bir de hatırlatma var. Özel gereksinimli öğrenciler için faaliyetlerin kolaylaştırıcı, teşvik edici olmasına özen gösterilecek deniliyor. Öğrenciler için tavsiye eser ve sözlük listesi de veriliyor. Sözlük kullanmak son derece faydalı ve gerekli. Bu hususu asla unutmayalım. Unuttuğumuz, kullanmadığımız kelimeleri hatırlamış oluyoruz. Ayrıca kelimelerin birden fazla anlamı olabiliyor, kullanıldığı yerlere göre de anlamları farklı olabiliyor. Öğrencilerimiz sözlük kullanmayı alışkanlık hâline getirmeli hatta sözlük bağımlısı olmalıdır.

“Dilimizin Zenginlikleri Projesi” kapsamında yapılan yarışmaları da çok faydalı buluyorum. Deneme, hikâye, afiş yarışmaları yapılıyor. Aralık ayında "En iyi Cümle/ Afiş" yarışmaları yapıldı. Her ay farklı yarışmalar var. Bazı yarışmalar da eser üzerinden yapılıyor. Safahat yarışması yapıldı. Liseler arası çevrim içi yapılan ve 20 soru sorulan yarışma Türkiye genelinde yapıldı.

Mili Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in projeye dair düşünceleri şöyle: “Çocuklarımızın sadece akademik hayatta değil; iş hayatında, toplumsal hayatta, aile hayatında başarılı bir biçimde kendilerini ifade etmelerini istiyorsak bu konudaki en temel eksikliğimiz Türkçe dil becerilerinin yeterince gelişmiş olmaması. Çıkış noktamız burası. Bakanlık olarak temel vazifemiz, Türk millî kimliğini ve her bir evladının kişiliğini güçlü kılmak ise o zaman Türkçe kullanımını güçlendirmek Bakanlığımızın temel görevlerinden biri olacaktır."

Projenin merkezinde sözlük okuma etkinliği var. Aile buluşmaları, etkileşimli kitap okumaları düşünülüyor. Uzmanlar davet edilecek, şiirler seçilecek ve öğrencilere seçilmiş beyitler ezberletilecek, Türk klasikleri okutulacak. Öğrenciler, dil becerisine yönelik olarak deneme, öykü ve benzeri yazılar üretecekler, videolar hazırlayacaklar, dijital platformlarda, afiş yarışmalarında Türkçeyi kullanacaklar. Tasarımlar yapacaklar. Proje kapsamında özgün sözcük yazma yarışmaları organize edilecek.

Konu Türkçe ve Türkçenin zenginlikleri olunca elbette burada edebî eserleri okutmak gerekir. Okuma kültürünün de geliştirilmesine bu proje katkı sağlayacaktır. Benzer amaca yönelik bir başka projeden bahsetmek istiyorum. Kültür ve Turizm Bakanlığı Rami Kütüphanesi ve Marmara Üniversitesi ortaklığında hayata geçirilen “İyileştiren Kütüphane Projesi Bibliyoterapi Uygulamaları” Bu proje ile Türkiye’de ilk kez bir kütüphanede yapılan bibliyoterapi uygulamalarıyla toplumun ruh sağlığına olumlu katkı sağlamak amaçlanıyor. Yediden yetmişe herkesi kitapla iyileştirmek ve “Kitaplarla İyileş, Kelimelerle Güçlen”’sloganıyla projenin tüm Türkiye’ye yayılması hedefleniyor. Dolayısıyla kütüphane kullanımı da teşvik ediliyor. Ayrıca kütüphanelerin sadece ders çalışılan mekânlar olmadığı, birer yaşam merkezi olduğu da gösterilmiş oluyor. Ülkemizde son dönemde açılan kütüphaneler her bakımdan nitelikli ve zengin imkânlar sunuyor.

Dilimizin Zenginlikleri Projesi ile tarihimiz, edebiyatımız, dilimiz, kültürümüz, sanatımız, sanatçımız bilinecek, edebî eserlerimiz okunacak, kütüphanelerimizin kullanıcıları artacak ve okuma kültürümüz gelişecek, güzel konuşan, düşünen ve yazan bir nesil inşa edilecek. Millî Eğitim Bakanlığı, özüyle sözüyle bir proje başlatmış oldu, hayırlı ve daim olsun!