​Dar'ül Erkam

Yazı hayatımızda kamu görevimizden ötürü uzun süre müstear olarak yol aldığım, daha sonra annemin arzusu istikâmetinde ortanca oğluma ismini verdiğim bir sahabeden söz etmek istiyorum bu yazımda. İslam medeniyetinde verdiği evi ile bir okul rolü oynayan Hz. Erkam ilk Müslümanlardandır. Mekke’nin en zengin ve muteber ailelerinden biri olan Mahzûm kabilesine mensup Erkam, “Zalime karşı, mazlumla birlikte hareket edeceğiz” andını içen Hilfü’l-Füdûl cemiyeti içerisindedir. Resulullah (s.a.v.) ile başta Bedir ve Uhud olmak üzere savaşlara katılmış, Medine’ye ilk hicretinde Ensar’dan Ebu Talha ile kardeş edilmiştir.

İlk Müslümanlardan olması hasebiyle Rasulullah’ı yalnız bırakmayan Erkam, bu hassasiyetinin göstergesi olarak, sıkıntılı günlerde rahatça yaşaması için evini Resulullah’ın hizmetine sunup karar merkezi olarak kullandırtmıştır. Söz konusu ev; Kâbe’nin batısında, Safa tepesinin eteklerinde, hacıların gelip geçtikleri işlek bir yerdeydi.

İslâm’a gönül verenler bu evde toplanır namaz kılarlar, Hz. Peygamber nazil olan Kur’an ayetlerini okur, dinî hükümleri tebliğ eder ve oraya gelenleri İslâm’a davet ederdi. Böylece bu ev, oraya gelen pek çok kimsenin Müslüman olma şerefine nail olduğu bir yer olmuştur.

Allah Resulü en yakınlarındakilerden başlamak üzere kendisine gelen İslam’ı tebliğe başlamıştı. Erkam’ın evinde kendisine gelen vahiyleri orada sahabeler ile paylaşırdı. Mekke’de güçlü ve hatırı sayılır bir yapıya sahip bir insan olan Hz. Ömer korkusuz ve cesaretli idi. Hz. Ömer’in Müslüman oluşunun ayrıntıları siyer kitaplarında detaylı bir şekilde bulabilirsiniz. Hz. Ömer’in Müslüman oluşu milat olmuştur diyebiliriz. Düşünebiliyor musunuz? Allah Resulünü öldürmeye gelen bir insanın O’nun müşfikliği karşısında onda dirilmesi söz konudur. Müslümanlara özgüven gelmiştir.

Müşrikler onun Hz. Peygamberi öldüreceğini beklerken Hz. Ömer’i Müslümanların safında gördüklerinde neye uğradıklarını şaşırmaları ilginçtir ki Dar’ül Erkam oluşumunun karşıtı olan Dar’un- Nedve’nin bir nevi yenilgisidir. Müşrikler o günden sonra Peygamberimizi ciddiye almaya başlamışlardır. Çünkü o güne kadar Dar’ül Erkam’da tebliğini gizli sürdüren Müslümanlar tebliği açıktan yapmaya başlamışlardır.

Hz. Erkam’ın evini ilk Müslümanlara açması, kendisinde olanı ümmetle paylaşma şuuru bizlere kazandırdığı bir güzelliktir.

Hz.Erkam evini, kendisi sonradan oğlunun ve yakınlarının yararına vakfederken; “Bu, Erkam’ın, Safa’dan biraz ilerideki evi hakkında yaptığı ahid ve vasiyetidir ki: Onun arsası Harem-i Şerif’ten sayıldığından, ev de Harem’leşmiş, dokunulmazlaşmıştır. Satılamaz ve kendisine mirasçı olunamaz. Hişam b. As ve Hişam b. As’ın azadlı kölesi de buna şâhittir” demiş. Erkam’ın evi olarak bilinen bu ilk vakıf müessesesi, onun vefatından sonra birçok el değiştirmiştir. Bugün artık bu evi yerinde görmek mümkün değildir. Harem-i Şerif için yapılan çevre düzenlemesinde yıkılmış, arsası zaten Harem’in arsasına dâhil kabul edilen bu ev aslına rucû etmiştir.

Bu kısacık yazının sonunda Dar’ül Erkam’ı rahmetle hatırlatmanın çok önemli olduğunu belirterek onun yolunda gidenlerden olmamız için dualarınızı istirham ediyorum.