Cimri olmak boşanma sebebi midir?
Halk arasında “cimrilik” olarak
nitelediğimiz durum , medeni kanunun boşanma ilgili hükümlerinde “evlilik
birliğinin temelinden sarsılması” sebeplerinden biri olarak Yargıtay
içtihatlarında “ekonomik şiddet” kavramıyla karşımıza çıkmaktadır.
Ekonomik şiddet, bir kişinin diğerini
finansal olarak kontrol etmesi, bu kişi üzerinde maddi baskı kurması ve onun
ekonomik bağımsızlık hakkını kısıtlaması durumudur. Bu şiddet türü, genellikle
fiziksel şiddetle birlikte veya onun yerine uygulanabilir.
Ekonomik şiddet ve cimrilik nedeniyle
boşanma davası, bir eşin ekonomik gücünü diğer eşe karşı baskı, zorlama veya
tehdit aracı olarak kullanması ya da parasını ailenin yaşamını zorlaştıracak
kadar harcamaktan kaçınması sebebiyle açılan davadır. Bu davada, ekonomik
şiddet veya cimrilik nedeniyle ortak yaşam çekilmez hale gelmiş ve evlilik
birliğini temelden sarsılmışsa boşanmaya karar verilecektir.
Hangi davranış şekillerinin ekonomik
şiddet oluşturacağı hususu ise Yargıtay içtihatlarıyla ortaya çıkmaktadır.
Yargıtay’ın ekonomik şiddet huşusunda en çok temel aldığı konu aile yaşantısı
içerisinde zorunlu ihtiyaçların engellenmesidir. İaşe olarak
tanımlayabileceğimiz zorunlu giderler; beslenme, giyinme gibi hayatın zorunlu
ihtiyaçlarını göstermektedir. Eşin mutfak giderlerini karşılamaması veya en
düşük seviyede karşılayarak baskı uygulaması, giyinme, yeme içme gezme, gibi
olası giderlerde sorun çıkarması ekonomik şiddete örnek teşkil etmektedir.
Yargıtay tarafından kabul edilen bir diğer ekonomik şiddet örneği ise eşe
harçlık verilmemesidir. Kişinin bireysel ihtiyaçlarını karşılaması adına
belirli bir ekonomik özgürlüğü olmalıdır. Bu nedenle eşin diğer eşe, bireysel
harcamaları için para vermemesi ekonomik şiddet olarak kendini gösterecektir.
Ekonomik şiddet sayılabilecek hallere
örnekler şunlardır:
- Evlilik içerisinde eşlerin veya çocukların temel
ekonomik gereksinimlerini veya ihtiyaçların karşılanmaması,
- Geliri olmayan eşe ve çocuklara para vermemek,
- Geliri olmayan eşe ve çocuklara çok az para vermek
ancak bu parayla ederinden fazla şey yapılmasını istemek,
- Eve ara ara gelmeyerek evin ihtiyaçlarını
karşılamamak,
- Eşi veya çocukları zorla bir işte çalıştırmak,
- Çalışmak isteyen eşi veya çocukları engellemek,
- Ekonomik olarak bütün aileyi ilgilendiren konularda tek
başına karar almak,
- Ailenin gelir ve giderleri konusunda bilgi
vermemek,
- Kadının zorla ziynet eşyalarını almak,
- Sık sık kendi yüzünden işten atılacak olaylara
karışmak,
- Eşin kredi kartına veya maaşına el koymak, ekonomik
şiddet örnekleridir.
Ekonomik şiddet, bazen fiziksel kanıtlar bırakmayabilir, ancak şiddetin varlığı
hala kanıtlanabilir. Şiddet uygulayan kişinin kontrolündeki banka hesapları,
kredi kartı faturaları, maddi kaynaklara erişimle ilgili belgeler, tanık
ifadeleri ve yazılı iletişimler (mesajlar, e-postalar) bu durumu belgelemek
için kullanılabilir. Bu belgeler, mahkemede güçlü bir delil olarak sunulabilir.
Ayrıca tanık da bu hususta önemli bir delildir.
Açılacak olan boşanma davası için hangi
eylemlerinin ekonomik şiddet ve cimrilik sayılarak boşanmaya sebebiyet vereceği
incelenmeli, bu olgularının nasıl ispatlanabileceği tespit edilmeli ve usuli
işlemler hukuki şekilde yapılmalıdır. Zira, boşanma davası süreci ve sonucunda
hakimin vereceği kararda eşlerin boşanmadaki kusur oranı belirleyici olacaktır.
